Bir koyundan dört post vergisi

|Hürriyet Gazetesi| |06.10.2010|

ATALARIMIZ, “Bir koyundan iki post çıkmaz” derken, herhalde maliyecileri unutmuşlar.
 

Bir süre önce çıkan bir kanun var. O kanunla birlikte maliyeciler bir koyundan; bir, iki, üç değil dört post çıkartıyorlar. Sonra da bunlardan “dört post vergisi” istiyorlar.
Bu verginin sayısı daha önce üç idi 1 Ağustos’tan itibaren dört oldu!

LİMON SIKMA OLAYI
Önce, konu ile ilgili bir fıkra anlatalım.
Bir ilde, “limon sıkma” yarışması varmış.
Yarışmacılar, daha önce sıkılmış olan limonları, baştan sıkıyor ve bir ya da iki damla limon suyu çıkartıyorlarmış. Yarışmanın sonlarına doğru, artık kimse bir damla bile limon suyu çıkartamamış. O sırada gelen birisi, sıkılmış limonu almış ve başlamış sıkmaya…
Bir damla, iki damla, üç damla, o da ne? Devam ediyor ve tam 28 damla…
Yarışmayı yöneten, dayanamamış ve hayretle sormuş;
– Beyefendi, mesleğiniz neydi acaba?
– Ben mi? Ben maliyeciyim…

BORÇ PARADA DÖRT POST
Limon sıkmanın bir başka örneği; şirket ortaklarına veya gruba dahil diğer şirketlere borç para verme işlemi nedeniyle, dört ayrı vergi ödenmesi söz konusu!..
“Bu da nereden çıktı?” diye soranlar için açıklayalım: Bunlar Kurumlar Vergisi Kanunu’nun; “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı” başlıklı 13/6. maddesinde ve 1 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6009 sayılı Kanun’da yazıyor (Bkz. Gider Vergisi Kanunu’nun 6009 sayılı Kanunla değişen 28. maddesinin üçüncü fıkrası).
Ortağın hissesi yüzde 99 bile olsa şirketten borç para çekmesi olayında dört vergi var. Hemen belirtelim, buradaki borç verme olayı, ortağa faizsiz ya da düşük faizle borç para verilmesi ile ilgili…
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13/1 ve 6. maddesine göre, anonim ve limited şirketlerin; ortağına ya da ortaklarına borç para vermesi halinde; kazanç tamamen veya kısmen, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış kâr payı sayılıyor.

HANGİ VERGİLER?
Ortağa, faizsiz ya da emsaline göre düşük faizle borç para verilmesi olayında, dört ayrı vergi ve bunlarla ilgili cezalar var;
1. Borç veren şirket, borç verilen paranın emsal faiz getirisini gizlemiş kabul edilecek ve işletmenin kullandığı kredi faizi (yoksa banka faizi) üzerinden; kurumlar vergisi ve vergi ziyaı cezası istenecek.
2. Örtülü kazanç dağıtımı yapıldığı kabul edilen yılın, son günü itibariyle, kâr payı dağıtılmış sayılacak. Bu kâr payı üzerinden de yüzde 15 vergi kesintisi (stopaj) ve vergi ziyaı cezası istenecek.
3. Dağıtıldığı varsayılan kâr payının yarısı, yasada belirtilen sınırı (2010 yılında 22 bin TL) aşıyorsa, gerçek kişi ortak tarafından “kâr payı geliri” olarak beyan edilecek.
4. Şirketin ortaklarına veya gruba dahil diğer şirketlere borç vermesi halinde, borç paranın faizi üzerinden yüzde 18 KDV istenecek.
Ana faaliyet konusu ödünç para verme olan şirketlerden KDV istenmeyecek. Bunlar daha önce olduğu gibi Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisine tabi tutulacak.
İşte!.. Bir koyundan çıkartılan dört post vergisi bunlar…
“Limon sıkma” olayına da çok benziyor!..
Bir koyundan alınan dört post olayında, ciddi bir yanlışlık var.
Kurumlar vergisi yönünden “kâr dağıtımı” ve gerçek kişi açısından “menkul sermaye iradı” sayılan bu uygulamanın, aynı zamanda KDV’ye tabi tutulmasındaki yanlışlığın düzeltilmesi gerekiyor.