İşçilikten memurluğa geçenlerin sigortalılığı

Memur olmadan önce sigortalı olarak çalışmış kişilerin, sigortalı çalıştıkları sürelerin dikkate alınıp alınmadığı sıkça sorulur. Bunun cevabı, kişilerin memur olduğu tarihe ve daha önceki çalışmalarının niteliğine göre değişmekte. Genel açıdan bakacak olursak, bu sürelerinin değerlendirmesi üç noktada önemlidir…

Memuriyet öncesine ikramiye ödenir mi?

Memur olmadan önce sigortalı olarak çalışmış kişiler, memurluktan emekli olduklarında, bu süreler için ikramiye alamazlar. Yalnızca memur olarak geçirdikleri sürelerin karşılığında emekli ikramiyesine hak kazanırlar. Bununla birlikte memur olmadan önce bir kamu kurumunda işçi olarak çalışılmışsa, bazı şartlar dahilinde bu süreler için de emekli ikramiyesi ödenmesi mümkün. Ancak bunun için de özel şartlar aranabilmektedir.

 Memuriyet öncesi dönem, maaş ve emekli aylığını artırır mı?

Memur olmadan önce sigortalı çalışmanın önemli olduğu ikinci nokta, bu çalışmaların, memur maaşlarında artışa neden olan kademe ve derecelere etkisidir. Memuriyet öncesi sigortalı çalışmış kişilerin, bu çalışmaları, maaşlarını değiştirmez ancak emekli aylıklarını yükseltir.

Maaş artış halleri

 Teknik memur statüsündeki memurların, teknik hizmetlerde belirli işyerlerinde geçirdikleri sürelerin tamamı,

 Sağlık veya yardımcı sağlık hizmetlerinde görev yapan memurların, sağlık hizmetlerinde belirli koşullarda geçirdikleri sürelerin tamamı,

 Avukat statüsündeki memurların, avukat olarak geçirdikleri sürelerin dörtte üçü,

 Gazeteci olarak görev yapan memurların gazeteci olarak geçirdikleri sürenin dörtte üçü,

 Özel okullarda öğretmenlik veya yöneticilik yaptıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı emrinde memuriyete başlayanların özel okullarda geçen hizmet sürelerinin üçte ikisi, kazanılmış hak aylığı hesabında dikkate alınmaktadır.

Memurlukta yaptığı işle memurluk öncesi geçirdiği hizmet süresi benzer nitelikteyse, memurun hem kazanılmış hak aylığı, hem de emekli keseneğine esas aylığı artar. Yani memur çalışırken ve emekli olurken yüksek aylık alır. Fakat memurun memurluk öncesi hizmetleri aynı nitelikte değilse, yalnızca emekli aylığı artar.

Hizmet birleştirmesi

Öte yandan, memuriyet öncesi sigortalı çalışılmış sürelerin kazanılmış hak aylığında ve emekli keseneğine esas aylıkta değerlendirilebilmesi için hizmet birleştirmesi şarttır. Bilinenin aksine, bu işlemin emekli olurken değil, memuriyete girişte yapılması gerekir. Memur hizmet birleştirmesini ne kadar erken yaparsa, o kadar iyidir. Hizmet birleştirmesini emekli olurken yaptıran memurun aylığı, bunu memur olduktan hemen sonra yaptıranlara göre düşük olur.

Memur olmadan önce sigortalı çalışanların memuriyetten emekli olmaları halinde, sigortalı çalışmaya başladıkları tarih, emeklilik yaşını değiştirmeyecek. Yani, memuriyetten önce sigortagirişi olan kişinin memuriyetten emekli olacağı tarih, sigortalı iş girişine göre değil, memuriyete başlangıç tarihine göre belirlenecek.

Ancak memuriyetten önce sigortalı geçirilen süre, kişinin toplam sigortalılık süresine eklenecek. Dolayısıyla, ilk kez memur olduğu tarihe göre emeklilik yaşı belirlenen kişilerin, bu tarihten önceki sigorta girişleri memuriyetten emekli olacakları yaşı öne çekmez. Memuriyetten önce sigortalı geçirilen süreler, sadece kişilerin emeklilik sürelerine eklenir. Memuriyetten önce sigortalı çalışmış kişiler, memur değil de sigortalı olarak emekli olacaklarsa, bu durumda ilk kez sigortalı oldukları tarihe göre belirlenen şartlara tabi olacaklar. Böylece, sigortalı emekli olacakları tarih, ilk sigortalı oldukları tarihe göre belirlenecek, yaş şartı geri çekilebilecek.

 
Milliyet Gazetesi – 01.09.2015