Yazar: Serdar ADAY*
I-
GİRİŞ
6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu(1)
uyarınca, yabancılara verilecek çalışma izni ve çalışma izni muafiyetlerine
dair iş ve işlemlerde izlenecek usul ve esaslar yeniden belirleyen Uluslararası
İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği 02.02.2022 tarih 31738 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Bu çalışmamızda, adları geçen
düzenlemeler ışığında çalışma izninden muaf tutulacak yabancılar konusu anlatılacaktır.
II- ÇALIŞMA İZNİ
6735 sayılı Kanun’un 3. maddesinde
belirtildiği üzere çalışma izni; Bakanlıkça (Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı) resmî bir belge şeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde
yabancıya Türkiye’de çalışma ve ikamet hakkı veren izni ifade eder.
Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama
Yönetmeliği’nin “Çalışma izni alınması zorunluluğu” başlıklı 12. maddesine göre;
Türkiye’de çalışacak
yabancının çalışmaya başlamadan önce çalışma izni alması zorunludur. Çalışma
izni Bakanlık tarafından verilir.
Kanunlarda veya
Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı anlaşmalar veya uluslararası
sözleşmelerde çalışma izni almadan çalışabileceği belirtilen yabancılar çalışma
izni almadan çalışabilirler. Bu kapsamdaki yabancıların Türkiye’de çalışmaya
başlamaları yabancı çalışmaya başlamadan en geç bir gün önce ve çalışmalarının
sona ermesi bu tarihten itibaren en geç on beş gün içinde Bakanlığa bildirilir.
III- ÇALIŞMA İZNİNDEN MUAF TUTULACAK YABANCILAR
Çalışma izninden muaf tutulacak yabancılar konusu Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin birden çok maddesinde düzenlemiştir. Bu doğrultuda (Madde 48);
(1) Özel Kanunlarda
yer alan hükümler ile yabancı ile işverenin
diğer kanunlardan doğan yükümlülüklerinin
saklı kalması kaydıyla;
a) Bilimsel, kültürel
ve sanatsal faaliyetler kapsamında çalışacak yabancılar bir aya kadar,
b) Türkiye’den ihraç
edilen ya da Türkiye’ye ithal edilen mal ve hizmetlerin kullanılmasına ilişkin
eğitim amacıyla veya Türkiye’ye ithal edilen makine ve teçhizatın montajı,
bakım ve onarımı, kullanımına ilişkin eğitiminin verilmesi veya teçhizatı
teslim almak veya Türkiye’de arızalanan araçların tamiri amacıyla gelecek yabancılar
toplam üç aya kadar,
c) Sınır ötesi hizmet
sunucusu yabancılar üç aya kadar,
ç) 6102 sayılı Kanuna
göre kurulmuş anonim şirketlerin Türkiye’de ikamet etmeyen yönetim kurulu
üyeleri ve diğer şirketlerin yönetici sıfatı olmayan ortakları ile bu şirketlerde
ortak olmayıp en üst seviyede temsil ve ilzama yetkili olan Türkiye’de çalışacak
yabancılar üç aya kadar,
d) Yurt dışında
yerleşik olup İçişleri veya Dışişleri Bakanlığı’nca Türk soylu olduğu
bildirilenlerden Türkiye’de çalışacaklar üç aya kadar,
e) Sportif
faaliyetler kapsamında çalışacak yabancılar dört aya kadar,
f) Türk üniversiteleri ile yabancı ülkelerdeki üniversiteler arasında yapılmış ve Yükseköğretim Kurulu’nca onayl…