Yazar: Faruk YÜKSEL*

E-Yaklaşım / Ekim 2024 / Sayı: 382

I- GİRİŞ

Sigortalıların uzun vadeli sigorta kollarından, yaşlılık, ölüm ve malullük sigortaları, yararlanabilmelerinin başlıca şartları arasında belirli bir gün sayısı kadar uzun vadeli sigorta kollarından prim ödemiş olmak ve belirli bir sigortalılık süresini doldurmuş olmak gelmektedir. Sigortalıların çalışmadıkları günler için talepte bulunarak prim ödemeleri yani hizmet borçlanması sigortalıların bu şartları yerine getirmelerinin kolaylaştıran yollardan birisidir.

Hizmet borçlanması yapılabilecek süreler 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun([1]) 41. maddesinde ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin([2]) 66. maddesi ile düzenlenmiştir. Gelirlerin vergilendirilmesine ilişkin düzenlemeler ise 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu([3]) ile yapılmıştır.

Yazımızda yukarıda açıklanan düzenlemeler çerçevesinde hizmet borçlanması ve hizmet borçlanması primlerinin gelir vergisi matrahından indirilmesi hakkında açıklamalar yapılacaktır.

II- HANGİ SÜRELER İÇİN HİZMET BORÇLANMASI YAPILABİLİR?

Sigortalıların hizmet borçlanması yolu ile prim ödeme gün sayılarına ilave edebilecekleri süreler aşağıdaki gibidir.

a) Kanun gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri,

b) 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki doğum yapan sigortalı kadının, en çok iki defaya mahsus olmak üzere ve doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla, hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri,

c) Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreler,

d) 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanlar için personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,

e) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirilen normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,