Aslı ödenmiş verginin gecikme zammı ve faizi Torba Yasadan yararlanır

|Posta Gazetesi| |19.06.2011|

Soru: Borçlu olduğum Kuşadası belediyesine 2002 yılında borçlarımı ödedim. Faizler donduruldu. Bu yıl yapılandırma sürecinde o dondurulan borç yapılandırmaya dâhil edilmedi. Yapılandırma öncesi ödenmesi istendi. Bu uygulama doğru mudur?

Latif SANSÜR

Cevap: Gecikme zammı ve gecikme faizi borçları da, kamuoyunda Torba kanun olarak adlandırılan, 6111 sayılı kanundan yararlanarak ödenebiliyor. Kanun kapsamındaki dönemlere ilişkin olup, Kanunun yayımlandığı 25 Şubat 2011 tarihi itibarıyla asılları tamamen ödenmiş vergiler üzerinden hesaplanmış olan;Gecikme zammı ve gecikme faizi borçları için Totrba yasadan şu şekilde yararlanıyor:

-En geç 31 Mayıs 2011 Salı günü mesai saati sonuna kadar başvuru,

– Verginin vade tarihinden ödemenin yapıldığı tarihe kadar(gecikme faizi uygulan süre için) enflasyon oranında(TEFE/ÜFE aylık değişim oranında) hesaplanacak olan gecikme bedeli,

-30 Haziran 2011 Perşembe günü mesai saati sonun kadar ödenmesi halinde, başka bedel ödenmeden,

– 12 ayda 6 eşit taksitte yüzde 5, 18 ayda 9 eşit taksitte yüzde 7, 24 ayda 12 taksitte yüzde 10 ve 36 ayda 18 eşit taksitte yüzde 15 taksitlendirme faiziyle birlikte, ilk taksit 30 Haziran 2011’e kadar olmak üzere iki ayda bir taksit ödemek suretiyle ödenmesi halinde,

-Vergi aslına uygulanan gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi aslına bağlı cezalar ile bu cezalara uygulanan gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Yani silinecek.

Diğer taraftan, Kanunun yayımlandığı 25 Şubat 2011 den önce vergi aslının, vergi aslına uygulanan gecikme zammının, gecikme faizinin ve vergi cezalarının ödenmiş olması, başka bir ifadeyle, ödenmemiş kısmın sadece vergi cezasına uygulanan gecikme zammından ibaret olması halinde, herhangi bir şart aranmaksızın vergi cezalarına uygulanan gecikme zammının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

Şayet borcunuz, sadece 2002 yılına ilişkin aslını ödemiş olduğunuz vergilerin gecikme zammı ve faizinden ibaretse, belirttiğimiz şekilde, Torba Yasadan yararlanmanız gerekirdi.

Ücretin geç ödenmesi veya hiç ödenmemesi fesih nedenidir

Soru: Çalıştığım iş yerinde iki aydan fazladır maaş ödemesi yapılmadı. 120 saat mesai alacağım  8 aylıkta ödenmeyen yemek param var. Nasıl bir yol izlemeliyim?

 Tolga SAVAŞ

Cevap: Ücret ve ücrete bağlı ödemelerinin süresinde ödenmemesi, sigortalı çalışana haklı nedenle iş akdini fesih hakkı verir. Alamadığınız ücret ve fazla çalışma ücretleriniz nedeniyle iş akdinizi kıdem tazminatı alarak fesih edebilirsiniz.

Hükümlü olarak cezaevinde geçen süreler borçlanılamıyor    

Soru: Çalışırken 2000 li yıllarda ceza evinde yattım. Yattığım bu bir yıllık süreyi Yeni çıkan torba yasada borçlanabilir miyim?

Kadir KIRBAŞ

Cevap: Torba yasa, 12 Eylül mağdurlarına borçlanma hakkı getirdi. 12 Eylül 1980 de sıkıyönetim mahkemelerince tutuklanan veya gözaltına alınan, ancak; daha sonra beraat edenler, gözaltında veya tutuklulukta gecen sürelerini borçlanarak kazanabiliyor. Bunun   dışında Torba yasada cezaevinde yatanların borçlanmalarına ilişkin bir düzenleme bulunmuyor.

Ancak, sigortalı bir işte çalışırken herhangi bir suçtan tutuklanan ve gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta ve gözaltında geçen süreleri borçlanmaları mümkün. Fakat, hükümlü olarak cezaevinde geçen süreler borçlanılamıyor. 2000 yılında cezaevinde hükümlü olarak yattığınız süreyi borçlanarak kazanamazsınız.

30 Nisan 2008 itibariyle 5 yıldan fazla prim borcu olanların borcu silindi

Soru: 1 Ekimde yürürlüğe giren kanunun  ek 17 maddesine göre, 5 yılı geçen Bağ-Kurluluk  sildirebiliyor. Başvuruda bulunsam hemen iptal edilir mi? Ya da ne yapmak gereklidir?

Caner SOLAK

Cevap: 5 yıl prim borcu olan her sigortalının borcu silinmiyor. 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle 5 yıl ve daha fazla süre Bağ-Kur prim borcu olanların borcu siliniyor. Daha doğrusu silindi. Bağ-Kura 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle 5 yıldan (60 aydan) fazla prim borcunuz varsa, sigortalılığınız primi ödenen son ay sonu itibariyle durduruldu ve prim borçlarınız silindi. Bu borçlar için takip yapılmayacak. Bu açıdan yapacağınız bir işlem bulunmuyor. 30 Nisan 2008 den sonraki prim borçlarının silinmesi söz konusu değil.

420 gün askerlik borçlanması bir yıl erken emekli olmanıza yeter

Soru: 18 Ağustos 1964 doğumluyum. Askerden sonra 15 Temmuz 1986 da SSK’lı oldum.10 Mart 2010 da  iş ortaklığımdan dolayı Bağ-Kurlu oldum. SSK’lıyken çıkan kanun emekliliğimi yaş açısından iki sene uzattı. Askerliğimi ödeyip bir yıl erken emekli olabilir miyim? Olursam da nasıl ve ne zaman emekli olurum? Bunun için ne yapmam lazım? Aydınlatırsanız sevinirim.

Yüksel BARUT

Cevap: SSK da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5300 gün prim ödemiş olmak şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 18 Ağustos 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Askerlik sürenizin 420 gününü borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 420 gün geri gider ve 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5225 gün prim ödemiş olmak şartıyla, 48 yaşınızı dolduracağınız 18 Ağustos 2012 de emekli olabilirsiniz. 420 gün askerlik borçlanması, emekli aylığınızın bir yıl erken bağlanmasını sağlıyor.

Çalışmadığınız aylarda isteğe bağlı prim ödeyebilirsiniz

Soru: İnşaat işçisiyim. Arada bir iki ay sigortam yatmıyor. Bu ara boşluğu kendim ödeyebilir miyim?

Mustafa BİLİR

Cevap: Sigortalı çalışmadığınız aylarda isteğe bağlı prim ödeyebilirsiniz. İsteğe bağlı ödenen primlerin 4/b sigortasına(eski adıyla Bağ-Kura) sayıldığını da göz önünde bulundurmanızda yarar var. Çünkü, 1 Ekim 2008 den önce sigortalı onlanlar, primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli oluyor.  

Kendi isteğiyle ayrılan tazminat alamayacağı gibi işverene tazminat ödemek zorunda kalabilir

Soru:17 Eylül 2007 tarihinden itibaren özel bir şirkette halen çalışmaktayım. Kamuda çalışmaya hak kazandım. İş yerimin sözlü olarak kamu sektörünü kazandığımdan haberi var. Ama  yazılı olarak ihbar mektubumu vermedim. İhbar mektubumu verdiğimde ihbar tazminatı ve kıdem tazminatımı alabilir miyim?  

Emrah/ADANA

Cevap: İşinden kendi isteği ile ayrılan ihbar ve kıdem tazminatı alamaz. Hatta ihbar önelinde bulunmadan ayrılırsa işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır. İşinizden kendi isteğinizle ayrılacağınızdan kıdem ve ihbar tazminatı alamazsınız. İşverene de ihbar tazminatı ödememek için, işten ayrılacağınızı en az sekiz hafta önce işverene haber vermeniz gerekir.