293.802 kişi nefesini tuttu, bekliyor

Hürriyet Gazetesi – 16.11.2011

Başlığı okuyunca “Kim bu 293.802 kişi?” diye, herhalde merak ettiniz.
Bunlar; kamuda çalıştıktan sonra ayrılıp, özel sektörde ücretli olarak ya da kendi işinde yine belli süre çalıştıktan sonra emekliye ayrılıp, ikramiyelerini bekleyenler…
 

ÖDENECEK TUTAR
İkramiye alacak emekli sayısı 293.802 kişi.
Peki.. bunların ortalama hizmet süresi ve ödenecek tutar ne?
Onu da açıklayalım .
– Kamuda belli bir süre çalıştıktan sonra ayrılıp SSK veya Bağ-Kur’dan emekli olanların ortalama hizmet süresi: 9,5 yıl.
Kuşkusuz bu ortalama bir süre, yoksa kamuda 6 yıl hizmeti olan 6 yıllık, 16 yıl hizmeti olan da 16 yıllık ikramiye alacak.
– 9,5 yıl ortalama süreye göre 293.802 kişiye ödenecek para 3 milyar 33 milyon lira. Bu da kişi başına ortalama 10.226 lira ediyor.
Hemen belirtelim, bu ortalama bir tutar yoksa hizmeti fazla olanlar daha çok örneğin 18 bin lira alacaklar.
– Kamudan ayrılıp, SSK veya Bağ-Kur’dan emekli olanların dava açmaları halinde, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun davayı kazanacak olanlara mahkeme masrafı ve avukatlık ücreti olarak, toplamda bir kaç yüz milyon lira ödemesi söz konusu.
Ayrıca emek ve zaman kaybı, kırtasiyecilik, vatandaş-devlet ilişkisinin bozulması ve olayın siyasi yönden yıpratıcı boyutu, sorunun bir an önce çözümlenmesini gerektiriyor.
 

293.802 KİŞİ NE YAPSIN?
Çok basit..
Boyunlarını büküp oturmasınlar.
Gidip haklarını arasınlar..
1. Önce Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvursunlar. Reddi halinde de Ankara İdare Mahkemesi’nde dava açsınlar (Dilekçe örnekleri için Bkz. http://www.hurriyet.com.tr/).
Dava açmak için Ankara’ya gitmek zorunlu değil.
Dilekçeyi bulunduğunuz ildeki idare mahkemesi (yoksa asliye hukuk hakimliği) aracılığıyla da verebilirsiniz.
2. Anayasa Mahkemesi’nin bu konuda emekliler lehine iki ayrı kararı var. Anayasa’nın 153. Maddesinde yer alan “Anayasa Mahkemesi Kararları’nın geriye yürümezliği” hükmünün, bu gibi olaylarda uygulanması zor. Nitekim, örnekleri Sosyal Güvenlik Kurumu’nda da olan ve geriye dönük yürütülen olaylar ve yargı kararları da var.
293.802 emekli ya da mirasçılarının, yukarıda belirttiğimiz dilekçe verme ve dava açma yoluna başvurmaları, çözümü hızlandıracaktır.
 

İNCE BİR FORMÜL
Emeklilerin, aylıklarından vazgeçip emekliliklerini iptal ettirmek suretiyle kısa bir süre çalışıp, tekrar emekli olmaları halinde, 9 Temmuz 2011’den sonra emekli olacaklara ikramiyeleri ödeneceği için kamudaki ikramiyelerini talep etmeleri mümkün.
Bu gibi durumlarda, TC Emekli Sandığı “ilk emekliliğe bakar” denebilir ama Anayasa Mahkemesi kararının da etkisiyle, yargı süreci olumlu sonuçlanabilir.
 

YASAL DÜZENLEME
Şu anda TBMM’ de, yukarıda belirtilen ikramiyelerle ilgili bir “yasa önerisi” var.
Bu konuda “iktidar-muhalefet” polemiğine girmeden, ortak bir hareketle, yasa çıkartılır. Yüz binlerce emekli veya mirasçıları, yasal haklarını alabilmek için “Çin işkencesi” çekmezler.
Kaynağa gelince; yapılacak ödeme Türkiye’nin 350 milyar liralık 2012 yılı bütçesinin yüzde biri bile değil. Kaldı ki “Torba Yasa”dan gelen ve 2011 yılı bütçe tasarısında gelir olarak yer almayan 12 milyar lira civarında tahsilat var. Ayrıca ödemenin bir kısmının peşin kalanının vadeli örneğin Devlet tahvili ve Hazine Bonosu ile yapılması gibi alternatifler de var.
Başlıkta da belirttiğimiz gibi, emekliler nefesini tutmuş vaziyette “Devlet Baba’dan babalık” yapmasını bekliyor..