Annem hangi sigortadan erken emekli olabilir?

Annem 15 Ağustos 1962 doğumlu. 4/a’dan işe giriş tarihi 27 Aralık 2001 ve 3 iş günü var. Ardından 1 Mart 2002’de isteğe bağlıya girdi, 30 Eylül 2008’de çıktı. 13 Ocak 2011’de tekrar sigortalı işe girdi, halen devam ediyor. Toplam 3622 gün sigortası var. 4/b’den de 2 yıl 3 ay hizmet süresi gözüküyor. Bu şartlarda hangi sigortadan erken emekli olabilir? Görkem Dönmez

Anneniz, ara vermeden prim ödemeye devam edip 7000 prim gününü tamamladığında (yaklaşık Eylül 2021’de) ya da 4500 prim günüyle, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 27 Aralık 2026’da 4/a (SSK) statüsünden; 5400 prim günüyle, 60 yaşını dolduracağı 15 Ağustos 2022’de 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir.

Anneniz, emeklilik planlamasını bu üç seçenekten birine göre yapabilir. Ancak hangi statüden emekli olmayı tercih ederse, son 2520 günlük prim ödemesinin çoğunun o sigortalılık kapsamında olması gerekiyor.

Ölüm aylığı oranı hak sahibi sayısına göre değişir

Babam astsubay emeklisiydi, vefat etti, annem ev kadını, ben ise SSK çalışanıydım. Annem ve bana babamdan maaş bağlandı, 20 senedir almaktayız. Bir kız kardeşim daha var, o da SSK emeklisi, 2 ay önce eşinden boşandı, babamdan maaş talep ediyor. Ona maaş bağlanırsa benim ve annemin maaşından eksilme olur mu? Olursa yüzde kaç olur? Yeniden evlenirse bizim maaşımız eski haline döner mi yoksa eksik kalır mı?

Bir sorum daha var. Bir yakınım emekli oldu, aynı yerde katkı payı ile sözleşmeli olarak işine devam etmekte. Emekli olduğunda kıdem tazminatı almadı. Tazminatın süresi var mıdır? Ayşe Yılmaz

Annenize yüzde 60, size yüzde 30 oranında aylık bağlanmış olmalı. Kız kardeşinizin de babanızdan aylık almaya başlaması durumunda, annenizin aylık oranı yüzde 50’ye, sizin aylık oranınız yüzde 25’e iner. Kız kardeşinize de yüzde 25 oranında aylık bağlanır. Kız kardeşiniz yeniden evlenirse, aylık bağlama oranlarınız eski halinde döner.

Yakınınızın emeklilik sonrası çalışması kıdem tazminatına hak kazandıracak şekilde sona ererse, tüm çalışma süresine ilişkin kıdem tazminatının ödenmesi gerekir. Emeklilik sonrası çalışması kıdem tazminatına hak kazanmayacak şekilde sona erer ve emeklilik nedeniyle hak kazandığı kıdem tazminatı üzerinden on yıldan fazla süre geçerse, emeklilik nedeniyle kazandığı kıdem tazminatı zamanaşımına uğrayabilir. İleride muhtemel bir sorun yaşamamak için emeklilik nedeniyle hak kazandığı kıdem tazminatını talep etmesinde yarar var.

Borçlanılan süreler, prim gün sayısına eklenir

1 Ocak 2004 ilk işe giriş tarihim. 1 Kasım 2008 tarihinde dershanede çalışırken doğum iznine ayrıldım. 1 Mart 2009 tarihinde 4 aylık doğum izninden sonra tekrar aynı iş yerinde işe başladım. Şu anda eğitim sektöründe çalıştığım toplam iş günü (prim günü) 2150. 4 aylık doğum borçlanmasını yaparsam, eğitim sektöründe çalıştığım toplam prim günü 2270 olarak görünür mü? Berivan Arslan

Borçlanılan süreler mevcut prim gün sayısına ilave edilir. Doğum nedeniyle kullandığınız dört aylık izin süresini borçlandığınızda mevcut prim gününüz 120 gün artar ve 2270 gün olur. Ancak borçlanacağınız bu süre, söz konusu işyerindeki kıdem sürenize eklenmez. 

Yurtdışı borçlanması yapabilir miyim?

5 Ocak 1968 doğumluyum. 14 Aralık 1989 tarihinde yurtdışına çıktım. Toplam 12 yıl yurtdışında çalıştım ve kesin dönüş yaptım. Daha önce Türkiye’de hiç sigorta ve Bağ-Kur girişim yoktu. 26 Haziran 2008’de sigortalı oldum ve sigortalı olarak 1693 gün çalıştım. Yurtdışı borçlanması yapabilir miyim ve ne zaman emekli olabilirim? Erdinç Derin

Yurtdışı borçlanması yapabilirsiniz. 9 yıl 7 ay 5 gün (3455 gün) borçlanmanız halinde sigorta başlangıcınız 21 Kasım 1998 tarihine geri gelir ve 5900 prim günüyle, 57 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız. 11 yıl 1 ay 5 gün (3995 gün) borçlanmanız halinde ise 5825 prim günüyle, 56 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Sözcü Gazetesi – 07.08.2014