Risk degerlendirmesi yaptırmayan yanacak

Risk değerlendirmesi Nedir? 
Risk değerlendirmesi, işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmalardır. 

Risk değerlendirmesi zorunlu mu? 
Risk değerlendirmesi yapma yükümlülüğü 01.01.2013 tarihinden itibaren istisna olarak belirtilen işyerleri dışında kalan bütün işyerlerinde yapılması gerekiyor. İşyerlerinin devlete ait veya özel işyeri olmasının bir önemi bulunmuyor. İşçi ve memur çalıştıran bütün kurum, kuruluş ve özel işyerleri risk değerlendirmesi yapacak. Çalışanı bulunan apartmanlar da risk değerlendirmesi yapmak zorunda. 

Risk değerlendirmesi yapmamanın ne kadar cezası var? 
Risk değerlendirmesi yapmamanın cezası oldukça yüksek. Risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayanlara 2014 yılında 3.361 TL ceza uygulanacak. Bu ceza aykırılığın devam ettiği her ay için 5.041 TL olarak uygulanacaktır. Bu cezalar her yıl yeniden değerleme oranında artırılıyor. 
Örnek: 2013 yılı Ocak ayında yapılması gereken risk değerlendirmesi 2013 yılı boyunca yapılmaz ise işverene/işyerine 56.595 TL ceza uygulanacak. 

Risk değerlendirmesinin bir kuruma verilmesi gerekiyor mu? 
Risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak; gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve işyerinde saklanır. Risk değerlendirmesi dokümanı elektronik ve benzeri ortamlarda hazırlanıp arşivlenebilir. Risk değerlendirme belgesinin istenmediği sürece herhangi bir kamu kuruluşuna verilmesine gerek bulunmuyor. İş müfettişleri tarafından yapılacak denetimlerde müfettişlere gösterilmesi ve gerekirse bir örneğinin verilmesi gerekiyor. 

Risk değerlendirmesi ne kadar süre sonra yenilenebilir?  
Risk değerlendirmesinin yenilenmesine ilişkin süreler yönetmeliğin 12. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre; yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir. 

İşverenin yükümlülükleri

Risk değerlendirmesi konusunda işverenlerin yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir. 
*İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. 
* Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. 
* İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilere risk değerlendirmesi ile ilgili ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve belgeyi temin eder. 
* İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar, görevlerini yürütmeleri sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz. 

Taşeron risk değerlendirmesi yapmak zorunda mı? 
Bir işyerinde bir veya daha fazla alt işveren(taşeron) bulunması halinde: 

Her alt işveren yürüttükleri işlerle ilgili olarak, İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümleri uyarınca gerekli risk değerlendirmesi çalışmalarını yapar veya yaptırır. 

Taşeronların risk değerlendirmesi çalışmaları konusunda asıl işverenin sorumluluk alanları ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgi ve belgeler asıl işverence sağlanır. 

Taşeron, alt işverenlerce yürütülen risk değerlendirmesi çalışmalarını denetler ve bu konudaki çalışmaları koordine eder.   Taşeronlar, hazırladıkları risk değerlendirmesinin bir nüshasını asıl işverene verir. Taşeron; bu risk değerlendirmesi çalışmalarını kendi çalışmasıyla bütünleştirerek, risk kontrol tedbirlerinin uygulanıp uygulanmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. 

İş kazalarında çalışanların hakları neler?

* İş kazası ve meslek hastalığı kaç gün içerisinde nereye bildirilir? 

İşverenin, 
* İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde. 
* Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde. 
* Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmesi gerekiyor. 
* Ayrıca mahalli güvenlik/kolluk birimlerine de derhal bilgi verilir 
* İş kazası ve meslek hastalığı çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerine bildirilir mi? 
01.01.2013 tarihinden itibaren iş kazası ve meslek hastalıkları bildirimi sadece Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmaktadır. Bu tarihten itibaren iş kazaları ve meslek hastalıklarının çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerine yapılmasına gerek yoktur. 
* İş kazası ve meslek hastalığını kim soruşturur? 
* Gerek görülmesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumunun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya Bakanlık iş müfettişleri vasıtasıyla soruşturma yapılır. 

İş kazası sonucunda hangi davalar açılır? 

* İş kazası sonucunda işveren kusurlu bulunmuşsa iş kazasına uğrayan şahıs veya  mirasçıları dava açabilir. İş kazası sonucunda; maddi ve manevi tazminat  davası ile destekten yoksun kalma  davası açılabilmektedir. Manevi tazminat ve destekten yoksun kalma davasını açabilmek için mirasçı olmaya gerek yoktur. 

Yargıtay, işçi veya hak sahiplerinin haklarını almak için öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurmaları ve mahkemece tazminata hükmedilmeden bunun sonucunun beklenmesi gerektiğine karar vermektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu da işveren aleyhine  dava açabilmektedir. 

İş kazası sonucu SGK hangi yardımları yapar? 

* İş kazası sonucunda SGK tarafından kaza geçirene gelir bağlanması, iş kazası geçiren ölmüş ise hak sahiplerine gelir bağlanması, cenaze yardımı gibi yardımlarda bulunulmaktadır. 
* İş kazası sonucunda işverenler hapse girer mi? 
* Ölümlü ve yaralanmalı iş kazaları sonucunda 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa  göre taksirle yaralama ve taksirle öldürme  suçları oluşmaktadır. Bu suçlarında cezaları bulunuyor. Dolayısıyla işveren hapse girebilir. 
* İş kazası sonucundaki ölümlerde ne kadar ceza uygulanıyor? 
* Türk Ceza Kanununun 85.maddesine göre; taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 
* İş kazası sonucunda yaralanmalarda ne kadar ceza uygulanıyor? 
* Türk Ceza Kanununun 89.maddesine göre;  taksirle başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının  ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. 

* Kaza bildirimi zamanında yapılmazsa ne olur? 
* İş Kazası bildiriminin zamanında yapılmaması sonucu idari para cezası uygulanmaktadır. 2014 yılında iş kazasını zamanında bildirmeyen işverenler hakkında 2.240 TL idari para cezası uygulanacaktır. İşyerinde hayati tehlike varsa işin durdurulmasına karar verilebilecektir. 
* İş kazası ve meslek hastalığı SGK’na bildirilmediği takdirde  kurum bildirim tarihine kadar olan süreye ait  geçici iş göremezlik ödeneğini işverenden tahsil eder.
* İş kazasında kusurlu olan iş güvenliği uzmanını neler bekliyor? 
* İş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur. 
* Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen iş güvenliği uzmanının yetki belgesinin geçerliliği altı ay süreyle askıya alınır. Bu konudaki ihmalin tespitinde kesinleşmiş yargı kararı, malullüğün belirlenmesinde ise  Genel Sağlık Sigortası Kanununun 25 ‘inci maddesindeki malullük ile ilgili kriterler esas alınır.

Güneş Gazetesi – 21.05.2014