T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Tarih : 05.06.2020

Sayı : 15591373-010.99-E.6619339

Konu : Türkiye / Bosna-Hersek Sosyal Güvenlik Sözleşmesi

GENELGE

2020 / 17

Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna-Hersek arasında 27 Mayıs 2003 tarihinde Ankara’da imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi 28/04/2004 tarihli ve 25446 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve 1 Eylül 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin İdari Anlaşma ise, anılan İdari Anlaşmanın 25. maddesi gereği Sözleşme ile aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.

BİRİNCİ KISIM

GENEL AÇIKLAMALAR

Sözleşme; Genel Hükümler, Uygulanacak Mevzuat, Özel Hükümler, Çeşitli Hükümler ile Geçici ve Son Hükümler olmak üzere 5 bölümden oluşmaktadır.

Birinci bölüm genel hükümleri içermekte olup sırasıyla akit taraf vatandaşlarının eşit muameleye tabi tutulması, sosyal güvenlik alanındaki hakların diğer akit tarafta da kullanılabileceği ilişkin hükümler,

İkinci bölümde, çalışanlar, geçici görevliler, uluslararası taşımacılık personeli ve gemi adamları ile diplomatik temsilcilik görevlilerinin hangi akit tarafın sosyal güvenlik mevzuatına tabi tutulacağı ve geçici görev süresinin azami sınırlarına ilişkin hükümler,

Üçüncü bölümde hastalık ve analık sigortası, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, ölüm yardımı, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası ve işsizlik yardımlarına ilişkin hükümler,

Dördüncü bölümde, Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin çeşitli hükümler,

Beşinci bölümde ise Sözleşmenin yürürlüğe girmesi ve yürürlükte kalma süresi ile sözleşme öncesi ve sonrası haklara ilişkin hükümler

yer almaktadır.

1. Kavramlar

Bu Genelgede geçen:

1.    Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu,

2.    Kanun: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu,

3.    Sözleşme: Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna-Hersek Cumhuriyeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesini,

4.    İdari Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna-Hersek Cumhuriyeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Uygulanmasına İlişkin İdari Anlaşmayı,

5.     Mevzuat: Sözleşmenin 2. maddesinde belirtilen sosyal güvenlik rejimleri ve kollarına ilişkin her iki Akit Taraf ülkesinde yürürlükte olan kanunlar, tüzükler ve diğer hukuki mevzuatı,

6.     Yetkili Makam: Sözleşme kapsamında yer alan mevzuatın uygulanması ile görevli olan Bakanlıkları,

7.     Yetkili Kurum: Sözleşme kapsamında yer alan mevzuatın uygulanmasından sorumlu kurumları,

8.     Akit Taraflar: Türkiye Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek Cumhuriyetini,

9.     Sigortalı: Sözleşmenin 2. maddesinde belirtilen mevzuatların uygulandığı ve uygulanmış olduğu kimseleri,

10.   Sigortalılık Süresi: Sözleşmenin 2. maddesinde belirtilen mevzuatlara göre prim veya kesenek ödenmiş, ödenmiş sayılan ya da bu mevzuatlara göre tanınan süreleri,

11.   Aile Bireyi: Yetkili kurumca uygulanan mevzuata göre aile bireyi olarak tanımlanan veya öyle kabul edilen kimseleri,

12.   Hak Sahibi: Yardımlar hangi mevzuata göre yapılıyorsa, o mevzuata göre hak sahibi olarak tanımlanan veya öyle kabul edilen kimseleri,

13.   Aylık, Gelir ve Yardım: Sözleşmenin 2. maddesinde belirtilen mevzuatlarda öngörülen herhangi bir aylık, gelir ve yardımı,

14.   Daimi İkamet/Oturma: Hukuki kurallara uygun ve kayıtlı olarak kişinin ikamet ettiği yeri,

15.   Geçici İkamet/Bulunma: Akit taraflardan birinin ülkesinde daimi ikametgahı olan kimsenin, diğer akit tarafın ülkesinde geçici olarak bulunmasını,

ifade eder.

2. Sözleşmenin Uygulama Alanı

Sözleşme, malullük, yaşlılık, ölüm, hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalığı ile işsizlik sigortalarının uygulanmasında 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesinde belirtilen emekli sandıkları dahil olmak üzere bu kapsamda gelir/aylık alanlar ve bunların aile bireylerini kapsamaktadır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesinde belirtilen emekli sandıkları, Sözleşme kapsamında olup Sözleşme hükümleri bu kapsamda çalışanlar ve/veya sandıktan emekli aylığı alanlar hakkında da uygulanacaktır. Bu kapsamda çalışanlar ve aylık sahipleri hakkında Bosna-Hersek irtibat kurumları ile yapılacak yazışmalara Kurum aracılık yapacaktır. Ancak talep formülerlerinin düzenlenerek Kuruma intikal ettirilmesi ile ilgili işlemler, ilgili sandık tarafından gerçekleştirilecektir.

Bununla birlikte malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları uygulamaları ise 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bendi kapsamındaki sigortalıları da kapsamaktadır.

3. Yetkili Kurumlar

Türkiye bakımından yetkili kurum Sosyal Güvenlik Kurumu olup, sadece işsizlik sigortası bakımından yetkili kurum Türkiye İş Kurumu’dur.

İKİNCİ KISIM

SÖZLEŞMENİN UYGULANMASI ve FORMÜLERLER

Sözle