Yazar: Akın ŞİMŞEK*

E-Yaklaşım / Mart 2022 / Sayı: 351

I- GİRİŞ

Çalışanlarda ücret belirlenmesinde asgari ücret sınırı olduğu gibi emekliler için de çeşitli mevzuatları çerçevesinde sigortalılık statülerine göre belirlenmiş alt sınır emekli aylığı sınırı bulunmaktadır. Emeklilerin alt sınır aylıkları genel olarak 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile belirlenmiştir. Ancak 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı T.C Emekli Sandığı Kanunu’na tabi çalışması olanlardan bu Kanun uyarınca emekli olanlara aylık bağlanmasında da 5510 sayılı Kanundan farklı olarak alt sınır emekli aylığı hesabı bulunmaktadır. 5510 sayılı Kanuna göre bağlanacak en az yaşlılık aylığı tutarı ile ilgili olarak da 7351 sayılı Kanun’un 13. maddesi([1]) ile 5510 sayılı Kanun’un Ek 19. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “1.500” ibaresi “2.500” şeklinde değiştirilmiştir. 5434 sayılı Kanuna göre Emekli Sandığı emeklilerine bağlanacak emekli aylıkları ise bu Kanun uyarınca 14. derecesinin 2. kademesi üzerinden 30 fiili hizmet yılı için hesaplanacak emekli aylığından az olamamaktadır.

Bu makalede 5510 sayılı Kanunda son yapılan düzenleme ve 5434 sayılı Kanun çerçevesinde Emekli Sandığı uygulaması da dikkate alınarak emeklilere ve hak sahibi dul ve yetimlerine bağlanacak alt sınır aylıklarına ilişkin usul ve esaslardan bahsedilecektir.

II- EMEKLİ SANDIĞINDA ALT SINIR AYLIĞI BAĞLANMASINA İLİŞKİN MEVZUAT

2008 yılı Ekim ayı başından önce Emekli Sandığı iştirakçiliği bulunan ve 5510 sayılı Kanun’un Geçici 4. maddesi kapsamında 4/1-c sigortalısı sayılanlar hakkında alt sınır aylığının belirlenmesinde 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun Ek 19. maddesi uygulanacaktır. Bu düzenleme ise “Bu Kanuna göre bağlanacak emekli, adi malullük ve vazife malullüğü aylıklarının alt sınırı, bu Kanuna bağlı gösterge tablosunun 14. derecesinin 2. kademesi üzerinden 30 fiili hizmet yılı için hesaplanacak emekli aylığıdır.

Dul ve yetimlere ödenecek aylıklar, bu maddenin birinci fıkrasına göre hesaplanan alt sınır aylığının;

a) Dul ve yetim sayısı 3 ve daha fazla ise tamamından,

b) Dul ve yetim sayısı 2 kişi ise % 90 ından,

c) Dul ve yetim sayısı 1 kişi ise % 80 inden,

az olamaz.

Vazife malulü erlerle, bunların dul ve yetimleri hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır.

Harp malullüğü zammı ayrıca nazara alınır.” hükmünü amirdir.

III- EMEKLİ SANDIĞI EMEKLİLERİNİN ALT SINIR AYLIĞI

5434 sayılı Kanun’un Ek 19. maddesi kapsamında 5510 sayılı Kanun’un Geçici 4. maddesi gereğince haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak memurlara bağlanacak emekli, adi malullük ve vazife malullüğü aylıklarının alt sınırı, 14. derecenin 2. kademesi üzerinden 30 fiili hizmet yılı için hesaplanacak emekli aylığı tutarı kadar olacaktır. Buna göre 01.01.2022-30.06.2022 tarihleri arasında 5434 sayılı Kanuna göre emekli olanlara bağlanacak alt sınır aylığının hesabı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

 <...