Çalışan emeklilerden yüzde 15 kesinti kalktı mı

|Hürriyet Gazetesi| |12.03.2011|

TORBA Yasa Resmi Gazete’de yayımlandığından bu yana yani 15 gündür, en çok aldığımız sorulardan biri bu…

Emekli olduktan sonra (emekli aylıklarını kestirmeden) işyeri açıp çalışan ya da bir limited şirkete ortak olan veya bir anonim şirkete yönetim kurulu üyesi olan okurlarımız,aylıklarından kesilen yüzde 15 Sosyal Güvenlik Destekleme Primi’nin (SGDP), Torba Yasaile kalkıp kalkmadığını merak ediyorlar. Bazıları da “Kalktı ise birikmiş SGDP borçlarının affedilip affedilmediğini” soruyorlar.
Bu arada “Çalışan emeklilerin aylığından yüzde 15 kesinti yapılıyormuş. Ben yıllardır çalışıyorum ama bunu Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmedim. Toptan prim, bir de faiz isterlerse perişan olurum” diyen emekliler de var.

OLAY NE?
Çalışan emeklilerin, aylıklarından yüzde 15 kesinti yapıldığını ilk kez duyanlar için olayı kısaca açıklayalım.
Olay Yeni Değil;
· Bağ-Kur’dan emekli olup, işine devam edenler için 8 Eylül 1999’dan, 
· SSK ve TC Emekli Sandığı’ndan emekli olup, Bağ-Kur’lu olmayı gerektiren faaliyette bulunanlar için 2 Ağustos 2003’ten,
· Limited şirket ortakları, anonim şirket kurucu ortakları ve yönetim kurulu üyeleri için 28Ocak 2004 tarihinden itibaren uygulanıyor.
Emeklilerin çoğu bu yükümlülüğü bilmedikleri için SGDP yönünden cezalı duruma düştüler.Halen de bilmeyenler var.
SGDP yükümlülüğünden kaynaklanan borç tutarı, hiç ödemeyenler için durumlarına göre,10 bin liraya ulaşabiliyor.

İLGİNÇ ÇELİŞKİLER
· Limited şirketin ortağı olan emekli, binde 1 ya da yüzde 1 hisse ile ortak olsa ve şirketten 1 kuruş gelir elde etmese dahi, emekli aylığından her ay yüzde 15 SGDP kesiliyor.
· Anonim şirketin ortağı olan emekli, yüzde 90 hisse ile ortak olsa dahi, yönetim kurulu üyesi olmadığı sürece, şirketten temettü olarak 1 milyon TL ya da 10 milyon TL gelir elde etse bile, emekli aylığından SGDP kesilmiyor.
· Bankadan milyonlarca lira faiz geliri alan, bono ve tahvil geliri olan, tutarı ne olursa olsun kira geliri bulunan emeklilerden de SGDP kesilmiyor.
Bunlar da olayın ilginç çelişkileri…

TORBA YASA
1. Merak edenler için açıklayalım, Torba Yasa çalışan emeklilerin aylıklarından kesilen SGDP’yi kaldırmıyor. Yani uygulama aynen devam edecek.
2. Torba Yasa, SGDP ödemeyenlere bir kolaylık sağlıyor. Bu kolaylıktan aşağıdaki gibi yararlanılacak.
a) Tecilini yaptırmamış çalışan emekliler, Sosyal Güvenlik Kurumu’na en geç 2 Mayıs2011’e kadar SGDP kaydını yaptıracak, birikmiş borcunu tahakkuk ettirtecek.
b) Aynı süre içinde Torba Yasa ile getirilen kolaylıktan yararlanmayı talep edecek.
c) SGDP borcunun aslında bir indirim olmayacak.
2011 Kasım ve önceki aylara ilişkin SGDP aslını, 25 Şubat 2011 tarihine kadar enflasyona göre hesaplanacak faizi ile birlikte, 36 aya kadar, iki ayda bir 18 eşit taksitte ödeyebilecek.
d) Taksitle ödemede, toplam borca yılda yüzde 5 faiz uygulanacak. 30 Haziran 2011’ekadar yapılan (anapara + enflasyon oranında hesaplanan faiz) ödeme, peşin ödeme sayılacak ve yıllık yüzde 5 faiz uygulanmayacak.
Gerek peşin ödemede gerekse 36 aya kadar ödemede, daha önce hesaplanmış olan ve borcun asıl büyük kısmını oluşturan yüksek oranlı gecikme cezası ve gecikme zammı silinecek.
Evde oturmayıp çalışan bir emekli; istihdam yarattığına, stopaj ve prim ödediğine, kazancından vergi ve KDV ödediğine göre, yukarıda belirtilen çelişkili örnekler de göz önüne alınmalı ve çalışan emekliye köstek değil destek olunmalı.