Bireysel emeklilikteki vergiye yargı freni
Hürriyet Gazetesi – 11.12.2010

Bireysel emeklilikteki vergi uygulamasına büyük tepki var. Yakın tarihte bu konuda yeni bir gelişme oldu.

Anapara da dahil toplam ödemeden yapılan kesintiye vergi mahkemesi yine, “Hayır anaparadan vergi kesemezsin, anaparanın getirisinden kesebilirsin” dedi.

Bu karar, özellikle 10 yıl süreyle prim, aidat ya da katkı payı ödemeden ayrılıp, yatırdığı anapara ile getirisini çekenleri ilgilendiriyor.

Bunlar, duruma göre 3-5 bin TL hatta 10-20 bin TL “vergi iadesi” alabilecekler.

OLAY NEYDİ?

Primlerini ödemekte zorlanan ya da paraya ihtiyaç duymaları nedeniyle yatırdığı primleri, nemasıyla birlikte çekenlerden;

a) 10 yıl süre ile prim, aidat vs. yatırmadan ayrılanlara yapılan ödemelerden yüzde 15,

b) 10 yıl süre ile prim ödemiş olmakla birlikte, bireysel emeklilik sisteminden emekli olmadan ayrılanlar ile diğer sandık ve sigortalardan 10 yıl süreyle ölüm, maluliyet gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerden yüzde 10,

c) Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden ölüm, maluliyet gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerden yüzde 5,

oranında stopaj (vergi kesintisi) yapılıyor (Bkz Gelir Vergisi Kanunu Md.75/15 ve 94/15).

Yasada açık bir şekilde “yapılan ödemelerin TAMAMINDAN” ya da “yapılan TÜM  ödemelerden” diye yazılı olmadığı halde, yapılan ödemenin (anapara dahil) tamamı üzerinden vergi kesiliyordu. Oysa, bu hükmün düzenlendiği Gelir Vergisi Kanunu’nun 75. maddesinin başlığı “menkul sermaye iradı” ile ilgiliydi ve menkul sermaye iradını; kâr payı, faiz ve benzeri iradlar olarak tanımlıyordu.

NE OLDU?

Hayat sigortası yaptıran ve 3 yıl sonra sigortadan ayrılan bir vatandaş, kendisine yapılan ödemenin, sadece getiri bölümünden vergi kesintisi yapılabileceği, anaparanın ise vergi kesintisine konu olmayacağını savunarak, vergi mahkemesine başvurdu.

İstanbul 11 No.lu Vergi Mahkemesi de, 14 Ekim 2010 tarihinde; ödenen tutarın (anapara dahil) tamamının değil, elde edilen getirinin (gelirin), vergiye tabi tutulmasına karar verdi.

Bireysel emeklilik şirketlerinin merkezi İstanbul’da olduğundan, davalar İstanbul’da açılıyor. İstanbul Vergi Mahkemeleri de bu konuda sürekli olarak, vatandaş lehine karar veriyor.

Bu karar üzerine, fazladan kesilen 15.000 TL davayı açan vatandaşa iade edilecek.

NE OLACAK?

Kendisinden daha önce vergi kesilenlerin, bu kararı emsal göstererek, fazla vergiyi geri almaları mümkün değil. Bunların, vergi kesildiği tarihten itibaren 30 gün içinde dava açmaları gerekiyordu.

Ancak yine de çözüm yolu var.

1) İlgili vergi dairesine başvurup, düzeltme yolu ile verginin iadesini isterler.

2) Vergi dairesi talebi kabul etmezse ya da 60 gün içinde yanıt vermezse, vatandaş izleyen 60 gün içinde Maliye Bakanlığı’na başvurup, şikayet yolu ile düzeltme talebinde bulunur.

3) Bu talebin de reddedilmesi halinde, 30 gün içinde vergi mahkemesinde dava açar.

İlgilenenler www.hurriyet.com.tr’yi tıklayarak bu konuda verilen iki kararın tam metnine ulaşabilir ve yukarıda belirttiğimiz yolu izleyebilirler.

Bize göre, bu konuda yapılabilecek en anlamlı uygulama, Maliye Bakanlığı’nın yargı kararları doğrultusunda bir genel tebliği yayımlayıp, olayı noktalaması…