Doğum yapan kadınların hakları

Doğum yapan kadınların mevzuattan kaynaklanan bir çok hakları bulunuyor. Bu haklardan doğum iznini, yarım çalışma ödeneğini, part-time(kısmi süreli) çalışmayı, geçici iş göremezlik  ve emzirme ödeneğini  açıklayalım. 

Doğum izni 

Kadın işçilere doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık doğum izni verilir. Bu süreler içinde kadın işçi çalıştırılamaz. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Gebe işçinin sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. 

Yarım çalışma ödeneği 

Doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık(çoğul gebelikte 18 haftalık) sürenin bitiminden itibaren  kadın işçilere istekleri halinde; 

– Birinci doğumda 60 gün, 

– İkinci doğumda 120 gün, 

– Sonraki doğumlarda ise 180 gün, 

Devlet tarafından  yarım çalışma ödeneği ödenecek. Yarım ücretin günlük tutarı asgari ücret kadar olacak.  

Part time çalışma isteği 

İşçi, analık izninin,  ücretsiz iznin veya  ücretsiz iznin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar herhangi bir zamanda kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilecek. Kısmi süreli çalışma isteği, ücretsiz izin süresi kesilerek de yapılabilecek. Bu durumda  ücretsiz iznin tamamının kullanılması şartı aranmaz.  

Kısmi süreli çalışma talebi, bu haktan faydalanmaya başlamadan en az bir ay önce işçi tarafından yazılı olarak işverene bildirilir. 

 İşçinin kısmi süreli çalışma talebinde, kısmi süreli çalışmaya başlayacağı tarih ile tüm iş günlerinde çalışılacak olması halinde çalışmanın başlama ve bitiş saatleri, haftanın belirli günlerinde çalışılacak olması halinde ise tercih edilen iş günleri yer alacak.  

İş göremezlik ödeneği 

Doğum yapan işçiye geçici iş göremezlik ödeneği ödenebilmesi için; 

– İstirahatın başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin sona ermemesi, 

– Doğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması, 

– Bu süre içinde işyerinde çalışmamış olması, 

– Doğum olayının gerçekleşmiş olması, gerekmektedir. 

Buna göre, doğum öncesi 8 (7 x 8 = 56 gün) veya çoğul gebelik halinde 10 (7 x 10 = 70 gün) haftalık istirahata ayrılan veya 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor alan ancak daha önce erken doğum yapan kadın sigortalıya doğum yapacağı tarihten önce (erken doğum nedeniyle) kullanamadığı günler doğum sonuna ilave edilerek geçici iş göremezlik ödeneği/ücreti ödenir. 

Geçici iş göremezlik ücreti yatarak tedavilerde günlükmaaşın  yüzde 50 si, ayakta tedavilerde ise üçte ikisidir. 

Emzirme ödeneği/süt parası 

Sigortalı kadına emzirme ödeneği verilebilmesi için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları priminin adına bildirilmiş olması gerekiyor. 2017 yılında 133 lira emzirme ödeneği ödeniyor.

 
Güneş Gazetesi – 17.01.2017