Yazar: Salih BOŞDURMAZ*

I- GİRİŞ

Puantaj: Fransızca pointage kelimesinden gelen T.D.K’ya göre ise bir şeyin denetlendiğini veya görüldüğünü belirtmek için işaretleme, işaret koyma anlamının karşılığı olarak tanımlanmaktadır. Çalışma hayatı içinde ise puantaj; işverenin sahip olduğu iş yerinde çalıştırılan personelin giriş ve çıkışlarını kontrol etmek için kullanılan bir yöntem olmakla birlikte bu sayede personelin iş yerindeki çalışmaları daha kolay bir şekilde tespit edilmesidir.

Puantaj kelimesinin anlamını ve çalışma hayatındaki yerini tespit ettiğimize göre gelelim yasal mevzuattaki yerine puantaj kelimesi www.mevzuat.gov.tr adresinde 30 adet yönetmelik içeriğinde geçmekte olup bunlar içinde en tanımlayıcı ve açıklayıcı olarak sırasıyla; Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği, Genel Sağlık Sigortası Tescil, Prim Ve Müstehaklık İşlemleri Yönetmeliği, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Taşıt, Nakil, Yol Ve İş Makineleri Kira Yönetmeliğinde, Ceza İnfaz Kurumları İle Tutukevleri İşyurtları Kurumu Ve İşyurtlarının İdare Ve İhale Yönetmeliği’nde yer almaktadır.

Puantaj kelimesinin bu kadar üzerinde durulmasının asıl sebebine gelinince ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 3. madde son fıkrası, 86 madde 4. fıkra ve 5. fıkrasında gecen eksik gün belgelerinin kurumca çıkartılacak yönetmelikle belirleneceği hususudur.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği, Sigortalılığın Sona Ermesi Ve Bildirim Yükümlülüğü 14. madde 4 fıkrasının ç bendinde; (Ek cümleler:RG-05.12.2017-30261) Ayrıca Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar için aylık prim ve hizmet belgesi verilmemesi veya tutukluluk ve gözaltı hali, yol izni ve diğer ücretsiz izinler, devamsızlık, puantaj, kısmi istihdam, yarım çalışma, (Değişik ibare:RG 18.08.2021-31572) fesih tarihinde çalışmama ve diğer nedenlerle aylık prim ve hizmet belgesinde gün ve kazanç bildiriminde bulunulmaması halinde en son primin ilişkin olduğu tarih itibariyle sigortalılığı durdurulur. Ancak ilgili kanununda belirtilen ücretsiz izin halinde ise iznin sona erdiği tarih itibarıyla sigortalılığı durdurulur.

102. Madde 13. fıkra e bendinde; “Sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtları,” eksik çalışmaya ilişkin belgelerdendir. Eksik gün bildirim nedenlerinin aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde belirtilmesi yeterlidir. Eksik çalışmaya ilişkin belgeler ilgili ayda düzenlenir ancak Kuruma verilmez. Söz konusu belgeler Kanun’un 86. maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen süreyle işverence saklanır. Eksik çalışmaya ilişkin bilgi ve belgelerin Kurumca istenilmesi halinde, onbeş günlük süre içinde ibraz edilmesi zorunludur. İlgili bilgi ve belgelerin Kurumca yapılan tebligata rağmen onbeş gün içinde ibraz edilmemesi veya verilen bilgi ve belgelerin yukarıda belirtilen usul ve esaslara uygun düzenlenmemiş olması halinde Kurumca geçersiz sayılarak, Kanun’un 86. maddesinin beşinci fıkrasına göre işlem yapılır.” denilmektedir.

2019/17 sayılı Genel Sağlık Sigortası Tescil, Prim Ve Müstehaklık İşlemleri Yönetmeliği 15. Madde 3. fıkrasında; “(Değişik ibare:RG-10.11.2017-30236) Sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde ve prim ödeme gün sayısı ay içerisinde yirmi gün ve daha az olan “06- Kısmi istihdam”, “7- Puantaj” veya “17- Ev hizmetlerinde 30 günden eksik çalışma” eksik gün seçeneği ile bildirilen ve ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 gün ve daha fazla olanlar için eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunludur. Bu durumda olan sigortalıların eksik günlerine ilişkin genel sağlık sigortası primleri, Kanun’un 51. maddesine istinaden isteğe bağlı sigorta kapsamında 30 güne tamamlanmamış ise 60. maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi veya (g) bendi kapsamında ödenir.” denilmektedir.

Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim İşlemleri konulu 2019/17 sayılı genelgenin 3.4.5. Kısmi Süreli Çalışan Kişilerin Kanunun 60/1/c-1 Alt Bendi Veya 60/1/g Bendi Kapsamındaki Genel Sağlık Sigortalılıkları Kanun’un 88. maddesinin dördüncü fıkrasında düzenlenen “4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olmakla birlikte, 4857 sayılı Kanun’un 13 ve 14. maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile bu Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalıların eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanmasının zorunlu olduğu, bu durumda olan sigortalıların eksik günlerine ilişkin genel sağlık sigortası primlerini, Kanun’un (60/1/c-1) bendi veya (60/1/g) bendi kapsamında ödeyeceğine” ilişkin hüküm 6745 sayılı Kanun ile “3. maddenin üçüncü fık…