Bütçenin 9 aylık karnesi iyi

Hürriyet Gazetesi – 19.10.2011

2011 yılının ilk dokuz ayına ait bütçe sonuçları belli oldu.
Geçen yıl, ilk dokuz aylık dönemde 21.3 milyar TL açık veren bütçe, bu yılın aynı döneminde, 234 milyon TL fazla verdi.
Başka bir anlatımla, 2011 yılının ilk dokuz ayında, 1984 yılından bu yana yani 28 yıldır ilk kez bütçe fazla verdi.
 

KARNEDEKİ İYİ NOTLAR
İlk dokuz aylık dönemde;
– Bütçe gelirleri 221.1 milyar TL, bütçe giderleri ise 220.9 milyar TL. Gelirler, çok az da olsa giderlerden fazla.
– Vergi gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22.5 artarak 188.4 milyar TL oldu. Bu tempo ile vergi gelirlerinin, yılsonu hedefi olan 232.2 milyar TL’yi aşıp, 250 milyon TL’ye ulaşması bekleniyor.
– Vergi gelirlerinin yüzde 18.45’i kadar faiz gideri var. Bu oran 2010‘un aynı döneminde yüzde 25.62 idi. 10 yıl önce, toplanan vergiler faiz ödemelerini zor karşılıyordu. Bu gün ise vergi gelirlerinin yüzde 18’i kadar faiz ödeniyor. Bu, sevindirici bir olay.
– Faiz dışı fazla, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 94.5 oranında artarak, 35 milyar TL olarak gerçekleşmişti.
– 2010 yılı Ocak-Eylül döneminde yüzde 90.7 olan vergi gelirlerinin faiz hariç bütçe giderlerini karşılama oranı, bu yılın aynı döneminde yüzde 101.2’ye ulaştı.
– Bir ülkenin ekonomik durumunu yansıtan unsurlardan; bütçe açığı, dış borç oranı (Maastricht kriterlerine göre) ve bankacılık sisteminin sağlamlığı, karnenin diğer pozitif notları…
 

KARNEDEKİ SORU İŞARETLERİ
– Bütçe ilk dokuz ayda fazla verdi ama Ekim 2011’den itibaren, şemsiye tersine dönüyor. 2011 sonu itibariyle, gelirler 290 milyar TL olacak ama giderler de 313 milyar TL’ye tırmanacak. Böyle olunca, ilk dokuz ayda fazla veren bütçe, yılsonunda 22 milyar TL açık vermiş olacak.
– Vergi gelirlerinde geçen yılın dokuz aylık dönemine göre en yüksek artış, yüzde 40.2 ile İthalde Alınan KDV olarak göze çarpıyor. 2011 Eylül ayında ise, 2010 yılı Eylül ayına göre, İthalde Alınan KDV yüzde 55.9 artmış.
Bu vergideki artış, çok hoşlandığımız bir vergi
artışı değil. İthalde Alınan
KDV’nin artışı, ithalatın artması ve daha fazla dövizin dışarı çıkması anlamına geliyor. Bu da “dış ticaret açığı” ve “cari açığı” tetikliyor.
– Gelirlerin, 10 milyar TL’yi aşan kısmı 6111 sayılı Torba Yasa kapsamında elde edilen, bir defalık gelirler. Bu gelirler olmasa, şu andaki fazlalık, 10 milyar TL civarında bir bütçe açığı olarak karşımıza çıkabilecekti.
Torba Yasa nedeniyle yaptığı tahsilatlarla, SGK’ya bütçeden aktarılan para azaldı. Bu da dönemsel bir olay…
Kayıt dışılık ve işsizlik olayının, hala ciddi oranlarda olması, cari açığın 2011 sonunda 71.7 milyar dolar olarak hedeflenmesi de olayın diğer sevimsiz yönleri.
2012 yılı bütçe tasarısını da yarın değerlendireceğiz.