Kadın işçiye düşük ücret ödenebilir mi?

İşveren,
biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye,
iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve
sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı
işlem yapamaz. Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük
ücret kararlaştırılamaz. 

İşçinin
cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir
ücretin uygulanmasını haklı kılmaz. 

Diğer
bir değişle çalışanın kadın olması daha düşük bir ücret ödenmesinin nedeni
olamaz. 

Kadın
ve erkekler için eşit değerde iş için eşit ücret ödenmesi, iş değerlendirmesi
yapılırken kadın ve erkekler için aynı ölçütlerin esas alınması dolayısıyla
ücretlendirme koşul ve şartlarında cinsiyete dayalı her türlü ayrımcılık
düzenlemeler ile yasaklanmıştır. 

Buna
göre cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu düzenlemelerin uygulanması, ücretinde
bir indirim yapılması veya daha düşük ücret kararlaştırılmasını haklı
kılmayacaktır (İşK. m.5/5). 

Yine
hamilelik durumunda da kadın işçinin daha hafif işlerde çalıştırılması
durumunda ücretinde bir indireme gidilemeyecektir (İşK. m.74/4;
Emz.Yön.,m.7/3). 

Kadınların
çalışma hayatında eşit tutulması, ayrımcılığa tabi tutulmaması
gerekmektedir. 

İşveren
bazı özellikleri göz önünde tutarak ikramiye veya sosyal yardımların
verilmesinde gruplandırmalar yapabilir. 

İkramiyeyi
veya bazı sosyal yardımları belirlemiş olduğu gruplara verebilir. Örneğin
sadece işyerinde önemli sorumluluk taşıyan yöneticilere özel sağlık sigortası
veya BES yaptırabilir, ağır ve tehlikeli işlerde ya da gece çalışanlara ek
ödeme yapabilir, uzman ya da vasıflı işçilere, belirli bir kıdeme veya yaşa
ulaşmış olanlara, evlilere yahut belirli sayıda çocuğu olanlara bazı ek
yardımlar verebilir. 

Ancak
işveren her ne kadar bu gibi gruplar oluşturmakta serbest ise de, bu grupların
oluşturulmasında keyfi davranamaz ve haklı nedenler olmadıkça aynı gruptaki
işçiler arasında ayrım yapamaz. 

Diğer
bir deyişle kadın veya erkek ayrımı yapılmadan aynı gruptaki kişilere bu tür ek
ödemelerin/sosyal yardımların verilmesi gerekir. 

İşverenin
bu şekilde çalışanları arasında ayrımcılık yaparsa işçinin bu durumu ispat
etmesi halinde işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan
başka yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir. 

Burada
işçinin dört aya kadar ücreti tutarındaki (bu ücret çıplak ücret olup, prim,
ikramiye ve diğer yan haklar burada dikkate alınmadan hesaplama yapılır) eşit
davranmama (ayrımcılık) tazminatı isteyebilmesi için bir zarara uğramasına da
gerek bulunmamaktadır. Ancak, işçinin yoksun bırakıldığı haklarının içerisine
ücret ve diğer yan hakları da dahildir. 

İşçinin
salt kadın olması nedeniyle terfi ettirilmemesi halinde, terfi ettirilmiş olsa
idi alabileceği hakları da talep edilebilecektir. 

www.resulkurt.com – 09.04.2019