|
Bütçede bardağın dolu tarafı artıyor
|Hürriyet Gazetesi| |24.06.2010|
SON birkaç aydır en çok aldığım sorulardan biri de şu;“2010 yılında, ekonominin durumu 2009’a göre nasıl olacak?”
Bu soruyu çok kişinin bildiği bir fıkra ile yanıtlıyorum.
Adamın birinin önüne iki şişe şarap koyup sormuşlar:
– Bu ikisinden hangisi daha kötü?
Adam ilkinden bir yudum içtikten sonra, içtiği şişeyi göstererek:
– Bu kötü
demiş. Çevresindekiler;
– Ama diğerinin tadına daha bakmadın ki,
dediklerinde, adam gayet sakin bir şekilde yanıtlamış:
– Hiç bir şarap bundan daha kötü olamaz.
2010 DA FIKRA GİBİ
Fıkrayı anlattıktan sonra,
“- Hiçbir yıl 2009 gibi kötü olamaz. 2010 yılı kesinlikle 2009’dan daha iyi olacak” diyoruz.
2009 bütçesi açıklandığında;
“2009 Yılı Bütçesinde Krizin (K) Harfi Bile Gözükmüyor” başlıklı yazımızda, 2009 bütçe açığı hedefi olan 10 milyar TL’nin gerçekçi olmadığını, açık 50-60 milyar TL arasında gerçekleşirse sürpriz olmaması gerektiğini yazmıştık.
Nitekim öyle de olmuştu.
2009 yılı bütçe açığı TL cinsinden, Cumhuriyet tarihinin en yüksek açığı olmuştu. 52 milyar TL’lik açık, 2008’de 17, 2007’de 13, 2006’da 5 milyar, 2005’te 7 milyar TL idi.
Milli gelire oranı; 2005’te yüzde 1, 2006’da yüzde 0.6, 2007’de yüzde 1.6 ve 2008’de yüzde 1.8 olan bütçe açığı, 2009’da yüzde 5.5’e fırlamıştı.
2010 yılına baktığımızda, bütçe sonuçlarının olumlu bir seyir izlediğini fark ediyoruz. 2009’un ilk beş ayında 21 milyar TL olan bütçe açığı, 2010’un ilk beş ayında 10 milyar TL’ye geriledi.
ARTIŞIN NEDENİ
Tabloda da görüldüğü gibi bardağın dolu tarafının artmasında, başta İthalde Alınan KDV olmak üzere, KDV ve ÖTV gelirlerindeki artışın, yani dolaylı vergilerdeki artışın büyük payı var.
İthalde Alınan KDV’de yüzde 15 olan yıllık artış hedefi ilk beş ayda yüzde 54, Dahilde Alınan KDV’de yüzde 9 olan yıllık artış hedefi yüzde 30, ÖTV’de yüzde 25 olan yıllık artış hedefi yüzde 32 olarak gerçekleşti. Bu üç vergi türü, vergideki artışın dörtte üçünü açıklıyor.
İthalatta alınan vergilerdeki artış, toplam vergi gelirlerini artırdı ama dış ticaret açığını ve buna bağlı olarak cari açığı yani döviz açığını da artırdı.
Mayıs 2010 bütçesi ise, geçen yıl 0.6 milyar TL açık verirken, bu yıl 5.8 milyar TL fazla verdi. Bu fazlalıkta, vergi gelirlerinin yanı sıra Mayıs ayında Özelleştirme ve İşsizlik Sigortası Fonu’ndan bütçeye aktarılan 1.6 milyar TL’nin ve 2009 Mayıs ayında 5 milyar olan faiz ödemelerinin, 2010 yılı Mayıs ayında 2.2 milyar TL olmasının da payı var.
İzleyen aylarda vergi gelirlerindeki artışın devam edeceğini ve 50.2 milyar lira olarak hedeflenen bütçe açığının, daha düşük olacağını tahmin ediyoruz.
|
 |
