Yakınımın sağlık durumu erken emekli olmasını sağlar mı?

16 Mayıs 1980 doğumlu yakınım, 1 Mart 2002 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başladı, 1241 gün prim ödeyerek işten ayrıldı. 6 Ocak 2007’de Bağ-Kur’lu oldu ve bugüne kadar primlerini ödeyerek çalışmaya devam ediyor. Askeri hastaneden 19 Kasım 2003 tarihinde obsesif komplusif ve nevrotik bozukluk tanısı konuldu. Askerlik yapmaya elverişli değildir, yedek subay aday adayı olamaz raporu verildi. Devamlı ilaç aldığı için yıllık ilaç raporları da var. Bu sağlık durumu göz önüne alınarak daha erken emekli olur mu? Daha erken emekli olursa, ne gibi evraklarla nereye başvurmak gerekir? Erken emekli olamıyorsa, iş yerini kapatıp isteğe bağlı primlerini ödeyerek emekli olabilir mi? İsteğe bağlı sigortalı olup son 1261 günü SSK’lı çalışmış göstererek emekli olur mu? A.Ö.

En az yüzde 40 oranında çalışma gücü kaybı olduğu kabul edilir ve vergi indirim hakkı alırsa, 4240 prim günü ve 19 yıl sigortalılık süresi şartıyla 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Ancak bunun için ayrıca en az 1260 gün daha 4/a kapsamında prim ödemesi gerekir.

Oysa SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

– Yüzde 50 ila yüzde 59 arasında olduğu kabul edilirse, 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 prim günü,

– Yüzde 40 ila yüzde 49 arasında olduğu kabul edilirse, 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 prim günü,

şartlarını sağladığında, 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir. Bu durumda, SSK’ya göre bundan sonra daha az prim ödeyerek, daha erken emekli olması mümkün olabilir. Çalışma gücü kaybının tespitine ilişkin hastaneye sevk için SGK’ya başvurmak gerekiyor.

En az yüzde 40 çalışma gücü kaybına ilişkin rapor alamaması halinde,1260 gün 4/a kapsamında prim ödeyip, 60 yaşını doldurduğunda, 4500 prim günüyle 4/a statüsünden; 9000 prim günü ve 60 yaş veya 5400 prim günü ve 62 yaş şartlarıyla 4/b statüsünden normal emekliliğe hak kazanır. İşyerini kapayıp isteğe bağlı sigortalı olarak 4/b kapsamında prim ödeyebilir.

47 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

15 Eylül 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Temmuz 1990. Hiç ara vermeden bugüne kadar aralıksız primlerimi ödüyorum. Toplam primim 8143 gün oldu. Ne zaman emekli olurum? Hülya Yılmaz

Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. 47 yaşınızı dolduracağınız 15 Eylül 2015 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

İngiltere’deki çalışma sürenizi borçlanabilirsiniz

7 Eylül 1981 doğumluyum. 2005 yılında 10 günlük sigortam ödendi. 1 Eylül 2007’den itibaren İngiltere’de kendi şirketimi devam ettirmekteyim. Türkiye’den emekli olmak için İngiltere’deki çalışmalarımı Türkiye’ye aldırabilir miyim? Ayrıca emeklilik yaşımı neye göre hesaplamam gerekecek? Utku Kaya

Emeklilik yaşınız, Türkiye’de ilk defa sigortalı olduğunuz 2005 yılına göre hesaplanır. Buna göre de 4500 prim günüyle, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmaya hak kazanabilirsiniz. Prim gününüzü, İngiltere’deki çalışma sürenizi borçlanarak tamamlayabilirsiniz.

5300 prim günü veya 58 yaş şartıyla emekli olabilirsiniz

5 Temmuz 1967 doğumluyum. 11 Temmuz 1988 SSK girişim, 304 prim günüm var. 13 Mart 2012’den itibaren ev hanımlığı sigortası ödüyorum. İki doğum borçlanması ile beraber aktif olarak da 4 sene sigortalı çalışsam, ne zaman emekli olabilirim? Nurşen İpekçeker

Emekliliğiniz için gereken 20 yıllık sigortalılık süresini ve 45 yaşınızı tamamlamışsınız. En az son 1260 günü 4/a (SSK) kapsamında olmak üzere prim gününüzü 5300 güne tamamladığınız tarihte emekli olabileceğiniz gibi, 3600 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda da emekli olabilirsiniz.

Oğlumun Bağ-Kur primlerini mirasçısı olarak alabilir miyim? 

Yazılarınızı büyük bir zevkle takip ediyorum. 44 yaşındaki bekâr oğlumu kaybettim. Ben Bağ-Kur emeklisi bir babayım. Oğlum da 13 yıl Bağ-Kur ödemesi yapmıştı. Oğlumdan maaş alamayacağımı öğrendim. Acaba oğlumun 13 yıl birikmiş Bağ-Kur primlerini mirasçısı olarak alabilir miyim? Ayrıca 40 yaşında bekâr bir kızım var. Mehmet Acar

Öncelikle başınız sağ olsun. Oğlunuzun mirasçısı olsanız da sosyal güvenlik uygulamasında hak sahibi olmadığınızdan, oğlunuzun Bağ-Kur primlerini geri alamazsınız. Hak sahibi olabilseydiniz zaten oğlunuzdan aylık bağlanırdı. Oğlunuzun Bağ-Kur primlerinin bekâr kızınıza ödenmesi veya onun sigortasına sayılması gibi bir durum da söz konusu olmaz.

Kızım çeyiz yardımı alabilir mi?

Eşim 2010 yılında vefat etti. Kendisi SSK emeklisiydi, bu sebeple dul aylığı almaktayım. Kızım özel bir şirkette çalıştığından maaş bağlanmadı, çeyiz yardımı alması mümkün müdür? Fatma Bilgin

Çeyiz yardımı, yetim aylığı almakta olan kız çocuğunun evlenmesi halinde ödeniyor. Kızınızın çeyiz yardımı alabilmesi için yetim aylığı alıyor olması gerekiyor. Yetim aylığı almadığından, çeyiz yardımı alması mümkün değil. İşten ayrılıp, yetim aylığı bağlattıktan sonra evlenmesi halinde çeyiz yardımı alması mümkün olabilir. Ancak bu durumda sizin almakta olduğunuz dul aylığınızın oranı yüzde 75 ise iki yıl süreyle yüzde 50’ye düşer.

Sözcü Gazetesi – 27.04.2014