Taşeron işçi çözüm bekliyor!
1980’li yıllardan sonra taşeron uygulamaları gün geçtikçe artarak günümüze kadar gelmiştir. Kamuoyunda taşeron olarak adlandırılan işverene mevzuatta alt işveren deniliyor.
İŞ GRUPLARI
Alt işverene bir işi veren diğer işverene asıl işveren deniliyor. Asıl işverenin bir işi taşerona verebilmesi için verilecek iş, asıl iş ise asıl işin işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerden olması ve taşeronunda , bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştırması gerekiyor.
Taşerona verilecek diğer bir iş grubunu da temizlik, taşıma, güvenlik gibi yardımcı işler oluşturuyor. Yardımcı işlerin taşerona verilmesinde herhangi bir koşul bulunmuyor. Bir işyerinde taşerondan(alt işverenlikten) bahsedebilmek için;
“ Asıl işverenin bulunması,
“ Asıl iş devam ettikçe alt işverenin işinin de devam etmesi,
“ Alt işveren işçilerini sadece o işyerinde çalıştırması, Gerekmektedir.
KAMU VE ÖZEL SEKTÖR
Taşeron uygulamaları kamu ve özel sektörde uygulanıyor. Kamu ihale kurumu verilerine göre 2013 yılında 35.608 hizmet alımı olmuştur. Hizmet alımı ihaleleri toplam ihale miktarının %36,33’ünü oluşturmaktadır. Kamuda hizmet alımı ihalesi için 2013 yılında 18.841.756 .000.TL ödenmiştir. Bu ödemenin toplam ihaleler içerisindeki oranı%21,11’dir(Bakınız. http://www1.ihale.gov.tr/duyurular2012/2013
Bu verilere göre kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet alım yolu ile çeşitli işlerini özel sektöre yaptırdıkları ortaya çıkıyor. Bütün bunların sonucunda hastanede, belediye de asıl işveren taşeron sorunu karşımıza çıkıyor.
Taşeronda çalışanın haklarından kimlerin sorumlu olacağı kamuda sorun oluşturuyor. Örneğin aynı işi değişik tarihlerde ara vererek almış olan taşeronlarda çalışanların kıdeme dayalı hakları uygulamada sorun olarak ortaya çıkıyor.
SİSTEM ÇÖZÜMÜ
Taşeron sisteminin çözümü konusunda taşeron uygulamalarına sektör sınırlaması, süre sınırlaması, mevsim sınırlaması, sayı sınırlaması veya izin sistemi getirilebilir. Taşeron uygulamalarından işçi ile birlikte işverenlerde mağduriyet yaşıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik taşeron sistemindeki sorunlarının çözülmesi gerektiğini bir çok kez dile getirdi. Bilindiği üzere Çalışma hayatındaki düzenlemeler önce üçlü danışma kurulunda görüşülüyor. Sayın Bakan üçlü danışma kurulunda tarafların mutabakatına önem veriyor.
Bu nedenle taşeron sorununun çözümünde işçi ve işveren kesimine büyük sorumluluklar düşüyor. Çalışma hayatının kanayan yarası olan taşeronluk sistemini sosyal tarafların bir noktada buluşarak elbirliğiyle çözmeleri gerekiyor. Sayın Bakanın sorunun çözümüne yönelik kararlılığına, sosyal tarafların gerekli katkıyı sağlamaları durumunda umarım taşeron sistemindeki sorunlar giderilir.
Güneş Gazetesi – 10.03.2014
