Kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak memurluktan ayrılanlar emekli ikramiyesi alabilecek

Posta Gazetesi – 26.03.2012

Soru: 1995 yılında SSK’dan isteğe bağlı olarak emekli oldum. Ancak daha önce 1969 ile 1986  yılları arasında Emekli Sandığına bağlı olarak PTT’de çalıştım. Ve daha sonra istifa ederek ayrıldım. Duyduğuma göre; emekli ikramiyesi alınabiliyormuş. Emekli ikramiyesi alabilir miyim? Bunun için nasıl bir yol izlemem gerek?  Sorunuma açıklık getirebilirseniz çok mutlu olacağım.

Erdal IRMAKLAR

Cevap: Memurluktan ayrılan ve daha sonra hizmetlerini birleştirerek SSK, Bağ-Kur hatta Emekli Sandığından emekli olanlara, son çalıştığı kurum Emekli Sandığına tabi olmadığı gerekçesi ile emekli ikramiyeleri ödenmedi.  Sizin durumunuzda olan eski memurlara emekli ikramiyesi ödenmesine mani olan yasa hükmünü, Anayasa Mahkemesi iki kere iptal etti. Ancak, 26 Ocak 2012 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 6270 sayılı yasa ile, Emekli Sandığı Kanun 89 ncu maddesinde yapılan değişiklikle, bu durumda olanlara emekli ikramiyesi ödenmesi, kıdem tazminatı alma şartlarına bağlandı. (1475 sayılı yasanın 14 ncü maddesindeki şartlara)

1475 sayılı yasasının 14 ncü maddesine göre; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesi olanlar, işinden kendi isteği ile ayrılsa da kıdem tazminatı alabiliyor. Bu hüküm 1475 sayılı yasaya 8 Eylül 1999 tarihinde eklendi. SGK, sizin gibi bu tarihten önce memurluktan ayrılanlara, memurluktan ayrılma tarihinde 1475 sayılı yasanın 14 ncü maddesinde 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesiyle ayrılanlara kıdem tazminatı ödeneceğine dair hüküm olmadığı gerekçesiyle, 15 yıldan fazla hizmet süresi olsa da emekli ikramiyesi ödemiyor. SGK’ nın uygulamasına göre emekli ikramiyesi alamazsınız. SGK’ nın bu uygulamasının hukukiliği tartışmaya açık. Çünkü, 26 Ocak 2012 de yasada yapılan değişiklikte kanun koyucu 1475 sayılı yasanın 14 ncü maddesinin bugünkü haline atıf yapmaktadır. Yoksa kanun koyucu SGK’ nın yaptığı uygulamayı amaçlasa, yasaya geçici bir madde ekleyerek, 26 Ocak 2012 den önce emekli olanlara, 1475 sayılı yasanın 14 ncü maddesinin memurluktan ayrılma tarihindeki halinin uygulanacağını hüküm altına alırdı.

Uygulamanın zaman içinde yargı kararlarıyla yönleneceği kanısındayız. Bekleyip yargı kararlarını takip etmeniz de yarar var.

Konut kira sözleşmeleri Damga Vergisine tabi değil

Soru: Dairemi kiraya vereceğim. Kira sözleşmelerindeki Damga Vergisi oranı yüzde kaçtır? Sözleşmeyi üç yıllık yapacağız. Sözleşmenin üç yıllık olması damga vergisi oranını artırır mı? Üç yıllık konut kira sözleşmesinin Damga Vergisi nasıl hesaplanıyor?

DİLAVER

Cevap: Gerçek kişilere(Ahmet, Mehmet gibi) ait olan konutların, gerçek kişilerce mesken olarak kullanılmak üzere kiralanmasına ilişkin kira sözleşmeleri, Damga Vergisinden müstesnadır. Yani Damga Vergisine tabi değildir. Ticari bir işletmeye kayıtlı olmayan dairenizi, mesken olarak kullanılmak üzere gerçek bir kişiye kiralayacaksanız, kira sözleşmeniz için damga vergisi ödemeyeceksiniz. Sözleşmenin üç yıllık olması durumu değiştirmiyor.

Hem işyeri ve hem konut kira geliri elde edilmesi 

Soru: 2011 de hem işyeri hem de konut kira geliri olan beyanda 2.800 TL hadde mi? Yoksa 23.000 TL’lik hadde mi tabi? Bilgilendirirseniz memnun olurum.

ÖZGÜR

Cevap: 2011 yılında elde edilen işyeri kira geliri ile, konut kira gelirinin 2.800 TL istisna haddi düştükten sonra kalan kısmının toplamı 23.000 TL yi aşıyorsa, işyeri ve konut kirasının tamamının beyan edilmesi gerekiyor. Aşmıyorsa, işyeri kira geliri beyan edilmeyecek. Konut kira geliri beyan edilecek.  

Müteahhitten aldığınız şartı cezayı kira gibi beyan zorunluluğunuz yok

Soru: Dairemiz için belediyece tahliye kararı aldığından, 2011 de 870 TL kira ödeyen kiracımız ocak, şubat, mart kiralarını ödeyip evi apar topar tahliye etti. 2 ay kira alamadık. Ev şu an boş. Ve harap  durumda. Müteahhit Hazirandan itibaren ayda 1300 TL kira yardımı yaptı. 10 ay kira almış gibi mi beyanname vermemiz gerekiyor?  

Gül ÇELİK

Cevap: 2011 de kiraya verdiğiniz daireden aylık 870 TL den üç ay, yani 2.610 TL kira almışsınız. Elde ettiğiniz kira tutarı 2011 yılı konut kira gelir istisna tutarı olan 2.800 TL’den az olduğundan, kira gelirinizi beyan etmeniz gerekmiyor. Müteahhitten aldığınız ve kira yardımı olarak ifade ettiğiniz tutar, muhtemelen inşaat yapım sözleşmesi gereğince ödenen şartı ceza veya tazminattır. Vergilendirmeye olayların gerçek mahiyeti esastır.(213 Sayılı K. Md.3) Müteahhitten inşaat yapım sözleşmesi uyarınca almış olduğunuz bedel, kira olmadığından kira gibi beyan etmeniz gerekmez.  

Yeni mutfak dolabı kira gelirinden düşülemez

Soru: Kiracımızla Mart 2011 tarihinde, aylık 550 TL den kira sözleşmesi yaptık. Yeni mutfak dolabı yaptırmak için Mart, Nisan ayında banka hesabımıza kira yatırmadı. Daha sonraki ay kombi tamiratı için 90 TL kesinti yaptı. Sonraki ay da radyatör için 250 TL eksik yatırdı. Bankaya 10 ay boyunca her ay 550 TL tahsil etmiş gibi mi beyan etmeliyiz? Kullandığımız yöntem götürü usul.

BİLLUR

Cevap: Kiracınız, adınıza bazı harcamalar yaptığından, kirayı harcama tutarı kadar az yatırmış. Bankada her ne kadar 10 aylık kira yatmış gibi görünse de, aslında kiracı 12 ay kira ödemiş. Götürü gider usulünü seçtiğinizde, gerçek gideri kiradan düşemeyeceğinizden, 10 değil, 12 aylık kira tutarını beyan etmeniz gerekiyor.

Ayrıca gerçek gider usulünü seçmiş olsanız bile, yeni mutfak dolabı için yapılan harcama dairenin iktisadi değerini artıran bir harcama olduğundan gider yazamazsınız. Ancak kombi ve radyatör tamiri için yapılan harcamayı mal sahibi olarak ödediğinizden gider olarak düşebilirdiniz.

49 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

Soru: 15 Mayıs 1966 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 4 Mart 1986 olup, primlerim fazlasıyla dolu. Acaba ne zaman emekli olurum?

Erol HACIHAN

Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemseniz de 49 yaşınızı dolduracağınız 15 Mayıs 2015 tarihinde emekli olabilirsiniz.