Gelir tespiti için sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurmanız gerek

Posta Gazetesi – 15.01.2012

Soru: Bir oğlum var. Eşim cezaevinde. Hiçbir gelirim yok. Sosyal Güvenlik formu için ne yapabilirim? Gelir testi için nereye başvurabilirim? Eşimin cezaevinde olduğunu belirtmem için ne yapmam gerekiyor? Nasıl bir yol izlemeliyim? Lütfen beni aydınlatır mısınız?

B.YILMAZ

Cevap: Sorunuzdan genel sağlık sigortalısı olmak istediğinizi anlıyoruz. 1Ocak 2012 tarihinden itibaren genel Sağlık Sigortası zorunlu hale geldi. İşsizler1 Ocak 2012 tarihi itibariyle Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Genel Sağlık sigortalısı yapıldı.

Prim ödemeden sağlık yardımından yararlanmak için, bulunduğunuz yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurarak gelir testi yaptırın. Verdiğiniz bilgilere göre, aile içinde kişi başına düşen aylık gelir tutarınız asgari ücretin üçte birinden(295.50 TL den) az çıkacağından, siz genel sağlık sigortalısı, çocuğunuz da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak, prim ödemeden sağlık yardımı alacaksınız. Gelir tespiti için dolduracağınız başvuru formunda eşinizin cezaevinde olduğu belirtirsiniz.

Anneniz SSK’dan dul ve yetim aylığı olmak üzere çift aylık alamaz

Soru: Annem, SSK’dan dul maaşı alıyor. Kendi maaşı yok. SSK emeklisi olan babası vefat etti. Annem babasından da maaş alabilir mi?

Hülya AKDENİZ

Cevap: SSK, hem eşten, hem de ana veya babadan olmak üzere çift aylık ödemez. Anneniz hem eşinden hem de babasından dolayı çift aylık alamaz. Ancak, aylıklardan yüksek olanı tercih etme hakkı var. Eşinden ve babasından bağlanacak olan aylıklardan tutarı yüksek olanı alabilir.

İş sözleşmesinde hüküm varsa işveren işe geç geleni işten çıkartabilir  

Soru: İş yeri çıkışımı verecek. İş geç geliyordu diye tutanak tutmuş. Bunu gerekçe göstererek tazminatsız çıkış veriyor. Bu durumda mahkemeye gidersem, tazminat hak eder miyim?

Yasin ÇİFTÇİ

Cevap: İşçi çalıştığı işyerinin mesai saatlerine uygun olarak işe gelmek ve gitmek zorundadır. İş sözleşmesinde, işe başlama saatlerine uymayarak işe geç gelmek, bu yolla işi aksatmanın, işverene haklı nedenle iş akdini fesih hakkı vereceğine dair hüküm varsa, işveren işe geç geldiğinizi alışkanlık haline getirdiğinizi ilişkin olarak tuttuğu tutanakla işinize kıdem tazminatı ödemeden son verebilir. Ancak, iş akdinizde işe geç gelmeyle ilgili bir düzenleme yoksa, kıdem tazminatı alıp alamayacağınıza mahkeme karar verir. Çünkü, işe geç gelmenizin işi ne ölçüde aksattığı, işverene ne gibi zararlar verdiğinin tespit edilmesi gerekir. Şayet işe geç gelmeniz, işi aksatmamışsa veya işvereni zarara uğratmamışsa mahkeme kıdem tazminatınızı almanız yönünde karar verebilir.

Yurtdışında sigortalı çalışan Türkiye’de sigortalı olamaz

Soru: Kıbrıs’ta Sigortalıyım. Türkiye’de Çiftçi Bağ-Kurlu olabilir miyim? Diye soracaktım.

Mehmet Nuri SEVİLİR

Cevap:Yurtdışında ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tabi olanlar, Türkiye’de sigortalı sayılmıyor.(5510 sayılı K. Md. 9) Kıbrıs’ta sigortalı çalışırken, Türkiye’de 4/b sigortalısı(eski adıyla Bağ-kurlu) olamazsınız.

İntibak yasası, SSK emeklilerinin dosyalarının tek tek incelenmesini gerektiriyor

Soru: Babam 7 Temmuz 2011 de emeklilik dilekçesi verdi. 61 günlük askerlik borçlanması yatırdığı halde reddettiler. Tekrar dilekçeyi geri gönderdi ve 7695 gün ile emekliliği kabul edildi. 7695 günün tamamı askeri ücretten yatırılmıştır. 720 lira emeklilik maaşı bağlandı. Sizce bu 720 lira tutarı doğru mudur?

Deniz ÇOŞKUN

Cevap: Maalesef emekli aylıklarının geneli  düşük. Son yıllarda reform adı altında, sosyal güvenlik kanunlarında emekli aylığı tutarını düşürecek yönde değişiklikler yapıldı. Babanıza bağlanan aylık doğru. Geçmiş yıllarda babanızdan daha az prim ödeyerek, babanızdan fazla aylık alanlar olabilir. Bunlar sizi yanılmasın. Bu durum yasalarda yapılan değişikliklerden kaynaklanıyor. Bugünlerde üzerinde çalışılan intibak yasasının özünü, aynı kazanç tutarı üstünden, aynı gün sayısında prim ödeyenlerin, aynı tutarda aylık almalarını sağlama oluşturuyor. Önümüzdeki 3, 4 yıl içinde tüm emeklilerin dosyaları tek tek elden geçirilerek, intibakları yapılacak. Söz konusu intibaka bağlı olarak babanızın emekli aylığında artışta olabilir.

Doğum  borçlanması ile kazanılan günler borçlanma tarihindeki sigortalılık statüsüne sayılıyor

Soru: 21 Aralık 1966 doğumluyum. İşe ilk giriş tarihim 20 Ekim 1981 (SSK). SSK’ya ödenen gün sayısı 442’dir. Şu anda Bağ-Kurdan isteğe bağlı ödeme yapıyorum. Bağ-Kura 1634 gün prim ödedim.
Doğum borçlanması da yaparak 5000 günden emekli olmak istiyorum. Emekli olacağım kurumun son 7 yıla bakılarak karar verileceğini biliyorum. Fakat SSK’dan emekli olmak için ne zaman Bağ-Kur ödemesini bırakmam gerekiyor?  Doğum borçlanmasını ne zaman yapmam gerekiyor? Bilgi verebilirseniz sevinirim.

AYŞE D.

Cevap: SSK’dan emekli olmak için son 1260 gün primi sigortalı bir işte çalışarak ödemeniz gerekiyor. Doğum borçlanması yapabilmeniz için, doğumunuzu 20 Ekim 1981 ile Bağ-Kura prim ödemeye başladığınız tarih arasında yapmış olmanız lazım. Doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde sigortalı çalışmanız yoksa,  borçlanarak 720 gün kazanabilirsiniz.

Doğum yaptığınız tarihi ve kaç doğumunuz olduğunu bildirmediğinizden sorunuzu varsayımlı olarak cevaplandırıyoruz. Bir doğum yaptığınızı ve borçlandığınızı varsaydığımızda, toplam prim ödemeniz 2796 güne yükselir. Bu durumda, Bağ-Kura 31 ay(930 gün) daha prim ödedikten sonra Bağ-Kuru kapatıp, sigortalı bir işte çalışarak 1274 gün daha prim ödeyerek, toplam prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanmasını emekli olacağınız tarihe kadar istediğiniz zaman yapabilirsiniz. Ancak doğum borçlanmasıyla kazanılan günler, borçlanma yapıldığı tarihteki sigortalılık statüsüne sayılıyor. Bu, Bağ-Kura prim öderken borçlanırsanız kazanacağınız günlerin Bağ-Kura, SSK’lı çalışırken borçlanırsanız kazanacağınız günlerin SSK’ya sayılacağı anlamına geliyor.