Riskli Yapı Şerhi Bulunan Taşınmazlar İçin Belediyeler Tarafından Talep Edilen Harç ve Ücretler

[responsivevoice_button voice="Turkish Male" buttontext="Makaleyi Sesli Dinle"]

Yazar: Hasan Basri CAN*

Yaklaşım / Ocak 2022 / Sayı: 349

I- GİRİŞ

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un 2. maddesinin “d” bendi uyarınca “Riskli Yapı”, riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmî ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen yapıyı ifade eder. Anılan Kanun, afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemek üzere 31.05.2012 tarihinde yürürlük kazanmıştır. Söz konusu Kanun’un uygulama esasları ise 15.12.2012 tarihinde yayımlanan 6306 sayılı Kanun’un Uygulama Yönetmeliği ile belirlenmiştir. Günümüzde yasal düzenlemeler kapsamında gerçekleşen projeler devam etmekte, ancak aynı zamanda uygulamaya ilişkin birtakım sorunlarda yaşanmaktadır.

Bu çalışmada, riskli yapı tespiti yapılan taşınmazların yıkılarak yerine yeni taşınmaz yapılması halinde bu taşınmaz için belediyeler tarafından yapı kullanma izin harcı, belge tanzim ücreti, çöp konteyner ücreti, vasıta ücreti, asansör muayene ve rapor harcı, kat irtifakı proje onay ücreti ve röperli kroki harçları ve benzeri ücretlerin talep edilip edilemeyeceği hakkında açıklamalarda bulunulacaktır.

II- RİSKLİ YAPI

Yukarıda tanımlanan riskli yapı tespiti; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan yapılar ile hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapılar hakkında yapılır. İnşaat halinde olup ikamet edilmeyen yapılar ile terkedilerek veya başka bir sebeple statik bakımdan yapı bütünlüğü bozulmuş olan yapılar riskli yapı tespitine konu edilmez. Ayrıca herhangi bir bina için 6306 sayılı Kanun kapsamında risk tespiti yapılabilmesi ve Kanun kapsamındaki haklardan yararlanılabilmesi için, binanın ruhsatlı olması gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır.

Riskli yapılar, 6306 sayılı Kanun’un Uygulama Yönetmeliği Ekinde yer alan Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslara göre tespit edilir. Riskli yapıların tespiti öncelikle yapı malikleri veya kanunî temsilcileri tarafından, masrafları kendilerine ait olmak üzere yaptırılır. Yetkili idarelerce süre verilerek maliklerden veya kanunî temsilcilerinden istenebilir. Verilen süre içinde yaptırılmadığı takdirde, tespitler Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca veya yetkili idarece yapılır veya yaptırılır. Anılan Bakanlık, belirlediği alanlardaki riskli yapıların tespitini süre vererek İdareden de isteyebilir. Ancak malikler tarafından yaptırılmadığı için Bakanlık veya İdare tarafından yapılan veya yaptırılan riskli yapı tespitinin masraflarından malikler hisseleri oranında sorumludur.

Riskli yapıların yıktırılmasında ve bunların bulunduğu alanlar ile riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarındaki uygulamalarda, öncelikli olarak malikler ile anlaşma yoluna gidilmesi esastır. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine veya malik olmasalar bile kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak bu yapılarda ikamet edenlere veya bu yapılarda işyeri bulunanlara geçici konut veya işyeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilir. Yardım süresi riskli alan dışındaki riskli yapılarda 18 aydır. Riskli ve rezerv yapı alanlarında kira yardımı süresi 36 ayı geçmemek şartı ile ilgili kurumca belirlenir. Aylık kira bedeli, Bakanlıkça belirlenir ve her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan Tüketici Fiyatları Endeksi yıllık değişim oranında güncellenir. Maliklere, kiracılara ve sınırlı ayni hak sahiplerine, sahip oldukları veya kullandıkları Kanun kapsamındaki bütün yapılardan dolayı kira yardımı yapılabilir. İnşaat halinde olup içinde ikamet edilen yapılarda kira yardımı veya faiz desteğinden, sadece inşaat halindeki yapıda ikamet eden malik, kiracı ve sınırlı ayni hak sahibi faydalanır. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine mümkün olması hâlinde, kira yardımı yerine tahliye tarihinden itibaren konut ve işyerlerinin teslim tarihine kadar geçici konut veya işyeri tahsisi yapılabilir. Uygulamaya başlanmadan önce, riskli yapıların yıktırılmas…

Yazının Tamamı İçin Abone Olun