Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ
(SIRA NO: 527)
(24 Mart 2021 Tarihli ve 31433 Sayılı Resmi Gazete’ de Yayımlanmıştır)
Giriş ve konu
MADDE 1 – (1) 30/11/2003 tarihli ve 25302 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunla İlgili Genel Tebliğ (Seri No: 58) ile taşıtlara perakende olarak (LPG, doğalgaz ve benzerleri de dahil) akaryakıt satışı yapan (akaryakıt istasyonu işletmeciliği faaliyetinde bulunan) birinci ve ikinci sınıf tacirlere, işletmelerindeki akaryakıt pompalarını ödeme kaydedici cihazlara bağlama mecburiyeti getirilmiştir.
(2) Bu Tebliğin konusunu;
a) Bu Tebliğin yürürlük tarihinden önceki düzenlemelere göre akaryakıt istasyonlarında araçlara yakıt veren pompa ünitelerine bağlanma zorunluluğu bulunan ödeme kaydedici cihazların (EN Pompa ÖKC), elektronik ortamda anlık veri aktarımı yapabilen, güvenlik seviyesi yükseltilmiş ve bu Tebliğle diğer özellikleri belirlenen “Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazlar (YN Pompa ÖKC)” haline dönüştürülmesine,
b) Akaryakıt istasyonu işletmecilerinin akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlardan gerçekleştirilen satışlara (LPG, doğalgaz, elektrik ve benzerleri de dahil) ait mali bilgileri elektronik ortamda bildirim zorunluluğuna,
c) YN Pompa ÖKC bilgilerinin (üretim, aktivasyon, hurdaya ayırma, devir, bakım ve benzeri işlemlere ait) takip edilmesi, bu cihazların üreteceği fiş veya rapor bilgilerinin Başkanlıkça belirlenen teknik standartlara uygun olarak gizlilik ve güvenliği sağlanarak toplanması, saklanması, işlenmesi, anlık ve/veya periyodik olarak Bakanlık/Başkanlık BİM’e iletilmesi, mükellefler ve ÖKC üreticilerine sunulması ve raporlanması hizmetlerini gerçekleştirmek üzere Başkanlıkça “Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazlar Terminal Servis Merkezleri”nin yetkilendirilmesine ve çalışmalarına,
ilişkin usul ve esaslar oluşturmaktadır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) 213 sayılı Kanun: 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununu,
b) 3100 sayılı Kanun: 6/12/1984 tarihli ve 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunu,
c) ABÜ: Pompa ÖKC ile pompa ünitesi ve otomasyon sistemi arasındaki iletişimi sağlayan ara birim ünitesini,
ç) Akaryakıt: Akaryakıt istasyonlarında taşıtlara perakende olarak satılan benzin ve motorini (LPG, doğalgaz, elektrik ve benzerleri bu Tebliğ kapsamında akaryakıt olarak kabul edilecektir.),
d) Akaryakıt istasyonu: Taşıtlara perakende olarak akaryakıt satışı yapan işletmeleri,
e) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,
f) Başkanlık: Gelir İdaresi Başkanlığını,
g) BİM: Bilgi İşlem Merkezini,
ğ) Bütünleşik fiş: YN Pompa ÖKC tarafından gerçekleştirilen satış işlemine istinaden yapılacak ödemenin banka/kredi kartı ve benzerleri ile gerçekleşmesi halinde muhteviyatında banka POS harcama bilgilerini de içeren ÖKC fişini,
h) EKÜ: Elektronik Kayıt Ünitesini,
ı) EN Pompa ÖKC: Onay işlemi bu Tebliğin yürürlük tarihinden önce gerçekleştirilmiş EKÜ’lü/EKÜ’süz akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazı,
i) EPDK: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,
j) GMP: Pompa ÖKC’lerin; ÖKC TSM’leri, Bakanlık/Başkanlık BİM ve çevre birimleri ile güvenli iletişimini ve fiş, mali raporlar, olay kayıtları ve benzerlerinin mesajlaşma yapısını içeren ve Başkanlıkça yayımlanan güvenli mesajlaşma protokol dokümanını,
k) ÖKC fişi: Pompa ÖKC tarafından gerçekleştirilen her bir satış işlemi için gün içi müteselsil numaralı düzenlenen, teknik kılavuzlarda belirlenen bilgileri içeren ve mali hafıza ile birlikte EKÜ’de kayıt ve muhafaza edilen 213 sayılı Kanun kapsamındaki perakende satış vesikasını,
l) ÖKC TSM: YN Pompa ÖKC bilgilerinin (üretim, aktivasyon, hurdaya ayırma, devir, bakım ve benzeri işlemlere ait) takip edilmesi, bu cihazların üreteceği fiş veya rapor bilgilerinin Başkanlıkça belirlenen teknik standartlara uygun olarak gizlilik ve güvenliği sağlanarak toplanması, saklanması, işlenmesi, anlık ve/veya periyodik olarak Bakanlık/Başkanlık BİM’e iletilmesi, mükellefler ve ÖKC üreticilerine sunulması ve raporlanması hizmetlerini gerçekleştirmek üzere Başkanlıkça yetkilendirilecek Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazlar Terminal Servis Merkezlerini,
m) ÖKC üreticisi: Pompa ÖKC’lerin ithali/üretimi, satışı ve satış sonrası bakım onarım hizmetlerinin yürütülmesi için Bakanlıktan onay alan firmayı,
n) Pompa ÖKC: Eski ve yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazı,
o) Pompa üreticisi: Akaryakıt pompalarından sorumlu olan üretici/ithalatçıyı,
ö) Pompa üreticisi yetkili servisi: 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ölçü ve Ölçü Aletlerinin Tamir ve Ayarını Yapacak Kişilere Verilecek Yetki Belgesi Hakkında Yönetmelik düzenlemelerine göre sanayi ve teknoloji il müdürlükleri tarafından ölçü aletlerinin tamir ve ayar işlemleri için yetki belgesi verilmiş olanlardan, pompa ünitelerinin bakım ve onarım hizmetlerinin yapımı hususunda pompa üreticileri/ithalatçı ile anlaşma/sözleşme yapan kişi veya kurumu,
p) TCKN: Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarasını,
r) TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu,
s) VKN: Vergi Kimlik Numarasını,
ş) Yetkili servis: Pompa ÖKC’ler için Bakanlıktan onay alan üretici/ithalatçı firmaların bu cihazların bakım ve onarım hizmetlerini yapmaya yetkili kıldığı kişi veya kurumu,
t) YN Pompa ÖKC: Elektronik ortamda anlık veri aktarımı yapabilen, güvenlik seviyesi yükseltilmiş ve bu Tebliğle ve ilgili teknik kılavuzlarla diğer özellikleri belirlenen Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazı,
ifade eder.
Dayanak
MADDE 3 – (1) 3100 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, Hazine ve Maliye Bakanlığının, ödeme kaydedici cihazların kullanılmalarıyla ilgili olarak, bu Kanunla belli edilen hususlar dışında uyulması gereken usul ve esasları belirlemeye ve bunlarda değişiklik yapmaya yetkili olduğu hükmüne yer verilmiştir.
(2) 213 sayılı Kanunun 149 uncu maddesinde, kamu idare ve müesseseleri (kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil) ile gerçek ve tüzel kişilerin vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı ve vergi dairesince kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla ve devamlı olarak yazı ile vermeye mecbur oldukları hükmüne yer verilmiştir.
(3) 213 sayılı Kanunun mükerrer 242 nci maddesinin birinci fıkrasında, mükelleflere, niteliklerini belirlediği elektronik cihazları kullandırmak suretiyle belge düzenlettirmeye Hazine ve Maliye Bakanlığının yetkili olduğu ve bu yetkisini iş grupları, sektörler, bölgeler, yerleşim birimleri, yıllık hasılat tutarları itibarıyla veya sabit bir işyerinde faaliyet gösterip gösterilmediğine göre ayrı ayrı veya topluca kullanabileceği hükmüne yer verilmiştir.
(4) 213 sayılı Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının;
a) (3) numaralı bendinde, “Tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında veya muhafaza etmekle görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye”,
b) (4) numaralı bendinde, “Bu Kanunun 149 uncu maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler ile beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları kullanılmak suretiyle internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesine, beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye, standart belirlemeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgeler ile bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluk veya standartları beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgeler veya bilgi ve işlem çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya ya da belirlemeye, kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannameler üzerine düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameler ile süresinden sonra verilen bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelere istinaden düzenlenen ihbarnameleri, mükellefe, vergi sorumlusuna veya bunların elektronik ortamda beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgeleri gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda tebliğ etmeye, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelere ilişkin yapılan işlemlerin sonuçlarını internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında ilgili kişilere göndermeye ve bunların uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye”,
c) (6) numaralı bendinde, “Vergi güvenliğini sağlamak amacıyla niteliklerini belirleyip onayladığı elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemleri kullandırmaya,”,
hükümlerine yer verilerek Hazine ve Maliye Bakanlığının yetkili olduğu belirtilmiştir.
YN Pompa ÖKC’lerin onayı ve teknik özellikleri
MADDE 4 – (1) ÖKC üreticileri tarafından akaryakıt istasyonlarında pompa ünitelerine bağlanarak kullanılmak üzere bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren yapılacak yeni marka ve model onay başvuruları, bu Tebliğde ve ynokc.gib.gov.tr adresinde Başkanlıkça yayımlanacak ilgili teknik kılavuzlarda nitelikleri belirtilen YN Pompa ÖKC’ler için yapılabilecektir.
(2) YN Pompa ÖKC’ler aşağıdaki süreçler tamamlandıktan sonra mükellefler tarafından kullanılabilecektir:
a) Onay süreci, üretici veya ithalatçı firmaların 9/2/1985 tarihli ve 18661 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkındaki Kanunla İlgili Genel Tebliğ (Seri No:1)’in VIII numaralı bölümünde sayılan bilgi ve belgelerle birlikte Başkanlığa yapacakları başvuru ile başlar. Onay başvurusunda bulunan firmalar idari ve teknik incelemeye tâbi tutulur. Firmaların idari incelemeleri Vergi Denetim Kurulu Başkanlığınca gerçekleştirilir. 3100 sayılı Kanuna göre Bakanlıktan onay alan ÖKC üreticilerinin daha önce yapılan idari incelemeleri geçerli sayılır. Bakanlıktan onay almış firmalar gerek görülmesi hâlinde Bakanlık tarafından tekrar idari incelemeye tâbi tutulabilir.
b) YN Pompa ÖKC’lere ilişkin teknik incelemeler, Başkanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde TÜBİTAK tarafından yapılır. Başkanlık, gerek görmesi hâlinde TÜBİTAK dışındaki kurumlara da inceleme yaptırabilir. İdari incelemeleri müspet olan firmalara, yetkili kurumlarca yapılan teknik incelemelerin de müspet olması hâlinde, Bakanlıkça onaylanan cihazların marka ve modelleri itibarıyla onay belgesi verilir. Bakanlıktan onay alan firmalar ile YN Pompa ÖKC’lerin marka ve modelleri ynokc.gib.gov.tr internet sitesinde ilan edilir.
(3) Bakanlıkça onaylanacak YN Pompa ÖKC’lerin aşağıda yer verilen teknik özelliklere sahip olması gerekmektedir:
a) Akaryakıt satış işleminin Pompa ÖKC’de başlaması ve Pompa ÖKC’de sonlandırılması esastır. Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunla İlgili Genel Tebliğ (Seri No: 58)’de de belirtildiği üzere; akaryakıt satışının taşıt plaka numarası girilerek gerçekleştirilmesi, taşıt plaka numarası girilmeden akaryakıt satışının yapılamaması ve akaryakıt verme işleminin sonunda plaka bilgisini de ihtiva eden ÖKC fişinin cihaz yazıcısından otomatik olarak çıkması şarttır. Taşıtlara yapılmayan (bidonla, varille ve benzeri) her türlü akaryakıt satışında plaka numarası yerine ödeme kaydedici cihazın ilgili modülüne “PLAKASIZ” ifadesi ile müşterinin Adı-Soyadı/Unvanı ile TCKN/VKN bilgileri girilmelidir.
b) Mali bilgileri içeren ÖKC fişleri ile bankacılık işlemine dair bilgileri içeren banka POS harcama belgesi “YN Pompa ÖKC’lerden Düzenlenecek Fiş ve Rapor Formatları Teknik Kılavuzu”nda tanımlanan bütünleşik fişe uygun olarak üretilecektir. Bankacılık bilgilerini de ihtiva eden ÖKC fişleri ile banka pos harcama belgesinin işyeri nüshası sadece YN Pompa ÖKC’nin yazıcısından basılacaktır. Bütünleşik fiş düzenleme zorunluluğu, bu zorunluluğa ilişkin ynokc.gib.gov.tr adresinde yapılacak duyurunun yayımlanmasını izleyen 30 uncu günden itibaren başlayacaktır. Bu kapsamda banka ve benzeri kuruluşlar YN Pompa ÖKC üreticilerine, ÖKC ve EFT-POS arasındaki iletişimin sağlanması hususunda gerekli teknik desteği sunmak zorundadırlar.
c) YN Pompa ÖKC’ler, GMP’lerde ve “YN Pompa ÖKC’lerden Düzenlenecek Fiş ve Rapor Formatları Teknik Kılavuzu”nda format ve standartları tanımlanan fişleri ve raporları oluşturabilecek ve ÖKC fişlerini satış işleminin tamamlandığı anda YN Pompa ÖKC’nin mali hafızasına ve EKÜ’süne kaydedecek özellikte olmalıdır.
ç) YN Pompa ÖKC’ler, ilgili teknik kılavuz ve GMP’lerde belirtilen fişler ve raporlara ilişkin verileri, güvenliğini ve değişmezliğini sağlayacak şekilde doğrudan ve/veya ÖKC TSM’leri aracılığıyla anlık ve/veya periyodik olarak Bakanlık/Başkanlık BİM’e elektronik ortamda gönderebilecek özellikte olmalıdır.
d) YN Pompa ÖKC’ler, yetkisiz müdahaleleri engelleyecek fiziki ve elektronik mühür sistemine sahip olmalı ve yetkisiz müdahale girişimlerini algılayarak ÖKC TSM’lerine ve Bakanlık/Başkanlık BİM’e elektronik ortamda bildirebilecek özellikte olmalıdır.
e) YN Pompa ÖKC’lerin mali hafızaları, YN Pompa ÖKC tarafından düzenlenen fişler ile “Z-Gün Sonu Raporları”nı asgari olarak 10 yıl süreyle saklayabilecek şekilde ilgili teknik kılavuzda belirtilen kapasiteye sahip olmalı ve YN Pompa ÖKC’ye uygulanan fiziki mühür tahrip edilmedikçe çıkartılamayacak şekilde, cihaz şasisine sabitlenmelidir. Sabitlenen mali hafızaların dolması veya arızalanması halinde, mevcut mali hafıza ÖKC üreticileri ve/veya yetkili servisleri marifetiyle detaylı tutanak tanzim edilmek suretiyle sökülmelidir. Yeni mali hafıza da fiziki mühür uygulandıktan sonra cihaz şasisine takılmalıdır. Bu suretle sökülen eski mali hafıza, fiziki mühürle mühürlenen bir kap veya torba içinde muhafaza altına alındıktan sonra düzenlenen tutanakla birlikte mükellefe teslim edilmelidir.
f) Teslim alınan tutanak ve mali hafıza biriminin muhafaza ve ibraz süresi boyunca muhafaza edilmesi ve talep edilmesi halinde yetkili birimlere ibraz edilmesi zorunludur. YN Pompa ÖKC’lerin takibini sağlamak ve yetkisiz müdahaleleri önlemek amacıyla söz konusu tutanak bilgilerinin ynokc.gib.gov.tr internet adresinde yayımlanan teknik kılavuzlarda yer alan usul ve esaslara göre ÖKC üreticileri ve/veya yetkili servisleri tarafından Başkanlığa bildirilmesi zorunludur.
g) YN Pompa ÖKC’ler dış hava şartlarında çalışabilir nitelikte olmalı ve bu durum Türk Standardları Enstitüsü testleriyle doğrulanmalıdır.
ğ) YN Pompa ÖKC’ler muhtemel patlayıcı ortamda kullanılan teçhizat ve