Bugün çalışana bayram tesellisi

Bayramda çalışacak olanlar da var. Bayramda çalışmak işçinin onayına bağlı. Kanunlara göre çalışmak durumunda kalanlar yüzde 100 zamlı ücret alacak

Bugün herkes sevdikleriyle beraber bayramı yaşarken, bazılarımız bayramda çalışmaya devam edecek. Bugün ve bayram boyunca çalışacak olanların iş kanunlarından kaynaklanan bazı hakları var. Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki, resmi tatil günlerinde çalışmak işçinin onayına bağlı. Yani işveren, bayram günleri işçiyi zorla çalıştıramaz.

 Ne var ki, işçiyle işveren arasında yapılan iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde bayram günlerinde çalışma yapılması yönünde düzenlenmiş bir madde var ise, işçi o zaman kendi rızası olmaksızın çalışmak zorunda. Bunun dışında işçinin resmi tatil günlerinde çalışması için yazılı olarak izninin alınması gerekli.

Yüzde 100 zam var

 Resmi tatil günlerinde çalışan işçinin ücreti de farklı hesaplanır. Yani resmi tatil günlerinde çalışan bir kişinin ücreti, normal bir günde çalışmasından farklıdır. Kurban Bayramı, Ramazan Bayramı gibi günlerde ailesinden uzakta kalmanın ve çalışmaya devam etmenin ücreti doğal olarak daha yüksektir. Resmi tatil günlerinde çalışan işçi, normal ücretinin iki katı kadar ücret alır. Yani günlük ücreti 100 TL olan bir çalışan, eğer bugün çalışırsa 200 TL ücrete hak kazanır.

 Bu yılki Kurban Bayramı için resmi tatil süresi pazartesi günü öğleden sonra başladı. Eğer işvereniniz sizi pazartesi günü 12:30’dan sonra çalıştırmışsa, siz de yarım günlük ücretinizin iki katını elde edersiniz. Bunun yanında salı, çarşamba, perşembe ve cuma günleri çalışan kişiler de ücretlerinin bir misli fazlasını hak ederler. Yani bir gün çalışmaları karşılığında iki günlük ücret elde ederler.

Ödemeyen ceza öder

 Yapılan denetimlerde resmi tatil günlerinde işçisini çalıştırmasına rağmen yine işçisine bugünler için fazla ücret vermediği tespit edilen işveren, vermediği fazla ücretin gelir vergisini, vergi zıyaı cezasını, verginin gecikme faizini ödediği gibi bir de eksik bildirimden doğan iki asgari ücret tutarında ücret cezasını öder. Bunun yanında ödemediği fazla ücret üzerinden hesaplanan sigorta primi borçları da faiziyle birlikte işverenden alınır. Dolayısıyla resmi tatil günlerinde işçisini çalıştıran işveren zamlı ücreti ödemezse, çok daha büyük sorunlarla karşı karşıya kalır ve yüksek miktarda idari para cezalarına katlanır.

Çocuk ve genç işçiye yasak var

İş Kanunumuza göre; çocuk işçi; 14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamamış olanları, genç işçi ise; 15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını tamamlamamış olanları, ifade etmektedir. Bayram günleri bu çocuk ve genç işçilerin çalıştırılmaları bu konuda çıkarılmış yönetmelik gereği yasaktır.

Dükkan açana ruhsat şart…

 Bayramda işyerini açmak isteyen işveren ve bayramda çalışmaya devam edecek esnaf bu faaliyetini yürütmek için tatil günlerinde çalışma ruhsatı almak zorunda. Bu belgeyi alabilmek için de işyerinin bağlı bulunduğu belediyeye başvurmak ve gerekli harç miktarını ödemek gerekiyor.

Kamuda ilk yaşanıyor

İş Kanunu resmi tatil günlerinde çalışma konusunu detaylı olarak düzenlediği için bu konuda herhangi bir tereddüt bulunmuyor. Ancak memurlar İş Kanunu kapsamında olmadıkları için durumları farklı. Bayramda çalışan memurlar, işçilerin aksine bayramda çalışmalarının karşılığını alamıyorlar. Ancak bazı memurlar için bu yıl yapılan toplu sözleşme görüşmelerinde bu soruna çözüm bulundu ve dini bayramlarda yoğun bakım, diyaliz, ameliyathane, acil servislerde çalışanların nöbet ücretlerinin yüzde 50 fazla ödenmesine toplu sözleşmeyle karar verildi. Ayrıca Sağlık Bakanlığı 112 Acil Sağlık Hizmetleri’nde görev yapan personelin ek ödeme oranının artırılmasına karar verildi. Dolayısıyla bu bayram çalışacak bazı memurlar ilk kez zamlı fazla mesai ücretine kavuşacaklar.

 ‘En çok tatil’ Bulgaristan’da

Avrupa Birliği ülkeleri içerisinde resmi tatil günleri en çok olan ülkeler 11 gün ile Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Güney Kıbrıs ve İtalya, 12 gün ile Slovenya, İspanya ve Avusturya, 13 gün ile Malta ve en yüksek süre olan 14 gün ile Slovakya. Pazar gününe gelen resmi tatil günlerinin hesap dışarısında tutulduğu bu ligde Türkiye 2013 yılı itibarıyla 13.5 gün ile en üst sıralarda yer alıyor. Ancak fiili durumun ne yazık ki böyle olmadığını, çalışma hayatının içinde olanlar iyi biliyor. Resmi tatil günlerinde çalışan birçok kişi bu günlerde çalışmasının karşılığı olan fazla mesaiyi alamadığı gibi, kendi isteği dışında da bu günlerde çalışmak durumunda kalıyor.

İşçi ile memur ayrımı kalkmalı

Daha önce fazla mesailerinin kaldırılması nedeniyle mağdur olan memurların belirli bir kısmının elde ettiği bu hakkın tüm memurlara yönelik olarak geliştirilmesi gerekiyor. Bayramda çalışarak ailesinden ayrı kalan memurların en azından bayram için fazla mesai ücretlerini almaları, onların bu günlerde çalışmalarının karşılığının verilmesi önemli. Yoksa bayramda çalışan memura bayram sonrası verilecek iznin pratikte hiçbir anlamı yok.

Milliyet Gazetesi – 15.10.2013