Yurtdışındaki öğrenciye genel sağlık sigortası zorunlu mu?

Sözcü Gazetesi – 09.02.2013

Köşenizde gelir testi ile ilgili yazınızı okuyunca geçen hafta SGK’dan oğlum adına gelen tebligatı size danışmak istedim. Oğlum 23 yaşında ve yurtdışında okuyor. 1998’de 18 yaşında sigortalı olması gerekti, ancak 2 ay ödendikten sonra okula devam etti, bu tarihten sonra prim ödenmedi. Şimdi gelir testi yaptırması, aksi halde 225,72 TL üzerinden sağlık sigortası yapılacağını belirten bir tebligat geldi. SGK Göztepe’ye giderek öğrenci kimliğini ve Fransa’nın verdiği oturma iznini gösterdim ancak bunun bir şey ifade etmeyeceğini YÖK’ den denklik yazısı almam gerektiğini söylediler.

Sorum şu; YÖK’den denklik belgesi almasına gerek var mıdır? Sonuçta bu askerlikle ilgili bir durum değil. Fransa’da öğrenci olarak sağlık sigortası ve burada özel sigortası var, SGK’dan sağlık sigortası yaptırması mecburi midir? Oğlumun bakımını ben sağladığıma göre gelir beyanı yapılacaksa benim yaptırmam gerekiyor sanırım. Ben SGK emeklisiyim 1.900 TL alıyorum, ayrıca 3 ayda bir babamdan dolayı aldığım Emekli Sandığı maaşım var. Gelir beyanı gerekiyorsa sadece SGK maaşı mı beyan edilecek? Bakmakla yükümlü olduğum başka kimse bulunmuyor. 

1 Ocak 2012 tarihinden itibaren Türkiye’de ikamet eden Türk vatandaşları zorunlu genel sağlık sigortası kapsamına alındı. Sigortalı olarak çalışmayanlardan bazıları ana veya babasının ya da eşinin bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak, bazıları gelir testi sonucuna göre prim ödeyerek sağlık hizmeti alıyorlar. Oğlunuzun Fransa’da öğrenci olarak sağlık sigortasının ve Türkiye’de özel sağlık sigortasının olması durumu değiştirmiyor.

Oğlunuz da 25 yaşını aşmamak üzere yüksek öğrenimini devam ettirdiği sürece sizin bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olarak sizin üzerinizden sağlık hizmeti alabilecek. Ancak yurtdışında okuduğu okulun Türkiye’deki yüksek öğretim kurumları ile eşdeğer olması, diğer bir deyişle YÖK tarafından denkliğinin tanınmış olması gerekiyor. Denklik belgesini bunun için istemişlerdir. YÖK’den denklik belgesi alarak bu sorununuzu çözebilirsiniz. Bunu yapmazsanız ikinci bir yol olarak oğlunuz, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden kaydını sildirip, yurtdışına (Fransa’ya) taşımalı. Fransa’nın verdiği oturma iznine rağmen oğlunuzun ikamet adresi, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde Türkiye’de gözüküyor olmalı.

Gelir testinde, sizin ve oğlunuzun harcamaları, varsa taşınır ve taşınmazlarınız ile bunlardan doğan haklarınızda dikkate alınarak emekli aylığınız ile babanızdan aldığınız yetim aylığı dikkate alınır. 

Eksik maaş aldığım kanısındayım, ne yapmam gerekir?

Kız Meslek Lisesi Mezunu olup, 20 sene 1 ay çalışarak 4 derecenin 1. kademesinden 01.09.1982 tarihinde emekli oldum. 12/2’den intibakım yapılarak çalıştım. Ancak emekli maaşım, başlangıçta nazarı itibara alınan tahsil durumum göz önüne alınmadan, ilkokul mezunu 20 senede emekli olan birinin aldığı emekli aylığıyla aynı seviyeye indirildi. Yıllardır eksik maaş aldığım kanısındayım. Bu konuda ne yapmak gerekir? 

Maalesef maaşınızın hesabı doğru. Emekli Sandığında emekliler için alt sınır aylığı uygulaması bulunuyor ve bağlanacak emekli aylığı alt sınır aylığının altında olursa bu tutara yükseltiliyor. Alt sınır aylığı Ocak 2013 memur maaş katsayısına göre 1.075,10 TL olup vergi iadesi yerine ödenen yüzde 4 ek ödeme ile birlikte Emekli Sandığı emeklilerine en az 1.118,10 TL ödeniyor. Sizin hesaplanan emekli aylığınız da alt sınır aylığının altında kaldığından bu tutara yükseltilmiş. İlkokul mezunu bir emeklinin de emekli aylığı alt sınır aylığına yükseltileceğinden aynı emekli aylığı almanız mevzuata göre doğru.

Geriye dönük intibak farkı alabilir miyim?

1996’da emekli oldum, 216 lira intibak farkı aldım, geriye dönük toplu para nasıl alabilirim? 

İntibak yasasında, intibak hükümlerine göre hesaplanan aylıklar için geriye yönelik herhangi bir ödeme yapılmayacağına ilişkin hüküm var. Bu nedenle geriye dönük olarak toplu para almanız söz konusu olmaz.

3615 gün prim ödedim ne zaman emekli olabilirim?

02.08.1959 doğumluyum. 01.06.1998 tarihinde sigortam başladı (isteğe bağlı olarak). 3615 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? 

İsteğe bağlı sigortalılığınızın 4/a (SSK) kapsamsında mı yoksa 4/b (Bağ-Kur) kapsamında mı olduğunu belirtmemişsiniz. Prim ödemeleriniz 4/a kapsamında ise 58 yaşınızı dolduracağınız 02.08.2017 tarihinde 4/a statüsünden emekli olursunuz.

İsteğe bağlı prim ödemeleriniz 4/b (Bağ-Kur) kapsamında ise 4/b statüsünden emeklilik için prim gününüzü 5400 güne tamamlamanız ve 56 yaşınızı doldurmanız gerekiyor.  

Askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı düşürmez

20.05.1965 doğumluyum. Askere katılım tarihim 01.12.1985, terhis tarihim ise 01.06.1986’dır. Sigortalı işe giriş tarihim 01.01.1989’dan itibaren devam etmektedir. Prim gün sayısı ise 6112’dır. Askerlik borçlanması yaparsam ne zaman emekli olabilirim, emeklilik yaşım düşer mi? 

01.01.1989 sigorta başlangıcıyla 4/a statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 51 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması sigorta başlangıcınızı borçlandığınız süre kadar geri çeker, ancak altı aylık borçlanma maalesef emeklilik yaşınızı bir kademe düşürmeye yetmiyor. Bu nedenle de askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok. 51 yaşınızı dolduracağınız 20.05.2016 tarihinde emekliliğe hak kazanırsınız.