Yazar: Sevgi ÜVEDİ*

E-Yaklaşım / Aralık 2023 / Sayı: 372

I- GİRİŞ

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Geçici 7. maddesinin yedinci fıkrası; “Bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre ilk defa sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki süreleri, bu Kanun’un 41 ve 46. maddeleri, 5434 sayılı Kanun’un ek 31. maddesi ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılmaları halinde, sigortalılığın başlangıç tarihinin geriye götürülmesini ve haklarında bu Kanun’un geçici maddelerinin uygulanmasını gerektirmez.” hükmünü amirdir.

Bu makalemizde, 5510 sayılı Kanun’un 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelerinin borçlanılması halinde sigortalılık başlangıç tarihinin geriye götürülüp götürülmeyeceği hususunda bilgi verilecektir.

II- 4/1-(c) BENDİNE GÖRE İLK DEFA SİGORTALI OLANLARIN SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİNİN TESPİTİ

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Geçici 7. maddesinin yedinci fıkrası; “Bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre ilk defa sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki süreleri, bu Kanun’un 41 ve 46. maddeleri, 5434 sayılı Kanun’un Ek 31. maddesi ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılmaları halinde, sigortalılığın başlangıç tarihinin geriye götürülmesini ve haklarında bu Kanunun geçici maddelerinin uygulanmasını gerektirmez.” hükmünü amirdir.

Söz konusu hüküm uyarınca, 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başından sonra Kanun’un 4/1-(c) bendine göre ilk defa sigortalı olanların, sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelerini borçlanmaları halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi geriye götürülmemekte ve bu sigortalılar hakkında 5510 sayılı Kanun’un geçici maddeleri uygulanmamaktadır.

Ancak, 5510 sayılı Kanun’un “Bu Kanundan önce yürürlükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına tâbi geçen çalışmalar için bağlanacak aylıkların hesabı” başlıklı Geçici 2. maddesinin yedinci fıkrası;

“Bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı veya iştirakçi olup, bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı sosyal güvenlik kurumlarına ya da bu Kanunda belirtilen sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olanlara aylık bağlanmasına esas alınacak kanun, bu Kanunla mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre tespit olunur ve bunlar hakkında, bu Kanun’un geçici maddelerindeki hükümler uygulanır. Ancak, bunlardan bu Kanun’un Geçici 4. maddesi kapsamına girmeyenlere 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz.

Bu Kanunla mülga 2829 sayılı Kanuna göre 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanması gerekenlerden, bu Kanun’un Geçici 4. maddesi kapsamına girmeyenler için, bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri esas alınır. (a) bendi hükümlerinin uygulamasına esas alınacak Kanun, bu Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında geçen süreler hariç, bu Kanunla mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenir. Bu Kanuna tabi hizmetlerle 506 sayılı Kanun’un Geçici 20. maddesine tabi sandıklarda geçen hizmetlerin birleştirilmesinde de bu fıkra hükümleri esas alınmak suretiyle bu Kanunla mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.” hükmünü amirdir.

Söz konusu hüküm ile de 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı veya iştirakçi olup, yürürlük tarihinden sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı sosyal güvenlik kurumlarına ya da 5510 sayılı Kanunda belirtilen sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olanlara aylık bağlanmasına esas alınacak kanunun, mülga 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre tespit olunacağı ve bunlar hakkında Kanunun geçici maddelerindeki hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir.

Ayrıca, söz konusu fıkrada yer alan “Ancak, bunlardan bu Kanun’un Geçici 4. maddesi kapsamına girmeyenlere 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz. Bu Kanunla mülga 2829 sayılı Kanuna göre 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanması gerekenlerden, bu Kanun’un Geçici 4. maddesi kapsamına girmeyenler için, bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri esas alınır.” hükmü çerçevesinde 2008 yılı Ekim ayı başından önce T.C. Emekli Sandığı hariç diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi sigortalılıkları bulunanların aylıklarının hesabında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmamakla birlikte, aylığa hak kazanma şartlarının tespitinde (mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerinin bir gereği olarak) 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaktadır.

Diğer taraftan, 5510 sayılı Kanun’un Geçici 7. maddesinin yedinci fıkrası hükmüne ilişkin olarak 22.02.2013 tarihli ve 2013/11 sayılı “Sigortalılık İşlemleri” konulu Genelgenin “2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların borçlanmalarının değerlendirilmesi” başlıklı bölümünde; “Ancak, Kanun’un Geçici 7. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelerinin, Kanun’un 41., 46. maddeleri, 5434 sayılı Kanun’un Ek 31. maddesi ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılması halinde, sigortalılık başlangıç tarihi geriye götürülmeyecek ve haklarında Kanun’un Geçici maddeleri uygulanmayacaktır.” hükmüne ve 06.11.2018 tarihli ve 2018/38 sayılı “Emeklilik İşlemleri” konulu Genelgenin “4. Yurt Dışı Borçlanmada Aylıkların Hesaplanması” başlıklı bölümünde; “İlk defa 2008/Ekim ayı başından itibaren 4/1-(c) kapsamında sigortalı olanlara ilişkin olarak Kanunun Geçici 7. maddesinin yedinci fıkrasının; “Bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre ilk defa sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki süreleri, bu Kanun’un 41 ve 46. maddeleri, 5434 sayılı Kanun’un Ek 31. maddesi ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılmaları halinde, sigortalılığın başlangıç tarihinin geriye götürülmesini ve haklarında bu Kanunun geçici maddelerinin uygulanmasını gerektirmez.” hükmü uyarınca 2008 yılı Ekim ayı başından sonra Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre ilk defa sigortalı olan ve diğer sigortalılık statüleri dahil, 3201 sayılı Kanuna göre yurt dışı hizmet borçlanması yapan sigortalıların aylık talepleri Kanun’un 53. maddesine göre tespit edilecek sigortalılık statüsü ile bu statünün öngördüğü şartlara göre sonuçlandırılacaktır.” hükmüne yer verildiğinden, 2008 yılı Ekim ayı başından önce diğer sosyal güvenlik Kanunlarına tabi hizmeti bulunanlar da dahil bu tarihten sonra ilk defa Kanun’un 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı olanların, sigortalılık başlangıcından önceki sürelere ait borçlanmaları halinde haklarında 5510 sayılı Kanun’un Geçici madde hükümleri uygulanmamaktadır.

Ancak, 5510 sayılı Kanun’un yukarıda a&cc…