2019/14 Sayılı Genelge - Türkiye - Fransa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi

2019/14 Sayılı Genelge – Türkiye – Fransa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi

[responsivevoice_button voice="Turkish Male" buttontext="Makaleyi Sesli Dinle"]

T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Tarih : 24.05.2019

Sayı : 15591373-010.06.01-E.7941998

Konu : Türkiye – Fransa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi

GENELGE

2019/14

Türkiye Cumhuriyeti ile Fransa Cumhuriyeti Arasında Sosyal Güvenlik Konusunda Genel Sözleşme 20 Ocak 1972 tarihinde imzalanarak 1 Ağustos 1973 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşme 3 Şubat 1984 tarihinde yenilenmiş olup değişiklikler 1 Temmuz 1985 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

BİRİNCİ KISIM

GENEL AÇIKLAMALAR

Sözleşme; Genel Hükümler, Özel Hükümler, Çeşitli Hükümler, Geçici ve Son Hükümler olmak üzere 4 bölümden oluşmaktadır. Aile yardımlarına ilişkin hükümleri içeren Ek Protokol, Sözleşmenin mütemmim cüzüdür.

Birinci bölüm genel hükümleri içermekte olup sırasıyla akit tarafların vatandaşlarının eşit muameleye tabi tutulması, isteğe bağlı sigortalılığa ilişkin hükümler, Sözleşmenin ülke kapsamı, mevzuat kapsamı, Sözleşmenin uygulanmayacağı kişiler, mevzuata tabi kalma ve istisnai hükümler,

İkinci bölümünde, hastalık ve analık sigortası, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası, aile yardımları ile iş kazası ve meslek hastalıkları sigortalarının uygulanmasına ilişkin özel hükümler,

Üçüncü bölümde idari yardımlaşma dâhil Sözleşmenin uygulanması hakkındaki çeşitli hükümler,

Dördüncü bölümde ise geçiş hükümleri, Sözleşmenin yürürlüğü ve feshine ilişkin hükümler

yer almaktadır.

1. Kavramlar

Bu Genelgede geçen:

1. Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu,

2. Kanun: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu,

3. Sözleşme: Türkiye Cumhuriyeti ile Fransa Cumhuriyeti Arasında Sosyal Güvenlik Konusunda Genel Sözleşmeyi,

4. İdari Anlaşma: Türkiye ile Fransa Arasında Sosyal Güvenlik Konusunda 20 Ocak 1972 tarihli Genel Sözleşmenin Uygulama Şekillerine Dair Genel İdari Anlaşmayı,

5. Yetkili Makam: Sözleşme kapsamında yer alan mevzuatın uygulanması ile görevli olan bakanlıkları,

6. Yetkili Kurum: Sözleşme kapsamında yer alan mevzuatın uygulanmasından sorumlu kurumları,

7. Akit Taraflar: Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ve Fransa Cumhuriyeti Hükümetini,

8. Aile Bireyleri: Uyruğuna bakılmaksızın akit taraflardan birinin mevzuatına göre sigortalı olan kişinin ilgilimevzuata göre bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerini

ifade eder.

2. Sözleşmenin Uygulama Alanı

Sözleşmenin kişisel kapsamı Türkiye bakımından, sadece Kanununun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan kişilerle sınırlı olup ayrıca vatandaşlık koşulu bulunmaktadır. Ancak, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri kapsamında sigortalılığı bulunanların aylık taleplerinde Fransa’da geçen sigortalılık süreleri de dikkate alınmaktadır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıklar, Sözleşme kapsamında olup Sözleşme hükümleri bu kapsamda çalışanlar ve/veya sandıktan emekli aylığı alanlar hakkında da uygulanacaktır. Bu kapsamda çalışanlar ve aylık sahipleri hakkında Fransa irtibat kurumları ile yapılacak yazışmalara Kurum aracılık yapacaktır. Ancak talep formülerlerinin düzenlenerek Kuruma intikal ettirilmesi ile ilgili işlemler, ilgili sandık tarafından gerçekleştirilecektir.

Sözleşmenin 3. maddesinde, Türkiye bakımından Türkiye toprakları, Fransa bakımından ise Fransa Cumhuriyetinin Avrupa’daki illeri ve deniz aşırı ülkeleri Sözleşmenin uygulanacağı coğrafi sınırlar olarak belirlenmiştir.

Sözleşmenin uygulanacağı mevzuat 4. maddede belirtilmiş olup Türkiye bakımından malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, hastalık ve analık sigortaları ile iş kazası ve meslek hastalığı sigortasını kapsamaktadır.

Sözleşmenin 19. maddesi gereği malullük sigortası tek taraflı olup malullük aylığı talebi, çalışanın son defa tabi olduğu akit taraf mevzuatına göre değerlendirilecektir.

3. İsteğe Bağlı Sigortalılık

Sözleşmenin 2. maddesinde isteğe bağlı sigortalılığa ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Buna göre, Türkiye’de ikamet eden Fransız vatandaşları Kanunun ilgili hükümlerine göre isteğe bağlı sigorta hükümlerinden Türk vatandaşları ile aynı koşullarda faydalanacak olup, Fransa’da ikamet eden Türk vatandaşlarının da Fransa’da isteğe bağlı sigortadan Fransız vatandaşları ile aynı koşullarda faydalanma hakları bulunmaktadır.

Diğer yandan, Türkiye’de Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında çalışan Fransız vatandaşının kendi ülkesinde isteğe bağlı sigortalı olabileceği, buna karşılık Fransa’da sigortalı olarak çalışan Türk vatandaşının aynı zamanda Türkiye’de isteğe bağlı sigortalı olabileceği de söz konusu maddenin üçüncü fıkrasında düzenlenmiştir.

Akit taraflardan birinde geçen isteğe bağlı sigortalılık süreleri ile diğer akit taraftaki zorunlu sigortalılık sürelerinin çakışması halinde, her bir akit taraf kendi mevzuatına göre geçen süreleri dikkate alacaktır.

4. Yetkili Kurumlar

Türkiye bakımından yetkili kurum Sosyal Güvenlik Kurumu’dur. Fransa bakımından yetkili kurumlar ise Hastalık Sigortası Ana Sandığı (CNSE-CPAM), Yaşlılık Sigortası Ulusal Sandığı (CNAV), Avrupa ve Uluslararası İlişkiler Sosyal Güvenlik Merkezi (CLEISS) ve Fransa Emeklilik ve İş Sağlığı Kurumu (CARSAT)’dur.

İKİNCİ KISIM

SÖZLEŞMENİN UYGULANMASI VE FORMÜLERLER

Sözleşmenin uygulanmasında kullanılmak üzere, İdari Anlaşmanın 97. maddesine istinaden Türkçe ve Fransızca olmak üzere 25 adet formüler ihdas edilmiştir. Formülerlerin rumuzu “SE 208-…” olup Kurumca düzenlenecek formülerlerin rumuzunun sonunda “TF”, Fransa yetkili kurumlarınca düzenlenecek olan formülerlerin rumuzunun sonunda ise “FT” ibaresi yer alacaktır.

Anılan formülerler, Kurum intranet sayfasında “Kurumsal/ Dokümanlar/ Yurtdışı/ Formülerler” bölümünde yayınlanmıştır. Formülerler, bu Genelgede yer alan açıklamalar doğrultusunda, bilgilerin doğruluğu kontrol edildikten sonra elektronik ortamda düzenlenecektir.

BİRİNCİ BÖLÜM

UYGULANACAK MEVZUATIN BELİRLENMESİ

İkili sözleşmelerin temel ilkesi gereği çalışılan ülke mevzuatına tabi olma kuralı bulunmaktadır. Sözleşmenin 6. maddesinde bu kurala istisna olarak geçici görevle diğer akit tarafa gönderilen sigortalıların, elçilik ve konsolosluklarda istihdam edilen ücretli personelin ve nakliye firmalarında taşımacılık işlerinde çalışanların hangi akit tarafın mevzuatına tabi kalacaklarına ilişkin hususlar düzenlenmiştir,

1. Bir İşin İcrası İçin Diğer Akit Tarafa Gönderilen Sigortalının Tabi Olacağı Mevzuat

Bir işin icrası için Türkiye’den Fransa’ya veya Fransa’dan Türkiye’ye gönderilen sigortalılar hakkında uygulanacak mevzuata ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.

1.1. Bir işin İcrası İçin Türkiye’den Fransa’ya Gönderilen Sigortalı

1.1.1. İlk Üç Yıllık Süre İçin

İlgili hükümler	Sözleşmenin 6/1 (a), 7 ve 16. maddeleri, İdari anlaşmanın 3. maddesi
SE 208-01 TF	Geçici Görev Belgesi

Sözleşmenin 6. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereği, Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışan Türk ya da Fransız uyruklu sigortalılardan, işvereni tarafından bir işin icrası için Fransa’ya üç yılı aşmamak üzere gönderilenler Türk mevzuatına tabi kalmaya devam ederler.

Geçici görevlendirme talebi yapılırken sigortalı veya işveren tarafından doldurulacak olan ve örneği ekte yer alan “Yurt Dışı Geçici Görev Talep Dilekçesi” (EK-1), görev yazısı, Fransa’daki işveren ile yapılmış olan iş sözleşmesi ile Fransa’da çalışacağı işyeri ve ikamet bilgilerinin Kuruma ibraz edilmesi gerekmektedir.

Başvuruya istinaden SE 208-01 TF formüleri, sigortalının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü (SGİM)/ sosyal güvenlik merkezi (SGM) tarafından iki nüsha halinde düzenlenerek bir nüshası Fransa yetkili kurumuna iletilmek üzere başvuru sahibine verilecektir.

Geçici görevlendirme süresi 3 yılı aşmamak kaydıyla formülerin 4 numaralı bölümüne başlangıç ve bitiş tarihleri belirtilerek kaydedilecektir.

İlk görevlendirmenin üç yıldan az olması ve toplam süre 3 yılı aşmamak kaydıyla görev süresinin uzatılması gerekmesi durumunda uzayan süre, formülerin 4 numaralı bölümünün 2. kısmına kaydedilerek düzenlenecektir.

SE 208-01 TF formüleri aynı zamanda geçici görev sırasında sigortalı ve beraberinde Fransa’ya gidecek aile bireylerinin sağlık yardımlarından yararlanma hakkı olduğunu gösteren formülerdir.

Sigortalı ile birlikte Fransa’ya gidecek aile bireylerinin formülere kaydının yapılması için bu kişilerin sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişiler olup olmadığı Sağlık Provizyon ve Aktivasyon Sistemi (SPAS) üzerinden kontrol edilecek ve şartları yerine getirenler formülere kaydedilecektir.

Aile bireylerinin sigortalının yanına sonradan gitmeleri durumunda ise işverenin talebi üzerine yeni bir SE 208-01 TF formüleri iki nüsha düzenlenerek bir nüshası Fransa yetkili kurumuna iletilmek üzere başvuru sahibine verilecek, bir nüshası ise dosyasında muhafaza edilecektir.

1.1.2. Üç Yıllık Sürenin Dolmasından Sonra

İlgili hükümler

Sözleşmenin 6/1 (b), 7 ve 16. maddeleri, İdari anlaşmanın 4. maddesi

SE 208-02 TF

Geçici Görevlendirmenin Uzatılması veya Kayıtlı Olduğu Ülkenin Sosyal G