12 Dev Adam’ın ödülleri
Hürriyet Gazetesi| – 16.09.2010
Dünya Basketbol Şampiyonası’nda ikinci olan, Türkiye’nin “gurur abidesi” 12 dev adam ve teknik kadroya, ödüller yağıyor. Kişi başına 1.5 milyon TL olarak belirlenen toplam 28 milyon TL’lik primlerin yanısıra, yasayla belirlenmiş olan 500’er Cumhuriyet altını da verilecek. Bu arada, dünkü Hürriyet’te okuduğunuz gibi inşaat dünyasının dev isimlerinden Ali Ağaoğlu da basketbolcularımıza, ödül olarak “7.5 milyon lira değerinde 21 daire” verdi. Maçın bitimine 5 saniye kala atılan basket, 21 daire getirdi. Okurlarımız bu ödüllerin, sporcularımız ve ödül verenler açısından “vergi” durumunu merak ediyorlar.
GELİR VERGİSİ Gelir Vergisi Kanunu’nun 29/1. maddesi ile; ülke bakımından faydalı olan işleri ve faaliyetleri teşvik amacıyla verilen ikramiye ve mükafatlar, gelir vergisinden müstesna tutulmuştur. Buna göre; basketbol milli takımı sporcularına, uluslararası başarıları nedeniyle verilen prim ve ödüller, gelir vergisine tabi tutulmayacak. Ancak, milli sporculara uluslar arası müsabakalara katılma karşılığında yapılan ödemeler, yüzde 5 stopaja (vergi kesintisine) tabi tutulacak (GVK Geçici Md. 72/1-b).
VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ Veraset ve İntikal Vergisi Yasası’nda, sporculara ivazsız (karşılıksız) olarak yapılan ödül veya bağışların, vergiden müstesna olduğu yönünde bir hüküm yer almıyor. Ancak konuya ivazlı-ivazsız yönüyle, sözgelimi ev verilmesine karşılıksız değil belli bir başarının (örneğin belli bir tura çıkmanın) karşılığı olarak bakıldığında, olayın vergiye tabi olmadığı görüşü ağırlık kazanıyor. Nitekim, boşanma olayında eşe verilen gayrimenkuller; “boşanma karşılığı” olduğu için ivazsız intikal olarak nitelendirilmediği için veraset ve intikal vergisine tabi tutulmuyor. Maliye Bakanlığı’nın bu konuda bir tebliğ ya da sirküler yayımlayıp konuyu açıklığa kavuşturmasında yarar var.
ÖDÜL VERENLER Sporcuların yanı sıra, ödül veren firmaların da vergi durumu merak ediliyor. 1. Gelir ve Kurumlar Vergisi: Verilen ödüllerin, 16 Haziran 2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sponsorluk Yönetmeliği” ile belirlenen usul ve esaslara göre, “sponsorluk harcaması” kapsamında yapılması durumunda; – Amatör spor dalları için tamamı, – Profesyonel spor dalları için yüzde 50’si, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile bildirilen gelirden indirilebiliyor, kurumlar vergisi yönünden de gider yazılabiliyor (GVK Md.89/8, KVK Md.10/1-b). Harcamanın, nakit olarak değil aynı olarak yapılması durumunda, mal veya hakkın maliyet bedeli ya da mukayyet (kayıtlı) değeri, indirim ya da gider konusu yapılabiliyor. Sponsorluk olayında, sponsorluk alan ile sponsorlar arasında sözleşme yapılması zorunlu (Yönetmelik Md.8). Yapılmazsa, yüzde 50 veya 100’lük indirim ya da gider yazma mümkün değil. Sponsorluk harcaması dışında yapılan harcamaların, yarısı ya da tamamının indirimi söz konusu değil. Genel hükümlere tabi. 2. Katma Değer Vergisi : Nakit para şeklindeki ödüller, KDV’ye tabi değil. Mal verilmesi (örneğin beyaz eşya, otomobil, apartman dairesi vb.) şeklindeki ödüllerde, durum farklı. Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre, kamu kurum ve kuruluşu kapsamında olan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ne yapılan her türlü mal teslimi, KDV’den müstesna (KDV Kanunu Md.17/2). Bunun dışındaki mal teslimleri örneğin sporculara doğrudan yapılan mal teslimleri, KDV’ye tabi (KDV Kanunu Md.3/a). |
|