Vergi uygulamasında iç genelge ile kanunda olmayan hüküm getirilemez

|Posta Gazetesi| |20.04.2011|

Soru: Matrah artırıp artırmayacağımı düşünürken, muhasebecim yanlışlıkla adıma matrah artırımın da bulunmuş. Oysa ben matrah artırımını düşünmüyorum.  Matrah artırımından vazgeçmek için vergi dairesine gittim, ancak 1 sayılı İç Genelgeye göre matrah artırımından vazgeçemeyeceğimi söylediler. Muhasebecimin yanlışlıkla yaptığı matrah artırımından vazgeçebilir miyim? Vazgeçmek için ne yapmam gerekiyor? Dava mı açmam lazım?

E. D./İSTANBUL

Cevap: 25 Şubat 2011 tarihli Resmi Gazetenin mükerrer sayısında yayımlanan ve halk arasında Torba Yasa olarak adlandırılan 6111 sayılı yasanın 6-9 ncu maddeleri matrah artırımı uygulamasını düzenlemektedir. Söz konusu maddelerde, matrah artırımı başvurusunda bulunan mükellefin, matrah artırımından vazgeçemeyeceğine dair bir hüküm bulunmuyor. Özellikle başvuru süresi içinde, yani 2 Mayıs 2011 Pazartesi mesai saati sonuna kadar, mükellefin matrah artırımından vazgeçmesine yasal bir engel yok.  Çünkü, vergi de kanunilik ilkesi vardır. Vergi kanunla konur, kanunla kaldırılır ve kanunla değiştirilir. Genel hukuk kuralına göre, mükellef aleyhine açık düzenleme bulunmayan hallerde, kanunun ilgili maddesi mükellef lehine yorumlanır ve uygulanır.

İç genelge: herhangi bir konuda nasıl işlem yapılacağının Maliye Bakanlığınca vergi dairelerine duyuran yazılı metindir. Resmi Gazete da yayımlanmaz ve kamuya da duyurulmaz. Mükellef açısından kanun, yönetmenlik ve tebliğ gibi bağlayıcılığı da yoktur. Fakat vergi dairesi için bağlayıcılığı vardır. Vergi dairesinin  bakan imzasıyla yayımlanan bir iç genelgenin aksine uygulama yapması söz konusu olamaz. Ancak yasa ile yapılması gereken düzenleme iç genelgeyle yapılamaz. Yasada olmayan bir hüküm de, iç genelge ile getirilemez. İç genelge sadece, uygulama da birlik ve beraberliğin sağlanması için kanunun nasıl uygulanacağını teşkilata duyurur.

6111 sayılı yasada matrah artırımından vazgeçilemeyeceğine dair bir hüküm olmamasına karşın, 2011/ 1 sayılı iç genelge, matrah artırımından vazgeçilemeyeceği hükmünü getirmektedir. Yasa ile yapılmayan düzenleme İç Genelge ile yapılmaktadır. Dolayısıyla, İç Genelge ile yapılan bu düzenleme yasal da değil,  hukuki de değil.

Yapmanız gereken; bir an önce vergi dairesine yazılı olarak başvuru yaparak, matrah artırımından vazgeçtiğinizi, bu nedenle adınıza tarh ve tahakkuk ettirilen verginin terkin edilmesini talep edin. Vazgeçme talebiniz 2011/ 1 sayılı İç Genelge nedeniyle vergi dairesince reddedilecektir. Ret yazısının tebliğ tarihinden itibaren, 30 gün içinde, belirttiğimiz gerekçelerle tesis edilen idari işlemin iptali ve tarh edilen verginin terkin edilmesi için vergi mahkemesine dava açın.

Geriye yönelik Bağ-Kur kaydına ilişkin çalışma yok

Soru 6: Geriye dönük Bağ-Kur kaydının yapılması için herhangi bir çalışma var mı?

SERAP

Cevap: Bugün için, geriye yönelik olarak Bağ-Kura kayıt ve tescil yapılmasına izin veren bir çalışma bulunmuyor.

Vergi kaydı ve faaliyet devam ettiği sürece prim ödemek gerekiyor

Soru: Doğum tarihim 2 Şubat 1963 dür. 1 Kasım 1988 Bağ-Kur girişliyim. Haziran ayında 9000 gün prim ödememi dolduruyorum. Ne zaman emekli olurum? Askerlik borçlanmasını yaptım. 2 Şubat 2012 de emekliğim olursa, sağlıktan faydalanmasam 8 ay fazla prim yatırmama gerek var mı?

Ömer ASIM

Cevap: Verdiğiniz bilgilere göre emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 2 Şubat 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz. Prim gününüzü doldurduktan sonra, faaliyetinizi terk edip vergi kaydınızı kapatmadığınız sürece prim ödemek zorundasınız. Prim ödememek için vergi kaydınızı kapatıp faaliyetinize son vermeniz gerekiyor.

Fazla çalışma için işçinin onayı gerekir

Soru: İşveren bizi her gün 10 ile 14 saat çalıştırıyor ve hiç mesai parası ödemiyor 6, 7 senedir bu böyle ne yapabilirim?

Temel YAMAN

Cevap: Haftalık çalışma saati 45 saattir. Haftada 6 işgünü çalışan işletmelerde günlük çalışma saati 7.5 saattir. 7.5 saatten fazla olan çalışma için, fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekir. Fazla çalışma dâhil işçiye günde 11 saatten fazla çalışma yaptırılamaz. Ayrıca, fazla çalışma için işçinin onayı gerekiyor. İşçi istemezse fazla çalışma yapmaz.  Bir diğer hususta yılda 270 saatten fazla çalışma yaptırılmayacağıdır.  İşverenden fazla çalışma ücretlerinizi talep edin. Ödemediği takdirde şikâyet ve dava açma hakkınızı kullanacağınızı bildirin. İşveren muhtemelen şikâyet risklerini göze alamayacak ve fazla çalışma ücretinizi ödeyecektir. Ayrıca sorunları işverenle uzlaşarak çözmekte yarar var. Çünkü, mahkeme süreci uzun, masraflı ve garantisi de olmayan bir yoldur.

Emekli aylığı için 380 gün daha prim ödemeniz lazım

Soru 5: 1985 de Bağ-Kura girdim ve 17 yıl prim ödedikten sonra 2002 de çıktım. 10 Ekim 2008 de SSK lı olarak çalışmaya başladım ve bugüne kadar 880 gün SSK primi ödedim. 56 yaşındayım. Emekli olabilir miyim? Olmazsam nasıl emekli olabilirim?

Muhittin SÖZDİNLER

Cevap: Emekli olmak için Bağ-Kura tabisiniz. 9000 gün prim ödemeniz olamadığından bugün için emekli olamazsınız. Ancak, sigortalı çalışmanızla 380 gün daha prim ödeyerek, 880 gün olan prim ödemenizi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Mayıs 2012 ayında emekli olabilirsiniz)

Borçlanmada hayal kırıklığı

Soru: Babam 1954 doğumlu. 1980 yılında toplam 30 gün SSK pirim ödemesi var. Torba yasaya göre geriye dönük borçlanma yaparak babamın emekli olma şansı var mı?

Emrullah KAPAN

Cevap: Torba yasa babanız ve babanız durumunda olanlara geriye yönelik borçlanma hakkı getirmedi. Maalesef babanızın geriye yönelik borçlanma yaparak emekli olma şansı yok.

Limitet şirket ortağı da sigortalı çalışarak SSK ya prim ödeyebilecek

Soru: İki ayrı limitet şirkete ortaklığım var. Bağ-Kurluyum. SSK lı olarak başka bir iş yerinde çalışabilir miyim?

Mehmet YAŞAMIŞ

Cevap: 25 Şubat 2011 de yürürlüğe giren Torba yasa, sizin gibi şirket ortaklılığından dolayı Bağ-Kurlu olanlara, sigortalı çalışarak 4/a sigortasına prim ödeme imkânı sağladı. Kendi şirketinizde ve ortağı olduğunuz şirkette olmamak kaydıyla sigortalı çalışarak 4/a sigortasına(eski adıyla SSK ya) prim ödeyebilirsiniz.