Radyo ve TV’den alınan ‘Deli Dumrul vergisi’ne dur denildi

|Hürriyet Gazetesi| |09.08.2010|

“Deli Dumrul Vergisi” demek bile hafif kalır.

Deli Dumrul yaşasaydı, o dahi akıl edemezdi!
300 lira değerindeki aynı radyo için Ayla Hanım’dan 400 lira, Abdi Bey’den 10 katı yani 4 bin lira “bandrol vergisi” alınması başka nasıl izah edilirdi ki?
 

KADIN-ERKEK FARKI MI?
Yok efendim, değil!
Radyonun takıldığı otomobile göre bandrol ücreti değişiyor.
Örneğin; Ayla Hanım’ın radyosu 300 TL, otomobilinin değeri 50 bin lira ise radyosunun bandrol ücreti otomobil değerinin binde 8’i yani 400 TL.
Abdi Bey’in otomobilinin değeri 500 bin lira. Ayla Hanım’ın otomobilindekinin aynısı olan radyonun bandrol ücreti ise 4 bin TL!
Şaka yapmıyoruz, gerçekten böyle…
Hemen belirtelim bu paralar Maliye’ye değil, TRT’ye gidiyor.
Yazılarımızı izleyen okurlarımız hatırlayacaktır, 1 Kasım 2009’da “Evinizin Değerine Göre TV Vergisi Olur mu?” başlığı altında, bu anlamsız uygulamayı açıklamış ve düzeltilmesi gerektiğini belirtmiştik.
Okuyanların gözlerine inanamadığı bu “Modern Deli Dumrul Vergisi” sadece otomobilden değil, hava ve deniz araçlarından da farklı oranda alınıyordu.
Bitmedi radyo-teyp, CD çalar, radyolu kondisyon aleti, MP3-MP4 cihazlar, radyolu adımsayar? liste uzayıp gidiyor. Hepsinden, toplam cihazın değeri üzerinden “Deli Dumrul Vergisi” benzeri bandrol ücreti alınıyordu!
 

RADYONUN DEĞERİ ARACIN DEĞERİ
İsterseniz biraz daha açıklayalım. Yıllardır süregelen uygulamada, araca takılan radyo-teypin değeri üzerinden TRT için yüzde 16 yani 200 liralık radyodan 32 lira, bir defaya özgü “bandrol ücreti” alınıyordu.
17 Ekim 2009’da yayımlanan 2009/15482 sayılı Kararname ile bandrol ücretinin üzerinden hesaplandığı radyonun değeri, otomobilin, kamyonun hatta uçağın değeri olarak değiştirildi. Buna göre, 300 bin lira değerindeki otomobile 200 liralık radyo taktıran birisi, 300 bin liranın binde 8’i oranında yani 2 bin 400 TL “bandrol ücreti” ödeyecekti.
Bitmedi, Kararname 17 Ekim 2009’da yayımlandı ama geriye dönük (!) olarak 3 Temmuz 2009’dan itibaren başlatıldı.
Nasıl fıkra gibi değil mi?
 

DANIŞTAY ‘DUR’ DEDİ
Tepkiler üzerine, “Efendim, otomobilin faturasında radyonun bedeli ayrıca gösterilirse, o zaman radyo bedelinin yüzde 16’sı alınır” diye yorum yapıldı ama ortada kararname vardı. Kaldı ki otomobil ithalinde ya da fabrika satışında, radyo değerinin ayrıca gösterilmesi mümkün değildi. Dünyada örneği olmayan bu “Deli Dumrul Vergisi”ni yabancılara anlatmak da zordu!
Neyse? çoğu zaman olduğu gibi, Danıştay yine imdada yetişti. Danıştay 10. Dairesi; “Aracın değil, cihazın radyo ve televizyon yayını almaya yarayan kısmı üzerinden bandrol ücreti alınmasının uygun olacağı” gerekçesiyle, “yürütmeyi durdurma” kararı verdi (Dn. 10.D. 28.6.2010 Tarih ve E.2009/16016 sayılı karar).
 

SIRA CEP TELEFONUNDA
Radyo ve TV bandrol ücreti konusunda, bir başka anlamsız uygulama da bazı cep telefonlarıyla ilgili…
Radyo ya da TV izlenebilen cep telefonlarında da cep telefonu üzerinden bandrol ücreti isteniyor!
Danıştay’ın bu uygulamayı iptal eden kararını da ayrı bir yazı konusu yapacağız.