Torba Yasa işverene, işçiye memura, emekliye, işsize ve kadınlara ne getiriyor

|Hürriyet Gazetesi| |21.02.2011|

TORBA Yasa ile; işverenler, işçiler, memurlar, bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler, emekliler, kadınlar ve işsizlerle ilgili çok önemli düzenlemeler yapıldı.

Ana hatlarıyla belirtmek gerekirse; işverenlerin, tutarı 60 milyar TL’yi aşan birikmiş SSK ve Bağ-Kur borçları yapılandırıldı, yıllardır ciddi bir sorun olan SSK, Bağ-Kur hizmet çakışması çözümlendi. Kısa çalışma ödeneği iyileştirildi. Yeni eleman alana 54 ayı bulabilen prim desteği getirildi. Kısmi süreli çalışanlara, yurt dışında çalıştırılan işçilere, taksi şoförlerine,ev kadınları ve çalışan kadınlara yönelik özel kolaylıklar sağlandı. Genel Sağlık Sigortası kapsamı genişletildi. Trafik kazalarında SGK’nın sağlık yardımı vermesi gibi çok önemli düzenlemeler yapıldı.

PRİM BORÇLARINA 36 AYA KADAR VADE
Sosyal Güvenlik Kurumu tahsil dairelerince tahsil edilmekte olan, 
– Kasım 2010 ve önceki aylara ait olup tahakkuk ettiği halde Torba Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar ödenmemiş olan aşağıdaki prim borçları, 
– 31 Aralık 2010 tarihine kadar işlenen fiillerle ilgili olup, Torba Kanunu’nun yayımlandığı tarihe kadar ödenmemiş olan idari para cezaları, 
yeniden yapılandırılıyor ve ödemek için de 36 aya kadar vade tanınıyor.

KAPSAMA GİREN ALACAKLAR 
– 4/a sigorta primi (SSK),
– 4/b sigorta primi (Bağ-Kur),
– Emekli keseneği ve kurum karşılığı,
– İsteğe bağlı sigorta primi, 
– Topluluk sigortası primi,
– Sosyal güvenlik destek primi (SGDP),
– İşsizlik sigortası primi,
– Prim borçlarına ilişkin gecikme zammı,
– Özel inşaatlar ve ihaleli işlere ait
eksik işçilik primleri (30 Kasım 2010’dan
önce bitirilmiş olan),
– SGK’ca takip ve tahsil edilen Damga
Vergisi, Özel İşlem Vergisi,
– Eğitime Katkı Payı Borçları,
– İdari Para Cezaları,
– SGK’nın mülkiyetinde olan gayrimenkullerin kiralanmasından kaynaklanan kira alacakları.
– İşverene rücu edilen borçlar,
– SGK’ca yersiz ve fazladan yapılan ödemeler,

PRİM ALACAKLARI VE FAİZİ 60 MİLYAR TL’NİN ÜZERİNDE
Torba Yasa ile yapılandırılan prim alacakları ve faizler, tabloda belirtilmiştir.
Tabloda da görüldüğü gibi, alacakların tutarı faizi ile birlikte 61 milyar lirayı aşıyor.

PRİM BORÇLARINA SAĞLANAN KOLAYLIK NE?
– Prim borçlarında, yani prim borcunun aslında indirim yapılmıyor.
– Birikmiş gecikme zammı ve cezası siliniyor. Bunun yerine, enflasyon (TEFE/ÜFE) oranında faiz hesaplanıyor. Böylelikle birikmiş faizlerin 2/3’ü, bazı yıllarda 3/4’ü hatta daha fazlası kalkmış oluyor.
– Prim borcunun aslı ile enflasyona göre hesaplanan faiz donduruluyor. Tercihe bağlı olarak 12, 18, 24 ve 36 aya kadar, iki ayda bir ödeme koşuluyla vade yapılabiliyor.
– Taksitlendirilen alacakların toplamına, yıllık yüzde 5 faiz uygulanıyor. Örneğin 36 ayda ödeyecek olanlardan toplam yüzde 15 faiz alınacak.

BAŞVURU NE ZAMAN?
Torba Yasa, Cumhurbaşkanı’nın onayından sonra Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek.
Bu tarihin Şubat ayı sonu ya da Mart ayının başı olacağını tahmin ediyoruz. Mart başında yayımlanması daha kuvvetli bir olasılık olarak gözüküyor.
Torba Yasa’nın, Resmi Gazete’de yayım tarihinden itibaren,
– İzleyen ikinci ayın sonuna kadar (Mart ayında yayımlanırsa Mayıs 2011 sonuna kadar),başvuruda bulunulması, 
– İlk taksitin de yasanın yayımlandığı tarihi izleyen dördüncü ayın sonuna kadar (Mart ayında yayımlanırsa Temmuz 2011 sonuna kadar) ödenmesi, 
gerekiyor.  
Bakanlar Kurulu’nun başvuru süresini bir ay uzatma yetkisi var. Seçim dönemi olmasının da etkisiyle, başvuru süresi Haziran sonuna kadar uzayabilir.

İKİ TAKSİTTEN FAZLA AKSAMA OLMAYACAK
Yapılandırmada, taksitlerin zamanında ödenmesi esas. İkiden fazla taksitin ödenmesi aksatılırsa, Torba Yasa ile sağlanan avantajdan ödenen tutarlar nispetinde yararlanılacak.

BAŞVURU YERİ
Prim ve idari para cezaları için başvuru yeri “Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlükleri” olacak.
Başvurular elden, posta kanalıyla taahhütlü olarak veya e-sigorta kanalıyla www.sgk.gov.tr/işveren/e-yapılandırma adresinden, e-sigorta kullanıcı kodu ve şifresi /Kesenek Bilgi Sistemi kullanıcı kodu ve şifresi girilerek de yapılabilir.

Emekli olup bağımsız çalışana SGDP kolaylığı

YAŞLILIK, emekli aylığı ya da malullük aylığı bağlandıktan sonra 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı sayılmayı gerektiren;
– Kendi adına ya da ortak işyeri açanlar,
– Limited şirket ortakları,
– Anonim şirket yönetim kurulu üyesi olan ve emekli aylığını kestirmeyenler, emekli aylıklarının belli bir yüzdesi (örneğin; 
Ekim-Aralık 2008 aylarında yüzde 12’si, 2009’da yüzde 13’ü, 2010’da yüzde 14’ü, 2011’de de yüzde 15’i oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödemek zorundalar.
2010 ve önceki yıllarda bu ödemeyi yapmayanlar da yapılandırmadan yararlanabilecekler.Anapara borçlarında indirim yapılmayacak. Ancak faizi enflasyona göre hesaplanan borçlarını 36 ayda ödeyebilecekler.