İşe başlayan kızım yeşil pasaportunu kullanabilir mi?

52 yaşında halen çalışan memurum, sağ olsunlar iki çocuğum var. Yeşil pasaportlarımızı en son geçen ocak ayında değiştirip 5 yıllık yeşil pasaport aldık. Çocuklarımdan biri 22 yaşında, üniversite eğitimi sonrası, 2 haftadır SGK’lı olarak çalışmaya başladı. Yeşil pasaportunu 25 yaşına kadar ve pasaportunun üstündeki son kullanma tarihine kadar, çalıştığı halde kullanabilir mi? Ayrıca yeşil pasaport, SGK’lılık ve çocukların cinsiyeti ile ilgili ne tür kısıtlamalar var? Hanife Tanses

5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 14-A maddesine göre, hususi damgalı pasaport (halk arasındaki ifadesi ile yeşil pasaport) alabilecek durumda bulunanların ergin olmayan veya ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan, aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal özürlerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına da hususi damgalı pasaport verilir.

Buna göre, öğrenimi sona eren ve sigortalı olarak çalışmaya başlayan kızınız, 25 yaşını doldurmamış olsa da söz konusu pasaportu kullanamaz. Kanun maddesinde sayılan şartlara uygun olarak çocuklara anne veya babası üzerinden pasaport verilmesinde cinsiyet ayrımı yapılmıyor.

Annem SSK’lı babasından aylık alabilir mi?

Annem Emekli Sandığı emeklisi. Vefat eden babam da emekli sandığı emeklisiydi. Annem kendi emekli maaşı ile birlikte, babamın maaşının da yüzde ellisini alıyor. Annem, SGK emeklisi babasından aylık alabilir mi? Tülin Arbak

Anneniz kendi çalışmasına bağlı olarak emekli aylığı aldığından, SSK’lı babasından aylık alamaz.

Annenizin doğum borçlanması Bağ-Kur’a sayılmış olabilir

Annem 11 Ocak 1950 doğumlu. 1968 yılında SSK’lı olarak çalışmaya başlamış. 1971’e kadar toplam 1007 gün prim ödemesi var. Ayrıca 1985’te 60 gün Bağ-Kur primi ödemiş. 1972, 1976, 1978, 1980, 1985 ve 1987 doğumlu 6 çocuğu var. 2 çocuk için 1440 gün doğum borçlanması var. Emekli maaşına hak kazanabiliyor mu? Yeni yasa ile 3 çocuk borçlanması olabiliyor mu? Borçlanmalar da düştükten sonra kalan günler için çalışması gerekiyor mu, bu günler için de ödeme yapması gerekir mi, ödeme nasıl hesaplanıyor? Elsen Kafalı

Anneniz 3600 prim gününü tamamladığında 4/a (SSK) statüsünden emekli olmaya hak kazanır. Verdiğiniz bilgilere göre, annenizin 1007 gün SSK, 60 gün Bağ-Kur ve 1440 gün doğum borçlanması olmak üzere 2507 prim günü var. Torba yasa çıktığında uygun olan 3. çocuk için de 720 gün doğum borçlanması yapıp, prim gününü 3227 güne çıkarabilir. Üzerine 373 gün de çalışarak veya isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyip, prim gününü 3600 güne tamamlayabilir. İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemesi halinde, asgari olarak aylık 363 TL prim öder.

Ancak annenizin durumu ile ilgili önemli bir konu var. Borçlanılan süreler, son sigortalılık kapsamında değerlendiriliyor. Annenizin son prim ödemesi Bağ-Kur kapsamında olduğundan, 2 çocuk için yapmış olduğu doğum borçlanması Bağ-Kur sigortası kapsamında değerlendirilmiş olabilir. 3600 günle emekli olabilmesi için son 2520 günlük prim ödemesinin fazlasının SSK kapsamında olması gerekiyor. Eğer böyle ise doğum borçlanmalarını iptal ettirmesi gerekebilir. Bu durumda borçlanma primleri faizsiz olarak iade edilir. Önce SSK sigortalısı olup, sonra yeniden borçlanması gerekir.

5600 günle 49 yaşınız dolduğunda emekli olabilirsiniz 

24 Ekim 1976 doğumluyum. 12 Ekim 1992 sigorta başlangıç tarihim. 1997-2010 arası İngiltere’de ikamet ettim. 8 sene çalıştım, gerisi ev hanımı olarak geçti. 2010 sonrası Türkiye’ye dönüp, tekrar çalışmaya başladım. Şu an toplam 1400 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum? Eksik günlerimi yurtdışı mı yoksa yurtiçi mi borçlanmam daha avantajlı? Tülay Bourne

Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden prim ödemeye devam etseniz de 49 yaşınız dolduğunda yaklaşık 8 aylık prim eksiğiniz kalıyor. Yurtiçi borçlanmasından kastınızı anlayamadım. Genel olarak, çalışılmayan süreler için borçlanma yapılamıyor. Yurtiçi için ancak doğum borçlanması yapılabilir. Böyle bir durum da söz konusu değilse, yaşınızın dolmasına yakın, eksik kalan prim gününüz için yurtdışı borçlanması yapabilirsiniz.

Sözcü Gazetesi – 16.08.2014