Yazar: Ertan AYDOĞAN*

E-Yaklaşım / Mart 2023 / Sayı: 363

I- GİRİŞ

Engelli birey, doğuştan veya sonradan meydana gelen hastalıklar veya kaza sonucu oluşan sakatlıklar (vücudun görsel/ruhsal farklılıkları/zihinsel/işlevsel) öne sürülerek, toplumsal/yönetsel tutum ve tercihler sonucu yaşamın birçok alanında kısıtlanan, engellerle karşılaşan kişi demektir. Engeller doğuştan gelebilir veya sonradan geçirilen hastalıklar veya kazalar sonucu ortaya çıkabilir. Doğuştan, sonradan yahut kaza sonucu meydana gelen zihinsel ve fiziksel engeli olan insanları fark etmeyen ve onların hayatlarına engel olan bizlerden en az şekilde etkilenmeleri için Birleşmiş Milletler, 2008’de Engelli Hakları Sözleşmesi’ni yürürlüğe koydu. Birleşmiş Miletler Engelli Hakları Sözleşmesi’nin amacı engeli olmayan bireylerle eşit şartlar altında haklara sahip olarak temel insan haklarından yararlanması, özgürlüklerinin güvence altına alınmasıdır. Anayasamızın 61. maddesinde engellilerin hayat standartlarının iyileştirilmesi ve geliştirilmesi Anayasal güvence altına alınarak; Devletin, engellilerin korunmaları ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirler alacağı ve bu amaçlarla gerekli teşkilat ve tesisler kuracağı veya kurulmasını sağlayacağı belirtilmiştir.

Bu çalışmada, engellilere sunulan araç alımı ve bina vergisi muafiyetleri özelinde, engelli çocuğu olan kişinin indirimli bina vergisi uygulamasından faydalanıp faydalanamayacağı ve bir tarafı engelli olan hisseli araç alımlarında motorlu taşıtlar vergisi engelli istisnası uygulamasında konuları ele alınacaktır.

II- ENGELLİLERE SAĞLANAN HAKLAR

Engellilere sağlanan hakların temel hedefi, engelli bireylerin insan haklarını ve temel özgürlüklerini tam ve diğer bireylerle eşit şekilde kullanmasını veya bunlardan yararlanmasını sağlamaktır. Bu bağlamda özellikle son yıllarda engelli bireylerin ve ailelerinin yaşamlarını doğrudan etkileyen politikalar üretilmiş, sağlık, eğitim, toplumsal yaşama katılım, sosyal haklar ve istihdam alanlarında önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Ülkemizde engelli haklarından yararlanmak için; bireyin en az % 40 oranında engelli olduğunu, Sağlık Bakanlığı tarafından engelli sağlık kurul raporu vermeye yetkilendirilmiş bir hastaneden aldığı raporla belgelemiş olması gerekir.

Engelliler için sağlık kurulu raporu kişilerin engellilik durumlarını, engel gruplarını, engellilik tür ve derecelerini değerlendiren Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş heyetler tarafından düzenlenen bir belge olup engelli haklarından yararlanmak için temel belge niteliğindedir.

• 2022 aylık hakkı

• Gelir vergisi indirimi

• Emlak vergisi indirimi

• Özel tüketim vergisi indirimi (ÖTV)

• Gümrük vergisi indirimi

• Tıbbi, medikal ve eğitim araç gereçleri için KDV indirimi

• SHÇEK evde bakım aylığı

• EKPSS/Kura ile atama hakkı