Yurtdışı borçlanmasını hangi dönemler için yapmalıyım?

10 Nisan 1972 doğumluyum. 3 Mayıs 1995’te işe başladım. SSK’ya 600 gün ödenmiş prim günüm var. 1998’den bugüne kadar Almanya’da ev hanımı olarak yaşıyorum. Türkiye’den emekli olmak istiyorum. Yurtdışı borçlanmamı alt sınırdan yaparsam maaşım SSK alt sınırdan primi yatanlarla aynı olur mu? Yüksek olması için, eğer borçlanmayı dönemlere bölebiliyorsam hangi dönem aralığında nasıl bir ödeme yapmam gerekir? Özge Kublay

4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz.

Yurtdışı borçlanması yapılacak tarih aralıkları sigortalı tarafından belirlenebiliyor. Emekli aylığı, 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası dönemlere ilişkin prime esas kazançlar ve prim gün sayılarına göre hesaplanan üç ayrı kısmi aylık toplamından oluşuyor. Bunlardan en avantajlı dönem 2000 öncesi, sonra 2000-Ekim 2008 dönemi, en avantajsız (aylık bağlama oranının en düşük olduğu) dönem ise Ekim 2008 sonrası dönem. Buna göre, borçlanacağınızı tarih aralığını ilk dönemden başlayarak belirlemelisiniz.

GSS gelir tespitinde hangi veriler esas alınıyor?

21 Mart 1988 doğumlu oğlum bizimle yaşamakta ve Açık Öğretim Fakültesinde okumakta. Kendisi için 2013’ten beri aylık 128 TL GSS primi ödemekteyim. Bu rakam, kaymakamlıkta yapılan gelir düzeyine göre belirlenmekteymiş. Ben ve eşim emekli olup kişi başı 990 TL emekli maaşı almaktayız. Bir de İstanbul’dan 650 TL kira gelirim var. Ben Mersin’de kirada oturuyorum, yıllık 4.800 TL kira giderim ve krediyle alınmış bir aracım var. Sorum şu; kaymakamlığın ifadesine göre “biz kurum olarak yalnız gelir ve gayrimenkullere bakıp karar veriyoruz, giderler bizi ilgilendirmiyor” derler, bu ne derece doğrudur. Gerçekten kanunen böylemidir? Recai Serbest

Genel sağlık sigortası (GSS) uygulamasına ilişkin gelir tespitinde, aile bireylerinin harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı tespit ediliyor.

Gelir tespit yönteminde, Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri Projesi (BSYHP) olarak adlandırılan ve vatandaşların sosyal yardım başvurularında uygulanan puanlama formülü esasına göre belirlenen hane geliri ve kişi başına düşen gelir kullanılıyor. Puanlama sisteminde ayrıca kişilere ait taşınır ve taşınmazlar ile bunlardan doğan haklar ve aile bireylerinin bankalardaki tüm hesaplarına ilişkin bilgiler dikkate alınıyor.

Özetle hesaplama, sadece aile bireylerinin gelirleri dikkate alınarak veya gelirlerinden giderlerinin düşülmesi suretiyle değil, gelir ve sahip olunan varlıklar esas alınmak suretiyle önceden oluşturulmuş bir puanlama sistemine göre belirleniyor. Yapılan işlem yasal olsa da hukuka uygunluğu tartışılabilir.

Asıl çarpıklık ise şu; Devlet bir taraftan, sizinle oturan işsiz ve halen öğrenim gören oğlunuzu, yaşını doldurduğu için bakmakla yükümlü olduğunuz kişi saymıyor ve sizin üzerinizden sağlık yardımı vermiyor; diğer yandan, sizinle oturduğu için sizin gelirinizi dikkate alarak genel sağlık sigortası primi ödemesini (daha doğrusu sizin ödemenizi) istiyor.

4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekiyor

Kayınvalidem 1948 doğumlu olup, 2001 yılında SSK’lı işe başlamış. 2009 yılına kadar da çalışmış, 2009’da işten ayrılıp, isteğe bağlı olarak devam etti. 3600 prim gününü doldurdu ama 15 yıl sigortası yok, ne zaman emekli olabilir? Ayşe Ahçıoğlu

3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık süresi ile emeklilik için sigorta başlangıcının 8 Eylül 1999 tarihinden önce olması gerekiyor. Kayınvalidenizin sigorta başlangıcı 2001 yılında olduğundan, 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmesi için 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekiyor. Son 2520 günlük prim ödemesinin en az 1261 günü 4/a kapsamında olmak koşuluyla, 4500 prim günü ile 25 yıllık sigortalılık süresinin dolacağı 2026 yılında emekli olabilir.

48 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

13 Ağustos 1969 doğumluyum. 1 Ekim 1991’de SSK girişim, 7300 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum? Ayşe İpek

Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. 48 yaşınızı dolduracağınız 13 Ağustos 2017’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Sözcü Gazetesi – 14.05.2014