Demokrasi şehitlerinin ve yaralıların hakları

Türk tarihine kara bir leke olarak geçecek olan 15 Temmuz darbe girişiminde asker elbiseli ihanet şebekesi caniler tarafından hunharca katledilen sivil, asker ve polis şehitlerimize Allah’tan rahmet diliyorum.

 Mekanları cennet olsun. Milletimize ve yakınlarına baş sağlığı ve sabır diliyorum. Yaralılara acil şifalar diliyorum. Bu yazımda; vatanımızı, milletimizi korumak için kendini feda ederek şehit olan ve yaralanan demokrasi kahramanlarının ve yakınlarının haklarını açıklamaya çalışacağım.

Yakınlarına maaş bağlanacak mı?  

Ölenin 1800 gün prim ödeme gün sayısı varsa veya işçi statüsünde(4/a’lı olarak) işe girişle ölüm tarihi arasında 5 yıl geçmiş ve bu süre içerisinde borçlanma süreleri hariç  900 gün prim ödenmişse hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanacak.  

 Darbe/terör saldırısı sonucunda yararlananların meslekte kazanma gücünü en az  yüzde 60 oranından  fazla kaybedenlere malul aylığı bağlanıyor. Bunun için yaralananın 

 – Olaydan önce sigortalı olması, 

– En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması, gerekiyor. 

Kıdem tazminatı ödenecek mi?  

Ölen işçilerin aynı işverene ait işyerlerinde çalışmaları bir yıl veya üzerinde ise hak sahiplerine (mirasçılara) kıdem tazminatı ödenir. Mirasçıların miras hisselerini gösterir belge ile birlikte işverene/işyerine müracaat etmeleri gerekiyor.  

 Devlet memurları içinde  çalışılan sürenin ikramiyesinin  mirasçılara ödenmesi gerekiyor. 

İhbar tazminatı ödenecek mi?  

İhbar tazminatı söz konusu olabilmesi için işverenin işten çıkarması gerekiyor. Burada böyle bir durum söz konusu olmadığı için ölen işçilere ihbar tazminatı ödenmeyecek.  

 Ölen işçi yıllık izin kullanmamışsa yıllık izin paraları mirasçılara ödenir.  

 Örnek: Ölen işçinin 2015 yılında kullanmadığı 20 gün izni varsa bu 20 günlük izin parası ölenin son ücreti üzerinden hesap edilerek mirasçılara ödenmesi gerekiyor.  

Cenaze yardımı yapılacak mı?  

Cenaze  yardımı, sırasıyla sigortalının eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine ödenir. 2016’da  için 489 TL cenaze yardımı yapılıyor.  

İş göremezlik maaşı

Bir işyerinde çalışanlardan darbe/terör saldırısı sonucunda yaralananların belirli koşulları sağlamaları durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan geçici ve sürekli iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi söz konusu. Buna göre terör saldırısında yararlananların  bu tarihten önceki bir yıl içinde adlarına en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması gerekmektedir. Bu koşuları sağlayanlardan ayakta tedavi görenlere günlük maaşlarının üçte ikisi, yatarak tedavi görenlere de  yarısı ödeniyor. 

Zararları devlet karşılıyor 

Darbenin terör örgütü tarafından yapıldığı konusunda başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere Devlet büyüklerinin kamuoyuna yansıyan görüşleri var. Bu kapsamda terör saldırısı nedeniyle 5233 sayılı  Terör Ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun Hükümlerine göre terörden zarar görenlerin zararları Devlet tarafından karşılanıyor..Buna göre;  

– Hayvanlara, ağaçlara, ürünlere ve diğer taşınır ve taşınmazlara verilen her türlü zararlar, 

 – Yaralanma, engelli hale gelme ve ölüm hâllerinde uğranılan zararlar ile tedavi ve cenaze giderleri. 

 – Terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle kişilerin mal varlıklarına ulaşamamalarından kaynaklanan maddî zararlar karşılanıyor.

 Zarar gören veya mirasçılarının veya yetkili temsilcilerinin  altmış gün içinde olayın meydana geldiği valiliğe başvuru yapmaları gerekiyor.

Yaralanma, engelli hale gelme ve ölüm hallerinde yapılacak ödemeler

5233 sayılı Kanunun 9.maddesine göre yaralanma, engelli hâle gelme ve ölüm hallerinde (7000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda nakdi yardım yapılıyor. Buna göre;

 Yaralananlara 4.160,34 TL geçmemek üzere yaralanma derecesine göre,

 Çalışma gücü kaybı, yetkili sağlık kuruluşları tarafından üçüncü derece olarak tespit edilenlere 2.773,56 liradan 16.641,36 liraya kadar,

 Çalışma gücü kaybı, yetkili sağlık kuruluşları tarafından ikinci derece olarak tespit edilenlere 17.334,75 liradan 33.282,72  liraya kadar,

 Çalışma gücü kaybı, yetkili sağlık kuruluşları tarafından birinci derece olarak tespit edilenlere33.976,11 liradan  49.924,08 liraya kadar, 

 Ölenlerin mirasçılarına 34.669,05  lira

 Nakdî yardım yapılıyor.

Güneş Gazetesi – 22.07.2016