İşyeri kapandığından kıdem tazminatınızın ödenmesi gerekir

|Posta Gazetesi| |11.08.2011|

Soru: İşyerime önümüzdeki yıl çalışmayacağımı, sözleşmemin bitimine kadar görevimin başında olduğumu mayıs ayında ihtar çekerek belirttim. İşyerim haziran ayı içinde beklenmedik şekilde kapatılınca istifa etmem istendi etmeyince de iş sözleşmesine aykırı hareket ettiğimi öne sürerek işten atarak haziran temmuz ağustos maaşlarımı vermediler. İhtar nedeniyle kıdem tazminatımı alamayacağım, maaşlarımı da işyerim kapandığı için alamayacağım söyleniyor.Bu doğrumudur?

 Bahri ÇAĞLAR

Cevap: Öncelikle kapanan işyerlerin de, kapanma tarihinden sonra  fiili çalışma olamayacağından işyeri ücret ödemesi yapmaz. İşyeriniz Haziran 2011 ayının başında kapanmışsa, işveren haklı olarak  Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları için ücret ödemez. Çünkü, bu aylarda fiili çalışmanız yok. Söz konusu aylar için ücret alamazsınız.

Ancak, kıdem tazminatında  durum farklı. Sorunuzdan belirli süreli iş sözleşmesiyle çalıştığınız anlaşılıyor. Sözleşmede belirlenen süre dolmadan işyeri kapanarak işinize son verdiklerinden, kıdem tazminatını ödemeleri gerek. İşyeri, sözleşmede belirlenen çalışma süresinden önce kapatıldığından,  Mayıs 2011 ayında çekmiş olduğunuz ihtarın bir öneme kalmamış oluyor.  Sonuç olarak, noterden ihtar çekerek kıdem tazminatınızın ödenmesini talep edin. Ödemedikleri takdirde İş Mahkemesine dava açarak hakkınızı yargı yoluyla almaya çalışın.

Eşiniz primini 3600 güne tamamlamalı

Soru: Eşim 1 Mart 1960 doğumlu olup 1 Ocak 1994 tarihinde tarım sigortalı olarak işe başladı. Bir yıl sigortalı olarak çalıştı ve işi bıraktı. Daha sonra 1 Nisan 2011 tarihinde tekrar SSK’lı olarak çalışmaya başladı. 1984 doğumlu bir çocuğumuz var. Bu durumda eşim şimdi doğum borçlanması yapabilir mi? Yaparsa ne zaman emekli olabilir?

Orhan UYAR/ANTALYA

Cevap: Yasada açık hüküm olmasa da, Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumları borçlandırmıyor. Bu açıdan eşiniz doğum borçlanması yapamaz. Ancak, İş Mahkemesine dava açarak borçlanma hakkını yargı yoluyla almaya çalışabilirsiniz.

Eşiniz 4/a sigortasında(eski adıyla SSK da) yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Toplam prim ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Babanızın 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün prim olduğundan annenize ayık bağlanır

Soru: Babam 1952 doğumlu. 1978 SSK başlangıcı var.18 ay SSK lı olarak çalışmış. 25 ay da Bağ-Kur primi ödendi. Geçen sene 2 ay sigortalı olarak çalıştı. 20 ay askerlik yapmış. Askerlik borçlanması yaptıktan sonra nasıl en kısa zamanda emekli olabilir? Bu şartlarda babam vefat ederse annem maaş alabilir mi? Lütfen sorumu en kısa zamanda yanıtlayabilir misiniz? Babam şu an rahatsız. Çalışamayacak durumda.

Neşe SÖNMEZ

Cevap: Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Babanız askerliğini borçlandıktan sonra 1650 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Babanız SSK’lıyken vefatı halinde, 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün prim ödemesi olduğundan annenize dul aylığı bağlanır.

Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı raporu aranmaktadır. Babanızın yüzde 60 işgücü kaybı varsa, askerlik süresinin 450 gününü borçlanarak toplam prim ödemesini 1800 güne tamamlayıp, yüzde 60 oranında da işgücü kaybı raporu alarak malulen emekli olması da mümkün.

48 yaşınızı dolduracağınız 12 Aralık 2012 de emekli olabilirsiniz

Soru: 12 Aralık 1964 doğumluyum.1 Temmuz 1984 tarihinde sigortaya girişim var. Askerliği yatırdım. 8700 gün sigorta primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

Hasan YILDIZ

Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 48 yaşınızı dolduracağınız 12 Aralık 2012 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Beş yıldan fazla süre geçmemişse dava açabilirsiniz

Soru: 1956 doğumluyum. 1988 de SSK lı oldum. 2800 gün prim ödemem bulunmamaktadır. 3600 günden ve yaş haddinden nasıl ve ne zaman emekli olabilirim? Ödenmemiş gün primlerimi nasıl işverene dava açabilirim? Ve şuan orada çalışmamaktayım.

HARUN

Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 800 gün daha prim ödeyerek 2800 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2016 da 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Hizmet tespit davası İş Mahkemesine açılır. İşyerinden ayrıldığınız tarih üstünden 5 yıldan fazla süre geçmemişse(şayet işveren girişinizi bildirmişse sürenin önemi yok) dava açarak günlerinizi yargı yoluyla kazanmayı deneyebilirsiniz. Ancak günlerinizi kazanabilmeniz için; işyerinde çalıştığınızı ve günlerinizin SGK’ ya bildirilmediğini belge ve şahitlerle ispatlamanız gerekiyor.

İsteğe bağlıya 1020 gün prim ödediğinden SSK dan emekli olacaksınız

Soru: 1988 yılının şubat ayından itibaren sigortalı olarak iş hayatıma başladım.2000 yılına kadar aktif olarak çalıştım. 3515 gün prim ödedim. 1710 gün de isteğe bağlı prim ödemem var. Emeklilik sorgusunda 1 Nisan 2012 tarihinde emeklilik hakkı kazanıyorum. Acaba SSK dan mı? Yoksa Bağ-Kurdan mı emekli olacağım? Emeklilikle ilgili ne yapmam gerekiyor? Aydınlatırsanız sevinirim.

SABİHA

Cevap: SSK da emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi   bildirmemişseniz. Şayet 1 Nisan 1968 doğumluysanız, prim ödemeniz yeterli olduğundan, 44 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2012 tarihinde emekli olabilirsiniz. 1 Ekim 2008 den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Dolayısıyla son 1260 gün primini isteğe bağlı ödeyenler Bağ-Kur şartlarıyla emekli olma durumunda kalacaklar. Ancak, 1 Ekim 2008 den itibaren 1 Ağustos 2011 tarihine kadar isteğe bağlıya 1020 gün prim ödemeniz olduğundan SSK’dan emekli olacaksınız.(isteğe bağlıya bundan sonra prim ödemezseniz)  

50 yaşınızı dolduracağınız  tarihte emekli olabilirsiniz

Soru:3 Haziran 1970 doğumluyum. 19 Temmuz 1993 tarihinde SSK’lı oldum. 6481 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olurum?

İlknur KÜRK

Cevap: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi,5675 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz bile, 50 yaşınızı dolduracağınız 3 Haziran 2020 tarihinde emekli olabilirsiniz.