Yazar: Altar Ömer ARPACI*

E-Yaklaşım / Kasım 2023 / Sayı: 371

I- GİRİŞ

Gelir Vergisi Kanunu’nun 81. maddesinde düzenlenen ferdi işletmeler ile kolektif ve adı komandit şirketlerin sermaye şirketlerine devrinde katma değer vergisi ertelemesi söz konusudur. Ancak bu maddede düzenlenmiş bulunan “devir”, Türk Ticaret Kanunu’nda “birleşme” olarak geçmektedir. Zaten devir müessesesi şirketlerin birleşmelerinin özel bir şeklini teşkil etmektedir.

İşletmelerin büyümesi (işletme ölçeğinin büyümesi) ile pozitif içsel ve dışsal ekonomiler (tasarruflar) belirgin bir şekilde artmakta, böylelikle iktisadi kaynakların etkin kullanımı sağlanmaktadır. Bu pozitif ekonomiler sonucunda sağlanan avantajların en önemli örneklerini;

. iş bölümü ve uzmanlaşma nedeniyle sağlanan avantajlar,

. gelişmiş teknoloji kullanabilme dolayısıyla ortalama maliyetin düşürülmesi,

. maliyetler içinde genel idare giderlerinin payının azalması,

. pazarlama avantajı sağlanması,

. pazarlık gücünün artarak maliyetlerin düşürülmesi,

. yan sanayi ve hizmet sektörlerinin gelişmesi nedeniyle daha ucuz ilk madde, yarı mamul ve hizmet temini,

. kalifiye eleman temini,

. alt yapı tesislerinden sağlanan avantajlar,

oluşturmaktadır.

Şirketlerin birleşme nedeni sadece büyük ölçeğe ulaşmanın sağladığı avantaj değildir. Diğer nedenleri de şu şekilde sıralayabiliriz.

. Şirketler, aralarındaki rekabeti ortadan kaldırmak için birleşebilirler.

. Şirketler, birbirlerini tamamlayan işlerle uğraşıyorlarsa, girdi akışını kolaylaştırmak için birleşebilirler.