Doğum öncesi iznin kullanılamayan kısmı doğum sonrası iznine eklenir

|Posta Gazetesi| |11.12.2011|

Soru: Yaklaşık 14 aydır özel bir işyerinde SSK’lı olarak çalışıyorum. Şu anda 25 haftalık hamileyim. Doğum öncesi ve doğum sonrası izin ile ilgili bilgi almak istiyorum. Doğum izninin doğum öncesi 8 ve doğum sonrası 8 olmak üzere toplamda 16 hafta olduğunu biliyorum. Ama bunu kullanma prosedürleri oldukça karışık.
1) 32. hafta itibariyle izin hakkımı almış olmama rağmen 36. haftada izine çıkmak istiyorum. 4 haftayı da doğum sonrası kullanmayı planlıyorum.(8+4=12 hafta)
Buna ilişkin tam olarak kime ne şekilde başvuru yapmam gerekiyor? Yani 32. haftada izne çıkmamış olmama rağmen, yine de doktorumdan rapor alacak mıyım? Daha sonraki süreç nasıl devam edecek?
2) Bu doğrultuda, örneğin; 38. haftada doğum yaparsam kalan 2 hafta iznim yanacak mı? Yoksa doğum sonrasına mı aktarılacak?
3)Eğer doğum sonrasına aktarılacaksa nereye müracaat etmeliyim? Ve hangi belgelerle?
4)İzne çıktığım zamandan itibaren maaşım SSK’dan mı işlemeye başlayacak? Bu ücretleri ne şekilde alabileceğim?

Burcu KONGURTAY/İZMİR

Cevap:1)Sağlık durumunuz uygun olduğu takdirde, doktorun onayı(raporu) ile, doğuma üç hafta kalana kadar çalışabilirsiniz. Bu durumda, kullanmadığınız doğum öncesi izin süreler doğum sonrası izninize eklenir. Ve çalışarak geçirdiğiniz süreleri doğum sonrası kullanırsınız. Bunun için yapmanız gereken, doktorunuzdan sağlığınızın çalışmanıza uygun olduğu belirttir bir rapor alarak işverene ibraz etmekten ibarettir.

2) Erken doğum halinde, kullanılamayan doğum izni daha önce yanıyordu. Ancak, kamuoyunda Torba Yasa olarak adlandırılan yasa ile yapılan değişiklikle yanma işi kaldırıldı. Doğum öncesi izninizi kullanırken erken doğum yaparsanız, erken doğum nedeniyle kullanamadığınız izin süresi, doğum sonrası izninize eklenir.

3)İşverene doğum raporu ile başvurmanız yeterli olacaktır.

4)Doğumdan önceki bir yıl içinde 120 günden fazla analık sigortasına prim ödemeniz olduğundan, doğumdan önceki ve sonraki 8 haftalık izin süresin de, her gün için günlük kazancınızın 2/3 ü(üçte ikisi) kadar geçici iş göremezlik ödeneği verilir. Geçici iş göremezlik ödeneğini SGK’ ca ödenir. İşveren ücret ödemez.

Ancak, aylık maktu ücretle(yevmiye usulü çalışmıyor, aylık sabit bir ücretle çalışıyorsanız) çalışıyorsanız, işveren almış olduğunuz geçici iş göremezlik ödeneğini ücretinizden düşer ve kalan ücretinizi de öder.

Eşiniz ve babanızdan bağlanacak aylıktan yüksek olanı tercih hakkınız var

Soru: Ölen beyimden, sigortadan dul maaşı alıyorum. Bağ-Kurdan emekli olan babam öldü. Babamdan yetim maaşı alabilir miyim?

Simay BÖKER

Cevap: Bağ-Kur; eşinden dolayı SSK’dan dul aylığı alana, babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Ancak, iki aylıktan yüksek olanı tercih etme hakkınız var. Babanızdan bağlanacak aylığın tutarını öğrenin. Dul aylığınızdan yüksekse babanızdan aylık bağlanmasını talep edin. Muhtemelen eşinizden aldığınız aylık yüksek olduğundan, eşinizden aylık almaya devam edeceksiniz.

Fazla çalışma ücreti ödenmeyen işçi kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilir

Soru: 1977 doğumluyum. Başlangıç tarihi 1993 olan toplam 2.500 günlük irimim var.

Beş(5) yıldır özel bir şirkette çalışıyorum. Yıllık ve bayram izinlerim olmadığı gibi her gün fazla mesai yapmaktayım. Bu durum günlük işe başlama ve bitirme çizelgesinde 

açıkça görülmektedir. Gerek izinlerimin gerekse fazla mesailerimin karşılığını alamamaktayım. Bu nedenle işten kendi isteğimle ayrılsam her türlü hak ettiğim sosyal haklarımı alabilir miyim?

Baki DAL

Cevap: Yıllık izin kullandırılmaması ve fazla çalışma ücretinin ödenmemesi, işçiye iş akdini haklı nedenle fesih hakkı verir. Belirtilen nedenlerle iş akdinizi fesih ederek  işinizden ayrıldığınızda, işveren kıdem tazminatı ödemek zorunda. Ödemediği takdir de, iş mahkemesine dava açarak, hakkınız olan alacaklarınızı yargı yoluyla alabilirsiniz. 

Yaş dolmadan kaç gün prim öderseniz ödeyin emekli olmazsınız

Soru: 1 Ocak 1966 doğumluyum. 5300/49 yaşa tabiyim.9000 prim dolduğunda, emekli olabilir miyim?

Serdar ŞEN

Cevap: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. “..5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabiyim..” dediğinize göre, sigorta başlangıç tarihiniz 24 Mayıs 1985-23 Kasım 1986 aralığın da olmalı. Toplam 5300 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2015 tarihinde emekli olabilirsiniz. Bu tarihten önce 9000 günde prim ödemiş olsanız emekli olmazsınız.

30 yıldan fazla olan memuriyet sürelerine emekli ikramiyesi ödenmez

Soru: Yaklaşık 36 yıl memurluk yaptıktan sonra emekli oldum. Ancak, 30 yılın emekli ikramiyesi verildi. Neden 36 yılın tamamının emekli ikramiyesi verilmedi. Ortada bu şekilde bir kanun mu var?

CEMAL

Cevap: 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunun 89 ncu maddesi “…Verilecek emekli ikramiyesinin hesabında, 30 fiili hizmet yılından fazla süreler nazara alınmaz….” hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre, 30 yıldan fazla olan fiili hizmet süreleri için ikramiye ödenmiyor. Bir başka ifadeyle, ikramiyenin tavan sınırı 30 yıllık fiili hizmet süresidir. Sizde 30 yıllık çalışmanız karşılığı emekli ikramiyesi almışsınız. Sözü geçen yasa maddesi hükmüne göre, 6 yıllık hizmet süreniz için ikramiye almanız mümkün değil.

18 yaşından önceki başlangıcınız sorun yaratmıyor

Soru: 1 Mart 1973 doğumluyum. 1 Ocak 1988 de sigorta girişim var. Şu anda 4000 gün prim ödemem var. Sorum sigortalı olduğumda 15 yaşındaydım. Buna göre benim sigorta giriş tarihim 18 yaşımı doldurduğum tarih mi? Yoksa 1 Ocak 1988 mi? Buna göre ne zaman emekli olurum?

Çetin DURMUŞ

Cevap: Sigortalık süresi açısından başlangıç 18 yaşın dolduğu tarihtir. Ancak, 15 yaşından itibaren prim ödemeye başlamanız, emekli olmanız açısından sorun teşkil etmiyor. Çünkü, emekli olma şartlarınız 1 Ocak 1988 başlangıcınıza göre belirlenecek. Bu başlangıca göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz.  1300 gün daha prim ödeyerek, 4000 gün olan prim ödemenizi 5300 güne tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz.

10 Ağustos 2012 de emekli olabilirsiniz

Soru: 10 Ağustos 1965 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Kasım 1982’dir. Toplam 7043 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

CAVİT

Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de,47 yaşınızı dolduracağınız 10 Ağustos 2012 tarihinde emekli olabilirsiniz.