Evdeki kadının vergi ve sigortası

Hürriyet Gazetesi – 10.09.2011

Başlıktaki kadın, eşiniz değil. Dışarıdan gelip, belli bir ücret karşılığı evin temizlik işlerini yapan ya da çocuğa bakan kadınlar…
Eşlerin çalıştığı ya da evin hanımının hem eşi hem ev işi hem de çocukla ilgilenemediği durumlarda, dedelerimizin dedesinin zamanında, birden fazla eş alınarak, sorun pratik bir şekilde çözümleniyormuş. Şimdi bunlar çok gerilerde kaldı. Ev işleri ve çocuk bakımı için, belli bir ücret karşılığı eve temizlikçi kadın ya da çocuk bakıcısı getiriliyor.

ÇALIŞANLARIN SİGORTASI

Ev işlerinde çalışıp, temizlik yapan ya da çocuk bakan kadınların, çoğunun sigortalı çalıştırılmadığı göze çarpıyor. Oysa bu kadınların çalıştırılmaları “sigortalı” olmalarını gerektiriyor.
Hemen belirtelim, ev hizmetlerinde çalışan ve temizlik ya da çocuk bakıcılığı yapan kadınlar, İş Kanunu değil, “Borçlar Kanunu” kapsamında değerlendiriliyorlar.
Bu kadınlara da en az “yasal asgari ücret” ödenmesi gerekiyor. Bu ücret ise 16 yaşını doldurmuş olanlarda brüt 837 TL, doldurmamış olanlarda da brüt 715,50 TL.

MÜREBBİYEYE VERGİ VAR

Evlerde, temizlik işlerinde çalıştırılanlara ödenen ücretlerden, gelir vergisi kesintisi yapılmıyor (Gelir Vergisi Kanunu Md. 23/6). Aynı maddeye göre “sütnine” ve “dadılara” (sadece çocuk bakanlara) ödenen ücretler de gelir vergisinden müstesna tutuluyor. Ancak, “mürebbiyelere” yani çocuğun eğitim ve bakımı ile görevlendirilen kadınlara ödenen ücretler, GVK 23/6. maddenin parantez içinde yer alan bir hüküm uyarınca, istisna kapsamında değil. Yani mürebbiye ücretlerinin gelir vergisine tabi tutulması gerekiyor.

YAPILACAK İŞLEMLER

Evlerinde temizlikçi ya da çocuk bakıcısı kadın (çok rastlanmamakla birlikte erkek) çalıştıranların, aşağıdaki işlemleri yapmaları gerekiyor.
1- Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK), ilgili sigorta müdürlüğüne, “işyeri bildirgesi” verecekler. SGK’da işyeri tescilini yapıp, şifre verecek.
2- SGK’nın ilgili sigorta müdürlüğüne, elektronik ortamda “sigortalı işe giriş bildirgesi” verecekler.
3- Her ay, en geç ait olduğu ayı izleyen ayın 23’ü akşamına kadar elektronik ortamda “aylık sigorta prim ve hizmet belgesi”ni SGK’nın ilgili sigorta müdürlüğüne verecekler. Primleri de o ayın sonuna kadar ödeyecekler.
4- Mürebbiye dışındakilerin ücretleri, gelir vergisinden müstesna olduğu için, bunlardan gelir vergisi kesintisi yapılmayacak.
Evde temizlik ve çocuk bakıcılığı işlerinde çalıştırılanların, SSK’ya bildirilmemesi durumunda, ileride bir ihbar ya da tespit nedeniyle, geriye dönük olarak, cezalı sigorta primi ödenebileceğini de hatırlatmakta yarar var…