Patronunuzdan bu hakların artırılmasını isteyebilirsiniz?

Çalışma hayatında çalışanlara tanınan bazı hakların asgari sınırları belirtilmiş, belirlenen sınırların üzerinde çalışanlar lehine düzenleme yapılacağı öngörülmüştür. Patronlar isterse bu hakları çalışanlarına daha çok verebilir. Bu tür haklar arasında ücret, yıllık izin ve tazminatlar gibi hakları sayabiliriz. Bunları açıklayalım.

Ücret

İşçilere çalışmış oldukları sürelerde asgari ücretin altında bir ücret ödemesi yapılamamaktadır. Taraflar iş /toplu iş sözleşmesi ile asgari ücretin üzerinde olmak koşulu ile diledikleri kadar ücret kararlaştırabilirler.

Fazla çalışma ücreti

Fazla çalışma ücreti 4857 sayılı İş Kanunu’na göre saat başına en az %50 zamlı ödenmesi gerekiyor. Taraflar fazla çalışma ücretinin saat başına zamlı ücretini daha fazla bir oranda örneğin %100 olarak belirleyebilirler.

Ulusal bayram ve genel tatil ücreti

Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan işçilerin ücreti bir kat fazlasıyla ödenmektedir. Sözleşmelerle bir kat oranı iki kat veya daha fazla bir orana çıkarılabilir.

Hafta tatili ücreti

Hafta tatilinde işçi çalışırsa ücretinin bir kat fazlasıyla ödenmesi gerekiyor. Bu bir kat oran daha fazla artırılabilir. Örneğin üç kat olarak belirlenebilir.

Ücret benzeri ödemeler

İş Kanunu’nda işçilere ücretin dışında yapılacak ek ödemeler belirtilmemiştir. Ancak işçi ve işveren kendi aralarında yapacakları sözleşmelerle ikramiye, prim vb. gibi konularda ücrete ilave olarak ödeme yapılabileceğini kararlaştırabilirler.

Kıdem tazminatı

Kıdem tazminatının tavanını aşmamak üzere taraflar kıdem tazminatına esas ücretin tespitini yapabilirler. Örneğin kıdem tazminatının hesabında her yıl 40 günlük ücretin esas alınabileceğini belirleyebilirler.

İhbar tazminatı

İhbar tazminatında da öngörülen süreler artırılabilir. Örneğin altı aya kadar çalışması olan işçiye iki hafta olarak öngörülen ihbar süresi beş hafta olarak belirlenebilir.

İzin süreleri

İzin süreleri de işçiler lehine artırılabilir. Örneğin beş yıla kadar kıdemi olan bir işçiye öngörülen 14 iş günü yıllık izin 20 işgünü olarak belirlenebilir.

İş Kanunu’nda  yukarıda belirtilen konularla birlikte birçok konuda işçi lehine düzenlemelerin yapılabileceği öngörülmüştür. Kanunlarla belirlenen mutlak emredici konular hariç diğer konularda işçilere tanınmış olan haklar işçiler lehine iş/toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir. Belirtilen haklarının artırılması konusunda çalışanların patronlarından talepte bulunmaları gerekiyor.

Güneş Gazetesi – 25.08.2015