Kamudaki taşeron (alt işveren) işçilerine kıdem tazminatı ödenmesine ilişkin usul ve esaslar nihayet belli oldu.
Kamu kurum veya kuruluşlarında çalışan taşeron işçilerine kıdem tazminatı ödenmesine ilişkin düzenlemenin yapıldığı Eylül 2014’den beri beklenen Yönetmelik, 8 Şubat 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Düzenleme, 11 Eylül 2014 tarihinden önce çalışmaya başlayan ve iş sözleşmesi devam eden kamu taşeron işçilerini kapsıyor.
İş sözleşmesi, 11 Eylül 2014 tarihinden önce feshedilen işçiler düzenleme kapsamında değil. İş sözleşmesi bu tarihten önce sona erip de kıdem tazminatı ödenmediği için yargıya başvuranların ancak mahkemece verilecek karara göre kıdem tazminatı almaları söz konusu olabilecek.
KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANMA KOŞULLARI
Kıdem tazminatına hak kazanılmasında, 1475 sayılı (eski) İş Kanununun halen yürürlükte olan kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesi hükmü uygulanacak. Buna göre, kıdem tazminatına hak kazanabilmek için iş sözleşmesinin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona ermesi gerekiyor.
Son alt işverenle yapılmış olan iş sözleşmesinin;
● İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı dışında bir nedenle,
● İşçi tarafından haklı nedenle,
● Askerlik nedeniyle,
● Emeklilik nedeniyle,
● Emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık süresini ve prim günü sayısını tamamlayan işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması nedeniyle,
● Kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi isteğiyle,
● İşçinin ölümü nedeniyle,
sona ermesi halinde, kıdem tazminatına hak kazanılacak.
KIDEM TAZMİNATINA ESAS SÜRE
11 Eylül 2014 tarihinden önce personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında istihdam edilen ve iş sözleşmesi devam eden kamu taşeron işçilerinin kıdem tazminatlarının hesabında kamu kurum veya kuruluşlarında ilk işe başladıkları tarih esas alınacak.
Kıdem tazminatına esas alınacak sürenin hesabında;
● Aynı kamu kurum veya kuruluşunda çalışanlar için, alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri,
● Farklı kamu kurum veya kuruluşunda çalışanlar için, aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesine tabi olarak farklı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı,
● Kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde çalıştıktan sonra, alt işverenle yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermeden alt işveren tarafından kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerleri dışında bir işyerinde (özel sektör işyerinde) çalıştırılmaya devam olunanlar için, aynı veya farklı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı,
esas alınacak.
İşçinin kıdem tazminatına esas toplam süresi, çalışmasının bulunduğu kamu kurum veya kuruluşlarınca düzenlenmiş olan “hizmet cetvelleri” esas alınarak tespit edilecek.
Kamu kurum veya kuruluşları, her bir ihale için, bu ihale kapsamında çalışan her bir işçinin nüfus bilgilerini, işe başlama ve işten ayrılma tarihlerini ve nedenini, çalışma sürelerini, ücret ve diğer mali haklarını, yıllık izin kullanımına dair bilgilerini ve sigorta kayıtlarını içeren bir özlük dosyası oluşturacak. Kıdem tazminatı talebinde bulunan işçinin hizmet cetveli, ihale dokümanı ve ihale sözleşmesi ile özlük dosyası esas alınarak düzenlenecek.
Kıdem tazminatının hesabında, daha önce kıdem tazminatı ödenmiş süreler dikkate alınmayacak. Aynı kıdem süresi için bir defadan fazla kıdem tazminatı ödenmeyecek.
İŞÇİNİN BAŞVURUSU GEREKECEK
Kıdem tazminatı ödenmesi için işçinin veya ölümü halinde kanuni mirasçılarının, işçinin son çalıştırıldığı kamu kurum veya kuruluşuna banka hesap/IBAN numarasıyla birlikte yazılı olarak başvuruda bulunması ve çalıştığı kamu kurum veya kuruluşlarının listesi ile iş sözleşmesinin hangi nedenle sona erdiğine ilişkin olarak alt işverenden alacağı belgeyi eklemesi gerekecek.
İş sözleşmesinin hangi nedenle sona erdiğine ilişkin olarak alt işverenden alınacak belgenin alt işveren tarafından düzenlenmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınacak. Düzenlenen belgede yer alan bilgilere ilişkin uyuşmazlık durumunda mahkemece verilecek karara göre işlem yapılacak.
ÖDEME İŞÇİNİN BANKA HESABINA
Kıdem tazminatı, işçinin son çalıştırıldığı kamu kurum veya kuruluşu tarafından ödenecek. Ödeme, doğrudan işçinin banka hesabına yapılacak.
Yapılacak kıdem tazminatı ödemesinde, işçinin almakta olduğu en son ücreti ile ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün iş sözleşmesi ve kanundan doğan menfaatler de dikkate alınacak.
Kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde çalıştıktan sonra, alt işverenle yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermeden alt işveren tarafından özel sektör işyerinde çalıştırılmaya devam olunan işçilerin kamu kurum veya kuruluşunda geçen çalışma süresine ilişkin kıdem tazminatı ödemesinde ise işçinin son çalıştığı kamu kurum veya kuruluşundaki en son ücretinin asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı esas alınacak.
Ödenen kıdem tazminatı tutarının, işçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden hesaplanacak kıdem tazminatı tutarından daha düşük olması halinde, işçi aradaki farkı işvereninden talep edebilecek.