Yaşı bekleyenleri emekli edecek kanun ancak iktidar isterse çıkar

|Posta Gazetesi| |13.11.2011|

Soru: Son günlerde gazetelerde primi ve süreyi doldurup yaşı bekleyenlerin emekli edileceklerinde dair yazılar var. Toplumda da kanun çıkartılarak bu durumda olanların emekli edileceği söylentileri dolaşıyor. Ben de prim ve hizmet yılı doldurup emekli olmak için yaşı bekleyenlerdenim. Bu haberler nereden çıkıyor? Yaş kanunu çıkacağı doğru mu? Bende bu kanundan yararlanarak emekli olabilir miyim?

1 Kasım 1968 doğumlum 1986 da sigortalı oldum. Bu güne kadar aralıksız prim ödeyen biriyim. Ne zaman emekli olabilirim?

Fatih CENGİZ/KAYSERİ

Cevap: Muhalefet patisine mensup bir milletvekili, sigortalılık süresi ve prim ödeme şartlarını sağlayan ve emekli olmak için aranan yaş haddinin  dolmasını bekleyenlerin bir defaya mahsusu olmak üzere, emekli edilmesi için meclis başkanlığına yasa tasarısı verdi. Bu yasa taslağı bahsettiğiniz gazetede haberlerine ve toplumda emeklilik söylentilerine yol açtı. Söz konusu yasa tasarısı, TBMM sinde kabul edilerek yasalaşırsa, siz ve sizin gibi sigortalılık süresini ve prim ödeme şartlarını yerine getirenler, yaş şartı aranmadan emekli edilecekler.

Ancak, iktidarda büyük çoğunluğa sahip bir parti var. Geçmiş uygulamalara baktığımız da, bu tür önemli yasaların, muhalefet değil, iktidar partisi vekillerinin verdiği yasa teklifleriyle çıktığı görülüyor. Sonuç olarak,  iktidar partisi isterse yasa çıkar. İstemezse çıkmaz. 

Hükümetin uyguladığı sosyal ve ekonomi politikalarına bakıldığında, söz konusu yasanın çıkmayacağı anlaşılıyor. Boş yere beklentiye girmek doğru değil.

Başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak vereceğiniz yerde,  yıl olarak vermişsiniz. Sorunuzu 23 Kasım 1986’dan önce sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Kasım 2017 tarihinde emekli olabilirsiniz.

5975 gün prim 58 yaş şartlarına tabisiniz

Soru:9 Aralık 1983 doğumluyum. 1 Eylül 1999 tarihinde SSK’lı oldum. Şuan ödenmiş 3600 günüm var. Emekli olmak için hangi şartlara tabiyim? 

Ercan ERÇELİK

Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 2375 gün daha prim ödeyerek 3600 gün olan priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 9 Aralık 2041 tarihinde emekli olabilirsiniz.

5 yıl içinde dava açmayan treni kaçırıyor

Soru: SSK girişim askerden sonra. Ama askerden önce çeşitli yerlerde çalıştım. Ama SSK olduğuma dair bilgi yok. Şimdi emekli olmama 2 yıl kaldı.  Hemen emekli olmak için, askerlik öncesi sigortam yapılmayan çalışma sürelerim için ne yapabilirim?

İrfan BAŞTUĞ

Cevap: SSK’ya işe girişi bildirilmeyen işçi, işten ayrıldığı tarihten itibaren en geç 5 yıl içinde,  “hizmet tespit davası” açmak zorunda. Aksi takdir de dava açma hakkı zamanaşımına uğruyor.

Maalesef, askerden önce sigortasız çalıştığınız yerdeki çalışma süreleriniz için bugün yapabileceğiniz bir işlem yok. İşe girişiniz bildirilmiş olsaydı, bildirilmeyen çalışma süreleriniz için, hizmet tespit davası açar ve mahkemede çalışmalarınızı belge ve şahitlerle kanıtlamanız halinde de, günlerinizi kazanabilirdiniz.

Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok

Soru:1964 doğumluyum.1983 yılında 7 ay 23 gün Bağ-Kur hizmetim var. Bu zamana kadar başka sigortam yok. 1983 yılını baz alarak, tüm primlerimi toptan yatırmak suretiyle, kaç yaşında emekli olabilirim?

Mert TAŞ

Cevap: Mevzuatta toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Geçmiş günleri borçlanma yoluyla kazanıp emekli olamazsınız. 1983 başlangıcınıza göre SSK da yaş haddinden emekli olmak için;  15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Son 1260 gününü sigortalı çalışarak ödemek şartıyla, 3367 gün daha prim ödeyerek, toplam prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız halinde, 2024 de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Sahte şirketten bildirildiği tespit edilenin emekliliği iptal edilir   

Soru: 2008 Şubat ayında emekli oldum. 3,5 yıldan beridir maaşımı düzenli olarak alıyordum. Bugün hastaneden maaşımın kesildiğini söylediler. SSK genel müdürlüğüne gittim; bir şirketin SSK primlerimi yatırdığımı söyledim. O şirketin sahte olduğunu söylediler. 640 günümü iptal etmişler. Çok mağdur durumdayım. Ne yapabilirim?

Osman POLAT

Cevap: Kurum kayıtlarını elektronik ortama aktardıkça sahte işlemler ortaya çıkıyor. Sizin gibi, sahte işlemlerle emekli edildiği tespit edilen on binlerce kişinin emekliliği iptal edildi.  Kurum, 640 gün çalışmanızı bildiren şirketin sahte olduğu, dolayısıyla fiili çalışmanız olamadığı gerekçesiyle, emekliliğinizi iptal etmiş. Şayet, sahte olduğu ileri sürülen 640 gün çalışmanızın gerçek olduğunu, şahit ve belgelerle mahkemede ispat edebiliyorsanız, yapılan işleme karşı İş Mahkemesine dava açabilirsiniz. Mahkemede sahte olduğu ileri sürülen şirkette, 640 gün çalıştığınızı belge ve şahitlerle mahkemede kanıtlayarak, lehinize bir karar çıkartabilirseniz, emekli aylığınız kesilen tarih itibariyle tekrar bağlanır. Aksi takdirde, 640 gün daha prim ödeyerek emekli olabilirsiniz.

Çalışma sürelerine uymayarak fazla çalışma yaptıran işveren ücretini ödemek zorunda

Soru: 2008 yılının Mayıs ayından beri özel bir sektörde her gün 12 saat görev yapmaktayım. Yasaların ön gördüğü çalışma saatlerinin dışındaki ücretler ödenmiyor. Bordoya 225 saat olarak yansıtılıyor. Bu çalıma saatlerini işverenden talep edilebilir miyim?

Osman OKTAY

Cevap: Yasa ile belirlenen azami çalışma süreleri ihlal edilerek fazla çalışma yaptırılması, işçinin fazla çalışma ücretinin ödenmemesini gerektirmez. İşveren yasayı ihlal ederek de olsa fazla çalışma yaptırmışsa ücretini ödemek zorunda. Hem de bordoya dâhil ederek. Bu durumun tespit edilmesi halinde, işverene 1.113 TL tutarında(2011 yılı için belirlenen had)  idari para cezası kesilir. İşverenin bu cezayı ödememek için fazla çalışmanızın bir kısmını bordoya almaması ve ücretini ödememesi gibi bir durum söz konusu olamaz. Fazla çalışma sürelerinin tamamının ücretini talep edebilirsiniz. 

65 yaşınızı dolduran memur rapor alsa da emekli edilir

Soru: Babam 10 Ocak 1947 doğumlu. Şu anda sınıf öğretmen olarak çalışmaktadır. Devlet zorunlu olarak babamı ne zaman emekliye sevk edebilir? Normalde 10 Ocak 2012 günü 65 yaşını bitiriyor. Tam teşekküllü (çalışabilir) sağlık raporu alınması halinde, 6 ay daha çalışabilir mi?

Y.Ü.

Cevap: Babanız 65 yaşınızı dolduracağı 10 Ocak 2012 tarihinde zorunlu olarak emekliye  sevk edilir. Sağlık raporu alarak babanızın çalışma süresini uzatamazsınız. Çünkü, babanız sağlık nedeniyle değil, yasa ile belirlenen yaş haddini doldurduğu için emekli edilecek.