15 yıl 3600 günle kıdem tazminatı alıp ayrılanın tekrar çalışmasındaki ince nokta

Posta Gazetesi – 06.09.2011

Soru: Ben toplam 16 yıllık Sigortalı olarak çalışmaktayım. Şuana kadar 4.724 gün oldu ve şuan çalıştığım özel şirkette 7 yıldır çalışıyorum. Fakat ayrılmak istiyorum ama ayrılırsam, Tazminat almam mümkün değil biliyorum. Bir şey duydum. Doğru olup olmadığını sizinle paylaşmak istedim. Ve bu konuda bilgilendirmenizi rica ediyorum. Kendi isteğinle ayrılmak ve tazminat alabilmek için; 15 yıl süre ve 3600 gün pirim gününü tamamlayıp kendi isteğiyle ayrılan, tazminat alabiliyormuş. Bu doğrumudur? ve ne gibi işlem yapmam ve nerelere bildirmem gerekiyor? Böyle bir hakkımız ve kanun var mıdır? Bu konuda yardımcı olursanız çok memnun olurum?

 Deniz DENİZ

Cevap: Emekli olmak için aranan şartlardan, sigortalılık süresi ve prim ödeme şartını yerine getiren ancak aylık bağlanması için yaş haddini doldurmayanlardan isteyenler, kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabilir.

8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olduğunuzdan yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve doğum tarihinize göre, 58-60 yaş şartlarına tabisiniz. 15 yıldan fazla sigortalılık süreniz, 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken; bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işverene ibraz etmekten ibarettir.  

Ancak, burada ince bir nokta var. O da şu: bu uygulama 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle yürürlüğe konan ve emekli olmak için aranan süre ve prim ödeme şartının yanına üçüncü bir şart olarak yaş şartını getiren ve emekli olmayı oldukça zorlaştırdığından dolayı toplam da “mezarda emeklilik” yasası olarak adlandırılan 4447 sayılı yasa ile getirildi. Kanun koyucunun amacı: eski yasaya göre emekli olmak için aranan şartları(süre ve prim ödeme) yerine getirenler ve işten ayrılarak çalışmak istemeyenlerin, yeni getirilen yaş haddinden dolayı işinden ayrılmalarına ve kıdem tazminatı almalarına mani olmamak. Bu açıdan kıdem tazminatı alarak işten ayrıldığı sırada sigortalının, emekli olacağı yaşı çalışmadan bekleme iradesinin olması gerekiyor. Bundan dolayı işten kıdem tazminatı alarak ayrılıp, ertesi gün veya birkaç gün sonra başka bir işyerinde çalışmaya başlama, çok doğru değil. Bu durumda işveren dava açarak kıdem tazminatının faiziyle birlikte iadesini isteyebilir. Nitekim bu konu verilmiş mahkeme kararları da bulunuyor. Ancak, işten ayrıldıktan birkaç ay sonra, ekonomik şartlar nedeniyle kişinin iradesi değişebilir. Tekrar çalışmaya karar verir ve çalışmaya başlar.  Burada bir sıkıntı olmaz. Sonuç olarak kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Emekli olacağınız yaşı çalışmadan bekleyecekseniz sorun yok. Fakat çalışmayı düşünürseniz belirttiğimiz çerçevede dikkatli olmakta yarar var.

Emekli aylığı için 59 yaşı da doldurmanız gerek

Soru: 30 Ocak 1956 doğumluyum. Sosyal Sigorta giriş tarihim 1 Eylül 1996. 3614 gün prim ödedim. Yaş haddinden ne zaman emekli olabilirim.

Özcan GÜNDOĞDU

Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 59 yaşınızı dolduracağınız 30 Ocak 2015 tarihinde emekli olabilirsiniz.

9 Mayıs 2013 de emekli olabilirsiniz

Soru: 09 Mayıs 1964 doğumluyum. 3 Mart 1984 ile 5 Kasım 1985 tarihleri arasında 20 ay askerlik yaptım. İşe giriş tarihim 23 Haziran 1987 olup halen çalışıyorum. Askerliğimi borçlandım. Ne zaman emekli olabilirim?

Osman DEMİRBAŞ 

Cevap: Başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerliğinizi borçlanmanız, sigorta başlangıç tarihinizi 20 ay geri götürerek emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Sorunuzdan 5300 gün prim ödemenizin olduğu anlaşılıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 49 yaşınızı dolduracağınız 9 Mayıs 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kurdan emekli olmanız avantajlı

Soru:7 Aralık 1968 doğumluyum. 1 Aralık 1998 de sigortalı olarak işe başladım. Çıkış tarihim 5 Temmuz 2002 olup toplam 799 gün ödemem var. 13 Ocak 2003 te Bağ-Kura geçtim. 8 yıl 7 ay 11 gün prim ödedim. Halada devam ediyorum. 81/C  bana uyuyor mu? Kaç yaşında emekli olabilirim?

Ayşegül KAHYA

Cevap: Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam prim ödemenizi 15 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 7 Aralık 2024 tarihinde emekli olabilirsiniz.

81/C ya tabi olmak için, sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor. 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1260 günden sonra prim ödemseniz de,  58 yaşınızı dolduracağınız 7 Aralık 2026 tarihinde emekli olabilirsiniz.  

Bağ-Kurdan emekli olmanız daha avantajlı.

Emekli olabileceğiniz tarih 2 Ocak 2013

Soru: 2 Ocak 1964 doğumluyum. Askerliğimi 3 Temmuz 1984 de yaptım. İlk sigorta başlangıcın 4 Temmuz 1987 olup, 20 Eylül 1989 den beri aynı işyerinde çalışmaktayım. 550 gün olan askerlik süremi borçlandım ve bedelini ödedim. Ne zaman emekli olabilirim?

Hayati KARAKÖY

Cevap: Başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerlik sürenizi borçlanmanız, sigorta başlangıç tarihinizi 550 gün geri götürerek emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 2 Ocak 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz.  

Babanızın 290 gün prim ödeyip 55 yaşı doldurması gerek

Soru: Babam 51 yaşında. 1994 ten 2007 ye kadar çiftçi Bağ-Kurluydu. Daha sonra 2007 bir yerde SSK’lı olarak çalışmaya başladı. 970 gün de SSK ya prim yatırıldı. Babam en erken ne zaman emekli olabilir?

Mehmet YILMAZ/İSKENDERUN

Cevap: Babanız sigortalı çalışarak 290 gün daha prim ödeyerek 970 gün olan prim ödemesini 1260 güne tamamlaması halinde, SSK da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olur. Çiftçi Bağ-Kuruna 13 yıl prim ödemesi varsa, 1260 günle birlikte prim ödeme şartını sağlayacağından, 290 günden sonra prim ödemese de,  55 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Çiftçi Bağ-Kuruna 13 yıl prim ödemesi yoksa, toplam prim ödemesiz 5750 güne tamamlaması şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağı tarihte emekli olabilir.