Yazar: Mustafa İTİŞKEN*

E-Yaklaşım / Temmuz 2023 / Sayı: 367

I- GİRİŞ

5510 sayılı Kanuna([1]), 03.03.2023 tarihli 32121 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7438 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 1. maddesi ile eklenen Geçici 95. madde;

“Bu maddenin yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması için talepte bulunanlardan 506 sayılı Kanun’un Geçici 81. maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi, 1479 sayılı Kanun’un Geçici 10. maddesinin ikinci fıkrası, 2925 sayılı Kanun’un Geçici 2. maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi ve 5434 sayılı Kanun’un Geçici 205. maddesi hükümlerine göre yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanırlar. Bu fıkra esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmaz ve geriye dönük hak talep edilemez.

Birinci fıkra kapsamında yaşlılık veya emekli aylığı talebinde bulunarak ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içerisinde en son çalışılan özel sektör işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren bu Kanun’un Geçici 14. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine’ce karşılanır. Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, söz konusu sigortalıdan dolayı bu indirimden tekrar yararlanılamaz. Bu fıkrada yer alan indirimden, bu Kanun’un 81. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan diğer şartlar sağlanmak kaydıyla yararlanılır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken belirlenir.” hükümlerini içermektedir.

Diğer taraftan,  5754 sayılı Kanun’un([2]) 73. maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen “Sosyal güvenlik destek primine ilişkin geçiş hükümleri” başlıklı Geçici 14. maddenin içeriğinde; anılan Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi (4/a) kapsamında çalışan sigortalılar için sigorta priminin 81. maddede belirtilen prim oranına % 30 oranının eklenmesiyle bulunacağı belirtilmektedir. Bahsedilen 81. maddede de kısa vadeli sigorta prim oranının % 2 olacağı ve tamamının işveren tarafından ödeneceği ifade edilmektedir.

Anılan hususların bir arada değerlendirilmesinden sosyal güvenlik destek prim oranının sigortalının sigorta primine esas kazancının % 32’si olduğu, bunun % 7.5’nin sigortalı hissesi, (% 2’sinin kısa vadeli sigorta kolları primi olmak üzere) % 24.5’nin ise işveren hissesi olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.