T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Tarih : 01.03.2018

Sayı  : 98547999-010.06-E.1281350

Konu : Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği Değişiklikleri

GENELGE

2018 / 9

5.12.2017 tarihli ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarih itibariyle yürürlüğe giren Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 49. maddesinin beşinci fıkrasında, 50. maddesinin ikinci ve dördüncü fıkralarında, 59. maddesinin ikinci fıkrasında, 60. maddesinin ikinci fıkrasında, 62. maddesinin birinci fıkrasında, 67. maddesinin altıncı fıkrasında, 78. maddesinin beşinci fıkrasında ve geçici 4. maddesinde değişiklikler yapılmış, Yönetmeliğe ayrıca ek 8., ek 9., ek 10., geçici 35. ve geçici 36. maddeler eklenmiştir.

Buna göre, söz konusu düzenlemeler sonucunda emeklilik işlemlerinde meydana gelen değişiklikler aşağıda açıklanmıştır.

1. Malul Sayılmasına Rağmen Aylık Bağlanamayan 4/l-(c) Kapsamındaki Sigortalıların 4/1-(a) ve 4/l-(b) Kapsamında Çalışarak Malullük Aylığı Talebinde Bulunması

Yönetmeliğin 49. maddesinin beşinci fıkrasında 5.12.2017 tarihinde yapılan değişiklik gereğince, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi sigortalı olanların malullük aylığı bağlanmasına ilişkin talepleri, son sigortalılık haline göre sonuçlandırılacak olmakla birlikte Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan, Kanunun 25. maddesi uyarınca vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünün kaybedilmesi veya hastalıkları kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla devam etmesi nedeniyle Kurum sağlık kurulunca malul sayılmalarına rağmen, söz konusu maluliyet kararları esas alınarak görevleriyle ilişiği kesilenlerden aylık bağlanmasına ilişkin sigortalılık süresi ve/veya prim ödeme gün sayısı şartını sağlamamaları nedeniyle bu statüdeki (4/l-(c)) görevlerinden ayrıldığı tarih itibariyle aylık bağlanamayan sigortalılara, belirtilen koşulları sonradan sağlamaları ve talepleri halinde yeniden sevk işlemi yapılmaksızın son sigortalılık statüleri esas alınarak malullük aylığı bağlanacaktır.

Ancak, bu sigortalılardan Kurum sağlık kurulunca kontrol muayenesine tabi tutulanlardan, malullük aylığı talep tarihinden önce kontrol muayenesi bulunanlara kontrol muayenesine tabi tutulmak ve ilk maluliyetinin devam ettiği anlaşılmak kaydıyla son sigortalılık statüleri esas alınarak malullük aylığı bağlanacaktır.

Örnek 1: İlk defa Kanunun 4/l-(c) bendi kapsamında, 1.1.2009 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başlayan ve hastalığının ilgili kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla devam etmesi nedeniyle Kurum sağlık kurulunca malul sayılan, ancak Kanunun 26. maddesinde öngörülen prim ödeme gün sayısı şartım yerine getirmemesi nedeniyle bu statüdeki görevinden ayrıldığı tarih itibariyle 4/l-(c) bendi kapsamında aylık bağlanamayan sigortalının, daha sonra 4/1-(b) bendi kapsamında prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartını yerine getirerek malullük aylığı talebinde bulunması halinde, yeniden sevk işlemi yapılmaksızın 4/l-(b) bendi kapsamında malullük aylığı bağlanacaktır.

Örnek 2: 18 yaşını doldurduktan sonra 1.9.2010 tarihinde okula başlayıp 31.8.2012 tarihinde astsubay nasp edilen sigortalının çalışmakta iken sağlık kurulu raporuna göre 11.4.2019 tarihinde malulen emekliye sevk edilmesi halinde; toplam prim ödeme gün sayısı (FHSZ dahil) 10 yıl 3 ay 11 gün olmasına rağmen, sigortalılık süresinin 10 yıldan az (1.9.2010-14.4.2019 tarihleri arasında 8 yıl 7 ay 14 gün) olması nedeniyle malullük aylığı bağlanamayacaktır. Bu sigortalının 1.11.2019 tarihinde 4/1-(a) statüsünde çalışmaya başlayıp 1.9.2020 tarihinde sigortalılık süresini doldurarak malullük aylığı talebinde bulunması durumunda yeniden sevk işlemi yapılmaksızın 4/l-(a) kapsamında malullük aylığı bağlanacaktır.

Diğer taraftan, Kurum sağlık kurulunca malul sayılan 4/l-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan, maluliyetleri nedeniyle görevleriyle ilişikleri kesilmeyip, malullüklerinin mani olmadığı başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle tayinleri yapılmak suretiyle göreve devam etmeyi tercih ederek, 4/1-(c) kapsamında sigortalı olarak çalışmaya devam etmekte iken görevleri malulen emekliye sevk edilmeleri dışında, herhangi bir nedenle sona eren sigortalılar bu kapsamda değerlendirilmeyecektir. Bu durumda olanlardan, alacakları yeni sağlık kurulu raporunun Kurum sağlık kurulunca incelenerek çalışma güçlerinin en az % 60’ını kaybettiği tespit edilenlere ise gerekli prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartını yerine getirmiş olmaları halinde malullük aylığı bağlanabilecektir.

Örnek 3: Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında 1.2.2009 tarihinde ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayan ve Kuram sağlık kurulunca malul sayılmasına rağmen, sınıf değiştirerek görevine devam etmekte iken kurumunca 01/09/2017 tarihinde görevine son verilmesi nedeniyle 4/1 -(c) kapsamındaki sigortalılığı sona eren (göreviyle ilişiği kesilen) sigortalı bu kapsamda değerlendirilmeyecektir. Yani, söz konusu sigortalının 4/1-(a) veya 4/l-(b) kapsamında sigortalı olmak suretiyle veyahut herhangi bir sigortalılık statüsünde görev yapmaksızın daha sonra 10 yıllık sigortalılık süresini tamamlayarak, malullük aylığı talebinde bulunması halinde daha önceki malullük kararına istinaden tarafına aylık bağlanamayacaktır.

2. Prim Borcu Olan Sigortalıların Malullük Şevklerinde Aranacak Şartlar ve Masrafların Karşılanması

Kanunun 25. maddesine göre sigortalıların veya işverenlerin malullük durumunun tespiti için Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk istemesi halinde, en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalan primi bildirilmiş olması şartıyla sigortalıların şevkleri yapılmakla birlikte, bunlardan prim borcu olanların maluliyet tespitine ilişkin masrafları kendilerince karşılanmaktaydı.

Yönetmeliğin 50. maddesinin ikinci fıkrasına eklenen cümle ile; Kanunun 4/1-(a) ve 4/1 -(b) bentleri kapsamındaki sigortalılardan, prim ve prime ilişkin her türlü borcu bulunanlardan, primi ödenmiş gün sayısı en az 1800 olanların sevk işlemleri yapılacak ve buna ilişkin masraflar Kurumca karşılanacaktır.

3. Kontrol Muayene İşlemleri

Sigortalının isteği veya Kurumca yaptırılan kontrol muayenesinde yeniden tespit edilecek malullük durumuna göre, sigortalı ve hak sahiplerine bağlanacak malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri, yeni malullük durumuna esas tutulan rapor tarihim takip eden ödeme dönemi başından başlanarak artırılacak, azaltılacak veya kesilecektir.

Çalışma gücünün en az % 60’mı yitiren malul çocuklara bağlanmış bulunan gelir ve aylıklar ise, kontrol muayenesi sonunda malullük durumunun ortadan kalkması halinde, rapor tarihinden sonraki ödeme dönemi başından itibaren kesilecektir.

Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başına kadar kabul edilebilir bir özrü olmadığı halde kontrol muayenesini yaptırmayan sigortalının malullük aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri ile çalışma gücünün en az % 60’mı yitiren malul çocukların bağlanmış olan gelir veya aylığı, kontrol muayenesi için belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başından itibaren kesilecektir.

Ancak, kontrol muayenesini Kuramım yazılı bildiriminde belirtilen tarihten başlayarak;

– Üç ay içinde yaptıran ve malullük durumunun veya sürekli iş göremezlik halinin devam ettiği tespit edilen sigortalı veya ölüm geliri/ölüm aylığı bağlanmış olan malul çocuğun kesilen aylığı veya geliri kesildiği tarihten,

– Üç ay geçtikten sonra yaptıran ve malullük durumunun veya sürekli iş göremezlik halinin devam ettiği tespit edilenlerin malullük aylığı veya sürekli iş göremezlik derecesine göre hesaplanacak geliri, malul çocukların ise almakta oldukları ölüm gelir veya aylığı, rapor tarihinden sonraki aybaşından,

başlanarak yeniden bağlanacaktır.

Diğer taraftan, Yönetmeliğin 78. maddesinin beşinci fıkrasında yapılan değişiklik gereğince Kurumun yazılı çağrısı üzerine, kontrol muayene tarihinden önceki en az 45 gün içinde sevk için başvuruda bulunmak kaydıyla gelir ve aylıkların kontrol muayene tarihine göre durdurulmasının dört aya kadar Kurumca erteleneceğine ilişkin uygulamaya son verilmiş, sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerince kontrol muayenesine tabi tutulması gereken sigortalılara; kontrol muayene tarihlerinden en az 3 ay önce yazı ile sevk talebinde bulunarak kontrol muayene işlemlerini yaptırmaları gerektiğinin bildirilmesi öngörülmüştür.

Buna göre, 5.12.2017 tarihinden itibaren, kontrol muayenesine tabi tutulması gereken sigortalılara; kontrol muayene tarihlerinden en az 3 ay önce yazı ile kontrol muayene işlemlerini yaptırmaları gerektiği bildirilecek olup, 3 aylık sürenin hesabında Kurumun sigortalıya göndermiş olduğu bildirim yazısında yer alan ve Kurum sağlık kurulu veya Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu kararında belirtilen kontrol muayene tarihi esas alınacaktır.

Kurum sağlık kurulu veya Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu kararlarında belirtilen kontrol muayene tarihinde sadece yıl ve ay belirtildiği durumlarda belirtilen ayın ilk günü kontrol muayene tarihi olarak sisteme işlenecek ve 3 aylık sürenin hesabında bu tarih esas alınarak bildirim yapılacaktır.

Sigortalıya veya hak sahiplerine kontrol muayene tarihlerinden en az 3 ay önce yapılacak bildirim yazısı ile birlikte e-maluliyet programından alınacak sevk yazısı da gönderilecektir.

3.1. Sağlık Kurulu Rapor Tarihinin Kontrol Muayene Tarihinden Önceki 3 Ay İçinde Olması

Sigortalı veya hak sahiplerinin Kurum sağlık kurulu kararma esas sağlık kurulu rapor tarihinin, Kurumca yapılan bildirimde belirtilen kontrol muayene tarihinden önceki 3 aylık süre içinde olması durumunda, Kurum sağlık kurulunca malullük veya sürekli iş göremezlik halinin;

– Devam ettiğine karar verilenler hakkında, gelir/aylıklar kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemi itibariyle herhangi bir kesilme olmaksızın ödenmeye devam edilecek, kesilmiş olan gelir/aylıklar ise kesildiği tarih itibariyle ödenmeye başlanacaktır.

– Ortadan kalktığına karar verilenler hakkında ise, kontrol muayene tarihini takip eden ödeme döneminde gelir/aylıklar kesilmiş olacağından, kişinin kazanılmış hakkı da korunarak kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemine kadar olan gelir/aylıklar ödenecektir.

Örnek: Kontrol muayene tarihi 01.04.2018 olan 4/l-(a) kapsamındaki sigortalının (tahsis numarasının son rakamı 9) malullük aylığı, kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemi olan 17.4.2018 tarihinde kesilecek, 17.4.2018 tarihine kadar ilgili hastanece rapor düzenlenmesi ve sigortalının Kurum sağlık kurulunca malul sayılması halinde, aylıkları kesilmeksizin ödenmeye devam edecektir. Sigortalının Kurum sağlık kurulunca malul sayılmaması halinde ise aylıkları 17.4.2018 tarihinde kesilmiş olacağından, malul sayılmamasına ilişkin rapor tarihinin kontrol muayene tarihinden önce olması durumunda aylıkları 17.4.2018 tarihine kadar ödenecektir.

3.2. Sağlık Kurulu Rapor Tarihinin Kontrol Muayene Tarihinden Sonraki 3 Ay İçinde Olması

Sigortalı veya hak sahiplerinin Kurum sağlık kurulu kararma esas sağlık kurulu rapor tarihinin, Kurumca yapılan bildirimde belirtilen kontrol muayene tarihinden sonraki 3 aylık süre içinde olması durumunda, Kurum sağlık kurulunca malullük veya sürekli iş göremezlik halinin;

– Devam ettiğine karar verilenler hakkında, kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemi itibariyle kesilmiş olan gelir/aylıklar, bu tarih itibariyle yeniden ödenmeye başlanacaktır.

– Ortadan kalktığına karar verilenler hakkında ise, kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemi itibariyle gelir/aylığı kesilmiş olduğundan, bu sigortalılar hakkında herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Örnek: Kontrol muayene tarihi 01.04.2018 olan 4/1-(a) kapsamındaki sigortalının malullük aylığı (tahsis numarasının son rakamı 9) kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemi olan 17.4.2018 tarihinde kesilecek, Kurum sağlık kurulu kararma esas sağlık kurullunca, Kuramca yapılan bildirimde belirtilen kontrol muayene tarihinden sonraki 3 aylık süre içinde rapor düzenlenmesi halinde, sigortalının Kurum sağlık kurulunca;

– Malul sayılması halinde, 17/4/2018 tarihinde kesilmiş olan aylıkları, kesildiği tarih itibariyle yeniden ödenmeye başlanacak, rapor tarihine kadar ödenmeyen aylıklar birikmiş olarak sigortalıya ödenecektir.

– Malul sayılmaması halinde ise bu sigortalının aylığı kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemi itibariyle kesildiğinden, bu sigortalı hakkında herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

3.3. Sağlık Kurulu Rapor Tarihinin Kontrol Muayene Tarihinden Sonraki 3 Aylık Süre Dışında Olması

Sigortalı veya hak sahiplerinin Kurum sağlık kurulu kararına esas sağlık kurulu rapor tarihinin, Kurumca yapılan bildirimde belirtilen kontrol muayene tarihinden sonraki 3 aylık süre geçtikten sonra olması durumunda, Kurum sağlık kurulunca malullük veya sürekli iş göremezlik halinin;

– Devam ettiğine karar verilenler hakkında, Kurum sağlık kurulu kararma esas olan yeni rapor tarihini takip eden aybaşı itibariyle gelir/aylıkları başlatılacak, aylığın kesildiği tarih ile yeni rapor tarihi arasındaki süreye ilişkin aylıklar ödenmeyecektir.

– Ortadan kalktığına karar verilenler hakkında ise, kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemi itibariyle gelir/aylığı kesilmiş olduğundan, bu sigortalılar hakkında herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Örnek: Kontrol muayene tarihi 01.04.2018 olan 4/1-(a) kapsamındaki sigortalının malullük aylığı (tahsis numarasının son rakamı 9) kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemi olan 17.4.2018 tarihinde kesilecek, Kurum sağlık kurulu kararma esas sağlık kurulunca, 1.8.2018 tarihinde rapor düzenlenmesi ve sigortalının Kurum sağlık kurulunca;

– Malul sayılması durumunda aylıkları malul sayılmasına esas olan yeni rapor tarihini takip eden aybaşı olan 1.9.2018 tarihi itibariyle başlatılacak, aylığın kesildiği tarih ile yeni rapor tarihi arasındaki süreye ilişkin aylıklar ödenmeyecektir.