Emekli aylığı talep tarihini takip eden aybaşından itibaren bağlanır

|Posta Gazetesi| |07.08.2011|

Soru: Annemin 1960 da sigorta girişi var. 3 ay çalıştıktan sonra ara verdi. Primlerini isteğe bağlı olarak ödedi. Doğum borçlanması yaptı. 3 Mart 2011 de emekli olabiliyor mu diye dilekçe yazdırdılar. Dilekçenin cevabı yeni geldi 17 Ağustos’ta maşını almaya başlayacağı söylendi. Fakat dilekçeyi verdiğimiz tarihten itibaren biriken parayı alamayacağımız söylendi. Hakkımızı kaybettiğimiz söylendi. Biz bu hakkımızı alabilmek için ne yapmalıyız?

Meltem GÖKSEVENOĞLU

Cevap: Anneniz emekliliği hak ediyor ve 3 Mart 2011 tarihinde de emekli aylığı bağlanması için talepte bulunmuşsa, emekli aylığını başvuru tarihini takip eden 1 Nisan 2011 tarihinden itibaren bağlanması gerekir. Ancak, emekli aylığını 17 Ağustos 2011 de alabilirsiniz dendiğinde göre, ya aylık bağlama talebiniz Temmuz ayı içinde olmalı, ya da emekliliği Temmuza ayı içinde hak ediyor olmalı. Yoksa kurum neden Nisan ayında bağlayacağı aylığı Ağustos ayında bağlasın. Annenizin Mart ayı itibariyle emekliliği hak ettiğine ve aylık talep dilekçenizi 3 Mart 2011 tarihinde verdiğinizden eminseniz, Kuruma itiraz eder yanlışlığın düzeltilerek aylığınızın Nisan 2011 ayından itibaren bağlanmasını talep edersiniz. Talebiniz reddedildiğin de İş Mahkemesine dava açarak hakkınızı yargı yoluyla almaya çalışırsınız.

15 yıl 3600 günle kıdem tazminatı alma yasası 1999 da çıktı

Soru: Aynı iş yerinde 15 yıl sigortalı olarak çalıştım. Kendi isteğimle 2007 de ayrıldım. 5,600 iş günü prim gün sayım var. Kıdem tazminatı alabilir miyim? SGK den kıdem tazminatı alabilir yazısı almadım. Çünkü 2008’de bu kanun cıkmış. Benim durumumu aydınlatabilir misiniz? Şu anda kaza geçirdiğim için çalışamıyorum.

Ali OKUMAN

Cevap: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesi olan kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabilir. Buradaki sigortalılık süresi ve prim ödemesinin aynı iş yerinde geçirilmiş olması da gerekmiyor. Bu yasa sorunuzda belirttiğiniz gibi 2008 de değil, 8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe girdi.( 4447 sayılı kanunun 45 nci maddesi ile 1475 sayılı İş kanunun 14 ncü maddesine eklenen bent hükmü)

2007 de işten ayrılırken bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden “ kıdem tazminatı alabilir” yazısı alarak işverene ibraz etseniz, işten ayrılırken kıdem tazminatı alabilirdiniz. İşten istifa ederek kendi isteğinizle ayrıldığınızdan kıdem tazminatı alamazsınız. Daha doğusu işveren ödemez. Ancak, bugün 2007 tarihi itibariyle kıdem tazminatı alabilir yazısı alabilirseniz, işveren ibraz edip kıdem tazminatını talep edebilir, reddedildiğinde de, iş mahkemesine dava açarak kıdem tazminatını yargı yoluyla alma şansını deneyebilirsiniz. Fakat fazla umutlu olmamak gerek.

Başlangıçtan önceki askerliklerin borçlanılması erken emekli eder

Soru: Eylül 1984 yılında sigortalandım. Haziran 1985 de askere gittim. 1987 den 1998’e kadar SSK ya prim ödedim. 1999’dan 2003’e kadar (isteğe bağlı Bağ-Kur yattı) 2007 den bu yana SSK’lı olarak çalışıyorum.

1-Askerlikten istifade ederek daha erken emekli olabilir miyim?

2-İsteğe bağlı Bağ-Kurdan döndüğümden 1260 gün yatırma zorunluluğum var mı?

3-Bu durumlara göre ne zaman emekli olabilirim?

Türköz KUL

Cevap:1) 1987 yılındaki başlangıcınızı tarih yerine yıl olarak vermiş, doğum tarihinizi de bildirmemişsiniz. Bu açıdan askerliğinizin ne kadarını borçlanmanız gerektiğini hesaplayamıyoruz. Ancak, askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan borçlanma yararlı.

2) SSK şartlarıyla emekli olabilmek için, Bağ-Kurdan sonra 2007 de başladığınız sigortalı çalışmanızla en az 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor.

3) Askerliğinizi borçlanıp, 2007 den sonraki çalışmanızla 1260 gün prim ödediğinizde SSK da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olur ve 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kura prim borcu olan borcunu ödemediği sürece emekli olamaz

Soru: 9 Şubat 2011 tarihinde dolan emeklilik sürem, Bağ-Kur borcumu silmediği için 5 ay ötelendi. Emekli maaşımı almak için nasıl bir yol izlemeliyim? Mahkeme yolu bana açık mı?

Hasan GÖLÇEK

Cevap: Bağ-Kur prim borcu olan emekli olmaz. Emekli olmak için prim borcunuzu ödemeniz gerekiyor. SGK prim borcunuzu silmez. 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle Bağ-Kura 5 yıldan fazla prim borcu olanların sigortalılıkları durdurularak, prim borçları silindi. Bunun dışında prim borcunun silinmesi söz konusu değil. Prim borcu silinenlerin dahi 1 Mayıs 2008 tarihinden itibaren primler tahakkuk ediyor.

Bunun dışında Bağ-Kur borcunuzu hangi nedenle silinmesini istediğini bildirirseniz sorunuza daha net cevap verebiliriz.

İşvereni şikâyet eden işsiz kalmayı göze almalı

Soru: İşverenin maaş bordomda aldığım ücreti tam göstermesi ve çalıştığım şirket hakkımı yememesi için nereye başvurmalıyım? Ve nasıl bir yol izlemeliyim?

S.S.

Cevap: Belirttiğiniz hususlarda şikâyet yeri Bölge Çalışma Müdürlüğü ve Sosyal Güvenlik Kurumudur. Ancak, işverenle sorunu şikâyet ve dava yolundan ziyade konuşarak, uzlaşarak çözmekte yarar var. İşvereni şikâyet eden işsiz kalmayı da göze almalı.

Emekli olma şartlarını değiştiren yasa çıkmadı

Soru: Annemin tarım sigortası 1987 de başlatıldı. Ve 1988 de kapatıldı. Yeni yasadan yararlanmak için ne gibi bir işlem takip etmeliyiz? Yeni yasaya göre ne zaman emekli olabilir? Bilgilendirirseniz çok sevinirim.

Kemal CANER

Cevap: Yeni yasa emekli olma şartlarını değiştirmedi. Başka bir ifadeyle erken emeklilik getirmedi. Anneniz en erken yaş haddinden emekli olabilir. Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte 58 yaşını da dolduruyorsa emekli olabilir. Doldurmuyorsa 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Evlilik nedeniyle ayrıldığınızda kıdem tazminatı alır işsizlik ödeneği alamazsınız

Soru: Kasım 2008 ayından itibaren sigortalı olarak çalıştığım iş yerinden evlilik sebebi ile (çalışma saatleri ve hafta sonu çalışma nedeni ile) Ekim 2011 ayında kendi isteğim ile ayrılmış olacağım. Bu durumda işsizlik sigortasından yararlanabilir miyim? Ve iş yerimden kıdem tazminatı talep edebilir miyim?

Bahar NURSAL

Cevap: Nikâh tarihinden itibaren bir yıl içinde, evlilik nedeniyle işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Ancak işinizden kendi isteğinizle ayrıldığınızdan işsizlik ödeneği alamazsınız.