Bulgaristan’daki öğretmenlik sürenizin bir kısmını borçlanmanız gerek

|Posta Gazetesi| |25.05.2011|

Soru: 15 Eylül 1968/30 Mayıs 1991 tarihleri arasında Bulgaristan’da öğretmen olarak geçen 20 yıl 15 günlük hizmetimden sonra, zorunlu göç nedeniyle Türkiye’ye geldim.

1 Nisan 1992 tarihinde Sosyal Sigortalar Kurumuna bağlı olarak göreve başladım. Daha sonra 8 Mart 1996 tarihinde öğretmen olarak göreve atandım ve T.C. Emekli Sandığına bağlandım. Halen öğretmen olarak görev yapmaktayım. Bulgaristan’da geçen hizmetlerimin sayılması için mahkemeye başvurdum. Mahkeme kararı gereği 12 yıllık hizmet süresi maaş ve derece/kademeye yansıtıldı. SSK’da geçen hizmetlerimi T.C. Emekli sandığına saydırdım ve emekli kesenekleri ile ilgili işlemleri yaptırdım.

Şu ana kadarki hizmetlerimin karşılığında ve yaş durumumun da göz önünde bulundurulduğunda ne zaman emekli olabilirim?  Eğer çalışmam gereken süre varsa, emekli olabilmek için borçlanabilir miyim? Ya da ne yapmam lazım?

Durdoğan NÜFUSÇU

Cevap: Doğum tarihinizi ve cinsiyetinizi belirtmediğinizden sorunuza net cevap veremiyoruz. Emekli olma seçeneklerini sunuyoruz. Kararı siz verin. Ancak, sorunuzda bahsettiğiniz mahkeme kararındaki 12 yılın,  hizmet süresi değil, emekliliğe esas aylık derece ve kademenize ilişkin olduğu kanısındayız. Çünkü, bu sürenin fiili hizmet süresi olarak dikkate alınabilmesi için 3201 sayılı yasaya göre borçlanılmış olması gerekiyor. 

1)Şayet 61 yaşınızı doldurmuşsanız, erkekte olsanız, bayanda olsanız emeklilik talebinde bulunabilirsiniz.

2)Eğer 61 yaşını doldurmamış bayansanız, Bulgaristan’daki hizmet sürenizin bir yılını borçlanmanız halinde, Emekli olmak için 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 47 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bir yıl borçlanmayla hizmet süreniz 20 yılı tamamlayacağından istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.(sorunuzdan 47 yaşı doldurduğunuz anlaşılıyor)

3)Eğer 61 yaşını doldurmamış erkekseniz, Bulgaristan’daki hizmet sürenizin 6 yılını borçlanmanız halinde, Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. 6 yıl borçlanmayla hizmet süreniz 25 yılı tamamlayacağından, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz(52 yaşınızı doldurduğunuz varsayımına göre)

Doğum borçlanması primi artırır

Soru: 28 Mayıs 1980 doğumluyum. 1 Mayıs 1996 da sigortalı çalışmaya başladım. 3092 gün ödenmiş primim var. 20 Aralık 2010 tarihinde doğum yaptım. 12 Nisan 2011 tarihinde işten ayrıldım. Emekli olabilmek için hangi şartlara tabiyim? Doğum borçlanması yapsam bana nasıl faydası olur?

Nuray ERGİN

Cevap: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 2733 gün daha prim ödeyerek, 3092 gün olan prim ödemenizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 28 Mayıs 2032 tarihinde emekli olabilirsiniz. Doğum sonrasındaki iki yıl içinde sigortalı çalışılmayan süreler borçlanılabiliyor. İşten ayrıldığınız 12 Nisan 2011 den doğum sonrasındaki iki yıllık sürenin bitim tarihi olan 20 Aralık 2012 tarihleri arasındaki 608 günlük sürede sigortalı çalışmazsanız, bu süreyi borçlanabilirsiniz. Borçlanmayla prim ödeme gün sayınız 608 gün artar.

 

AŞ.Kurucu ortakları Bağ-Kur kapsamından çıkartıldığından destek primi de kesilmez

Soru: Anonim Şirket kurucu ortağımız, şirket kuruluşu sırasında SSK’ lı olduğundan, kurulan şirkette, ortaklığı süresince de hiç ara vermeden SSK’ na pirim ödeyerek 2002 senesinde emekli oldu.

Bu tarihten itibaren de yine SSK (4/a) ya tabi olarak ve Sosyal Güvenlik Destekleme Primi ödeyerek, halen 4a/ durumu devam etmektedir. Emekli maaşından bir kesinti yapılmamaktadır.

6111 Sayılı Kanuna göre, bu durumu devam ettirebilir mi? Yoksa 4/a dan çıkıp 4/b olarak Bağ-Kur destekleme primi mi ödemelidir?

Erhan DENLİ

Cevap: Anonim şirket kurucu ortakları 1 Ekim 2008 den tarihinden itibaren 4/b sigortası(eski adıyla Bağ-Kur) kapsamından çıkartıldı. Şirketinizin kurucu ortağı; yönetim kurulu üyesi veya yönetim kurulu başkanı değilse 4/b yükümlülüğü bulunmadığından, ortada herhangi bir sorunu yok.  

Şayet kurucu ortağınız, yönetim kurulu üyesi veya başkanı ise, 4/b yükümlülüğü bulunuyor. Ancak Torba Yasa ile; 1 Mart 2011 tarihinden itibaren “önce başlayan sigorta geçerli” ilkesi terk edilerek, yerine “sigortalılığın üstünlüğü” ilkesi getirildi. Bu bağlamda söz konusu ortağınızın 4/a sigortası kapsamında ücretinden destek primi kesildiği sürece emekli aylığından destek primi kesilmesine gerek bulunmuyor.

Torba yasa erken emeklilik getirmedi

Soru: 1960 doğumluyum. 51 yaşındayım. 1979 SSK girişim var. O günden bugüne kadar toplam pirim gün sayım 3485 gün. Yaş haddinden ve çıkan torba yasasından yararlanıp emekli olma imkânım var mı? Yoksa primi doldurmamı gerekir?

Mehmet GÜRBÜZ

Cevap: Torba yasa emekli olma şartlarını değiştirmediğinden torba yasadan yararlanarak emekli olamazsınız. Yaş haddinden emekli olmak içinde, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 115 gün daha prim ödeyerek, 3485 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2020 de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ayrıca toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte de emekli olmanız mümkün. Askerliğinizi borçlanmamışsanız, askerliğinizi(600 gün kabul edilmiştir) borçlanıp ayrıca  915 günde prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte, emekli olabilirsiniz. Bu seçenek   daha avantajlı. Ara vermeden prim öderseniz 2 yıl 6 ay 15 gün sonra emekli olabilirsiniz. 

Bağ-Kurlunun sigortalı çalışmasında sakıncası yok

Soru : LTD.ŞTİ. müdür ya da şahsi işyeri olanların 4/a ‘lı olarak çalışmasında bir sakınca var mı? (normal şartlarda kendi işyerinde bulunması gereken birisi başka bir işyerinde çalışması düşünülemez)

Cevap: Torba yasa ile, Limited şirket ortakları veya kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlara, 1 Mart 2011 tarihinden itibaren sigortalı çalışarak 4/a sigortasına(eski adıyla Bağ-Kura) prim ödeme hakkı getirildi. 1 Mart 2011 tarihinden itibaren şirket ortakları ve kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar, 4/a sigortalısı olarak çalışabilecekler. 4/a sigortalısı olduğu tarihten bir gün önce 4/b sigortalılıkları sonlandırılacak. 4/b sigortalılarının 1 Mart 2011 tarihinden itibaren 4/a sigortalısı olarak çalışmalarında bir sakınca bulunmuyor.

60 yaşı doldurmanız gerek

Soru: Doğum tarihim 1 Eylül 1976 dir.  Tarım sigortası yatırıyorum. Başlangıç tarihim 1 Ağustos 2006 dır. Ne kadar daha yatırmam gerekiyor? Ve kaç yaşında emekli olabilirim?

Fatih KOLAY/ KONYA

Cevap: Tarım sigortasında emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 3600 gün prim ödemenizi şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Eylül 2026 tarihinde emekli olabilirsiniz

Soru:3 Mayıs 1957 doğumlu. İşe ilk başlangıç tarihi 2 Temmuz 1975 ve SSK’da ödenmiş toplam 1008 günü var.Bu durumda annem hangi durumlar ile emekli olabilir?

 Yaşar Ümit ÖNAL

Cevap: Anneniz emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. 2592 gün daha prim ödeyerek 1008 gün olan prim ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Başlangıç tarihinden sonraki doğumlarından, doğum sonrasında iki yıl süresince sigortalı çalışmadığı iki doğumunu borçlanarak topla m 1440 gün kazanabilir.