Yazar: Salih BOŞDURMAZ*

E-Yaklaşım / Mayıs 2022 / Sayı: 353

I- GİRİŞ

İşverenlerce yabancı uyruklular ucuz işgücü olarak görülmesi sonucu yabancı uyruklu kişiler işletmelerde çok az ücretle, kayıtdışı olarak çalıştırılmakta olup bu konu hem ülke ekonomisi hem de ülke kültürüne büyük darbe vurmaktadır. Uygulamada yabancı uyruklu kişilere çalışma izni alınması gerekli olup özellikle Suriye iç savaşı sonrası yurdumuza gelen binlerce Suriyeli ağır yaşam şartları altında hayatta kalmaya çalışmaktadır. Bu kişiler ne bir emeklilik, ne sosyal güvenlik nede kayıt altında çalışma düşüncesi taşımadığı açıktır.

Bu noktada yabancı uyruklu olan ve özellikle Geçici Koruma Kanunu kapsamında yer alan Suriyelileri çalışma hayatına nasıl entegre edebiliriz. İşverenler tarafından iş yerinde çalıştırılmak istenen yabancı uyruklu kişiler için 28.07.2016 tarih 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’nun Üçüncü Bölüm Çalışma İzni ve Muafiyet Çalışma izninde yetki ve yükümlülük

“MADDE 6 – (2) Bu Kanun kapsamında yer alan yabancıların çalışma izni olmaksızın Türkiye’de çalışmaları veya çalıştırılmaları yasaktır.

(3) Diğer Kanunlarda ya da Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı anlaşmalar veya uluslararası sözleşmelerde çalışma izni almadan çalışabileceği belirtilen yabancılar, bu Kanuna göre çalışma izni almadan çalışabilir veya çalıştırılabilirler.” denilmektedir.

6458 sayılı 04.04.2013 tarihli Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunu,

“Geçici koruma MADDE 91 – (1) Ülkesinden ayrılmaya zorlanmış, ayrıldığı ülkeye geri dönemeyen, acil ve geçici koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak sınırlarımıza gelen veya sınırlarımızı geçen yabancılara geçici koruma sağlanabilir.

(2) Bu kişilerin Türkiye’ye kabulü, Türkiye’de kalışı, hak ve yükümlülükleri, Türkiye’den çıkışlarında yapılacak işlemler, kitlesel hareketlere karşı alınacak tedbirlerle ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar arasındaki iş birliği ve koordinasyon, merkez ve taşrada görev alacak kurum ve kuruluşların görev ve yetkilerinin belirlenmesi, Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.” denilmektedir.

02.10.2014 tarihli ve 29153 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Geçici Koruma Yönetmeliği” İş piyasasına erişim hizmetleri MADDE 29-

“(1) Geçici korunanların çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar, Bakanlığın görüşü alınarak Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın teklifi üzerine Cumhurbaşkanı’nca belirlenir.

(2) Geçici koruma kimlik belgesine sahip olanlar, Cumhurbaşkanı’nca belirlenecek sektörlerde, iş kollarında ve coğrafi alanlarda (il, ilçe veya köylerde) çalışma izni almak için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na başvurabilir.