Usta öğreticiler ay içinde 30 günden az olan süreleri borçlanabilir mi?

Soru: Hocam 1989 yılında Ticaret Meslek lisesinde okuduğumuz dönemde stajyerlik eğitimi başlamış olup sigortamızın Devletçe ödendiği söylendi. SGK tarafından bizlere üzerinde sigorta sicil numarası yazılı adlarımıza düzenlenmiş belge dağıtıldı. Bu bizim için bir sigorta başlangıcı olur mu? Verilmiş bir hak olmaz mı? Daha sonra hiç sigortam olmadı? Birde 1992 yılında fatsa halk eğitim müdürlüğünde ücretli usta öğreticilik yapmışlığım vardı. Buradan saat üzeri ücret alıyordum. Buradan da bir hak doğabilir mi? Lütfen aydınlatır mısınız?

Ayhan ASRLAN

Cevap: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına( malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Staj sigortasında stajyeri güvence altına almak için sağlık, iş kazası ve meslek hastalığı ve analık sigortalarına prim ödenmektedir. Bu neden stajyer bu dönemde  hastalanması halinde doktora, hastaneye gidip muayene ve tedavisini olabilmekte. Ayrıca staj sigortasında alınan sigorta sicil numarası da emekli olana kadar kullanılmaktadır. Tüm bunlar stajyerde sigortam başladı yanılgısına yol açmakta. Dolayısıyla 1989’da staj sigortanızın emekliliğinize hiçbir faydası yok. 

Halk eğitimdeki usta öğretici olarak çalışmanızda SSK’lı olmanız gerekiyordu. Çalıştığınız yerden sigortalı yapılıp yapılmadığını öğrenebilirsiniz. Ancak büyük bir ihtimalle yapmamışlardır. Yapsalar zaten SGK’da günlerinizi görebilirdiniz. Şayet sigortanızı bulabilirseniz, ay içinde 30 günden az olan çalışma sürelerinizde borçlanarak kazanma hakkınız var.(5510 sayılı K. Geçici 31 nci madde hükmünce)

Sigorta yapmamışlarsa Halk eğitimde işi bıraktığınız tarihten itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde dava açmış olsaydınız,  mahkeme çalışmanızı belge veya şahitle ispatlayıp gün kazanmanızda mümkün olabilirdi. Ancak bugün için dava açma hakkınızda zamanaşımına uğradığından maalesef yapacağınız bir iş ve işlem bulunmuyor. 

 

Kadınlar kaç yaşını doldurduğunda prim iadesi alabilir?

Soru: 1970 doğumlu eşimin SSK başlangıç tarihi 2000’dir. İşinden 2007’de ayrıldı. Acaba prim iadesi alabilir mi?

Onur UÇAR

Cevap: Emekli olmak için aranan yaşı(kadın 58, erkek 60) doldurduğu halde, emekli olacak kadar primi olmayan sigortalılardan talep edenlere ödediği prim, “yaşlılık toptan ödemesi” adı altında iade edilmektedir. Eşinizin ödediği primi geri alabilmesi için, 58 yaşını doldurmuş olması gerekiyor.  Maalesef eşiniz 58 yaşını dolduracağı tarihe kadar prim iadesi alamaz.

 

Memuriyetten ayrılıp SSK’dan emekli olunabilir mi?

Soru: SSK başlangıç tarihim 1986 girişim olup 4118 gün prim ödedim. SSK’da 5300 günden emekli olmam gerekirken, şehit kardeşi olduğumdan Devlet iş verdi ve Emekli Sandığına geçtim. Emekli Sandığından 60 yaşında emekli olursun diyorlar. Memuriyete geçeli 5 sene oldu. Emekli Sandığını SSK ya devredip emekli olabilir miyim? Veya nasıl emekli olabilirim? 

Mesrur HAN

Cevap: Memurların emekli olma şartları 23 Mayıs 2002 tarihindeki prim ödeme gün sayılarına göre belirleniyor. Örneğin 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle 1080-1259 gün arası prim gününüz varsa emeklilik yaşınız 58, 1260-1759 gün arası prim gününüz varsa emeklilik yaşınız 57, daha fazla prim gününüz varsa emeklilik yaşınız daha da düşebilir. 

60 yaşında emekli olacağınız söylenmişse, demek’ ki 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle 1080 günden (3 yıldan) az süre prim ödemeniz var demektir. Şayet bu doğruysa yani; 23 Mayıs 2002’den önce 1080 günden az priminiz varsa, toplam hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 60 yaşında emekli olabilirsiniz.

Ayrıca memuriyetten ayrılıp, sigortalı bir işte çalışarak en az 1260 gün prim ödemeniz halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 23 Kasım 1986’dan önceki bir tarih ise, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Bu üç şartı birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Doğum tarihiniz, askerlik tarihinizi ve askerlik sürenizi, memuriyet başladığınız tarihi(tüm tarihleri, gün, ay, yıl olarak) ve 23 Mayıs 2002 tarihindeki prim ödeme gün sayınızı bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz. 

Ya 1310 gün daha prim ödeyecek, ya da 60 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

Soru: 4 Haziran 1967 doğumluyum. İlk SSK başlangıç tarihim 6 Temmuz 1986’dır. Prim eksiğim olduğundan emekli olamadım. Şuan 3450 gün prim ödemem var. Nasıl emekli olabilirim? 

F.D.

Cevap: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik durumunuz hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen 18 ay askerlik yaptınız. Süre ve yaş sorunuzu olmadığından askerlik sürenizi borçlanıp ayrıca da 1310 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirisiniz.  Ayrıca 150 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 4 Haziran 2027’de emekli olmanızda mümkün.

 

Prim ödemeseniz de Temmuz 2022’de emekli olabilirsiniz

Soru: 24 Temmuz 1972 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 13 Ağustos 1987 olup 6700 gün prim ödemem var.

Adnan YILMAZ

Cevap: İlk girişinizde adınıza prim ödemesi varsa, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ve süre şartını sağladığınızdan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 24 Temmuz 2022’de emekli olabilirsiniz. 

 

Yeraltı maden işinde 2000 gün daha prim ödeyip 43 yaş 4 ayı doldurmalısınız

Soru: Yeraltı kömür madenin de 2008’de işe giriş yaptım 2800 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim? 50 yaş oluyor mu?

Emrah ATALAY

Cevap: Sigorta başlangıcınızı(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarınızı değiştirebiliyor. Sorunuzu 1 Ekim 2008’den sonra yeraltı maden işinde çalışmaya başladığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. emekli olmak için; 7200 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Yeraltı çalışma sürenizin yüzde 50 si kadar fiili hizmet süresi kazanmaktasınız. FHZ prim ödeme gün sayısına eklenirken, 1800 günden fazla primi olanların fiili hizmet süresi ayrıca emekli olacakları yaş haddinden düşmektedir.

Yeraltı maden işinde 2000 gün daha çalışarak ödediğiniz primi 4800 güne tamamlamanız halinde, Bu sürenin yarısı kadar yani 2400 gün FHZ kazanırsınız. 2400 gün FHZ ile primi 7200 güne(4800+2400)  tamamlamış olacaksınız. Ayrıca FHZ’niz yaştan düşüldüğünde emekli olacağınız yaşta 50’den 43 yaş 4 aya düşecektir. Bu durumda 2000 günden sonra  prim ödemeseniz de, yaş olarak 43 yıl 4 ayı dolduracağınız tarihte emekli olabileceksiniz.  

 

Emeklilik başvurumu ne zaman yapmalıyım?

Soru:10 Kasım 1976 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Ekim 1993 olup  8.495 gün prim ödemem var. Emeklilik için SGK’ya ne zaman başvurmam gerekir?

İsa GÜNGÖR

Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 54 yaşınızı dolduracağınız 10 Kasım 2020 den Kasım ayı sonuna kadar emeklilik başvuru yapmanız halinde, emekli aylığınzı1 Aralık 2020’den itibaren bağlanır.   Ve 2020 yılı emeklisi olursunuz. Ancak yıl sonun da oluşacak enflasyon verilerine bakarak emekliliğe karar vermek gerekiyor. Belki Ocak 2021 ayı içinde emekli olduğunuz da emekli aylığınız daha yüksek olabilir. Bu nedenle emeklilik kararınızı yılsonunda oluşacak verilere göre vermenizde yarar var. Kasım-2020 ayı sonuna kadar hangi yıl emekli olmanın daha avantajlı olacağını buradan açıklarız.           

 

İşsizlik ödeneğinin şartları

Soru: Bir önceki işimden 3600 gün primle kıdem tazminatı alarak ayrıldım. 2 yıldır çalıştığım işten çıkartılırsam veya haklı sebeple kendim ayrılırsam  işsizlik maaşı alabilir miyim? Kendim fesih etmem için nasıl bir yol izlemeliyim?

AYDIN

Cevap: Son üç yılda en az 600 gün prim ödemesi olan ve son 120 iş akdine bağlı olarak çalışan biri, iş sözleşmesini haklı bir nedenle fesih ederek işten ayrılması halinde, işsizlik ödeneği alabilir. İki yıldan beri aralıksız olarak çalışıyorsanız, iş akdinizi haklı bir nedenle fesih ederek ayrılmanız ve ayrılma tarihinden itibaren 30 gün içinde İŞKURA işsizlik ödeneği için başvurmanız halinde işsizlik ödeneği alabilirsiniz. Gerçek ücretle SGK’ya bildirilen ücretin farklı olması, yıllık ücretli izin kullandırılmaması, işçiye mobbing(psikolojik taciz) uygulanması, ücreti kanun veya iş akdine uygun olarak ödenmemesi vb. sebepler işçiye iş akdini haklı olarak fesih etme hakkı verir.  

 

2023’de emekli olabilirsiniz

Soru: 1969 doğumluyum. Sigortalı işe giriş tarihim 1 Temmuz 1997 olup 6100 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

Naciye AYGAR

Cevap: Emekli olmak için; 230 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz bile, 2023’de 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Posta Gazetesi – 08.07.2020