İÇİNDEKİLER

 

BİRİNCİ BÖLÜM

GURBETÇİLERİN TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDEKİ YERİ

 

I. GENEL OLARAK SOSYAL GÜVENLİK........................................................................... 61

A. TANIMLAR.................................................................................................................... 61

Soru 1- “Sosyal güvenlik” nedir, bu kavram ilk defa ne zaman, nerede kullanılmıştır? 61

Soru 2- Sosyal güvenlikte tehlike kavramı hangi anlamda kullanılır, tehlikelerin yol açtığı zararlar nelerdir?                62

Soru 3- Sosyal güvenlikte tehlikeler nasıl sınıflandırılır?................................................ 62

B. SOSYAL GÜVENLİĞİN DOĞUŞU VE GELİŞMESİ ....................................................... 63

Soru 4- Dünyada sosyal güvenlik nasıl doğmuştur?....................................................... 63

Soru 5- Sanayi devrimi ile birlikte sosyal güvenlikte kaydedilen gelişmeler nelerdir? 63

Soru 6- Çağdaş anlamda sosyal güvenlik anlayışında etkili olan önemli gelişmeler nelerdir?            64

Soru 7- Sosyal güvenliğe ilişkin uluslararası sözleşmeler ve metinler nelerdir?........ 65

Soru 8- AB’nin üye devletler arasında yer değiştiren çalışanlara ilişkin sosyal güvenlik müktesebatı, hangi hukuksal kaynaklardan oluşur?.................................................................................................................................................. 67

Soru 9- AB’nin 883/2004 sayılı Sosyal Güvenliğin Koordinasyonu Tüzüğü’nde yer alan temel ilkeler nelerdir?            69

Soru 10- Küreselleşmenin sosyal güvenlik sistemleri üzerinde ne gibi etkileri olmuştur?  70

C. SOSYAL GÜVENLİĞİN TEMEL NİTELİKLERİ VE YÖNTEMLERİ................................ 71

Soru 11- Sosyal güvenlik sistemlerinin temel nitelikleri nelerdir?................................. 71

Soru 12- Sosyal güvenliğin sağlanmasında hangi yöntemlerden yararlanılır, primli ve primsiz sosyal güvenlik sistemi ne demektir?    73

II. TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ.............................................................................. 74

A. TARİHSEL GELİŞİMİ......................................................................................................... 74

Soru 13- Cumhuriyet döneminden önce sosyal güvenliğin tarihsel gelişimi nasıl olmuştur?            74

Soru 14- Cumhuriyet döneminde sosyal güvenlikle ilgili olarak kaydedilen başlıca gelişmeler nelerdir?        75

Soru 15- Sosyal güvenlik reformu kapsamında Türk sosyal güvenlik sistemi genel olarak nasıl yapılandırıldı?            76

B. TEMEL NİTELİKLERİ......................................................................................................... 77

Soru 16- Türk sosyal güvenlik sisteminin temel nitelikleri nelerdir?............................. 77

Soru 17- SGK’nın mali yapısına ilişkin temel özellikler / göstergeler nelerdir?........... 78

C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI.................................................................................. 80

Soru 18- SGK’nın amacı ve görevleri nelerdir, yönetim yapısı nasıl oluşmuştur?...... 80

Soru 19- İŞKUR’un amacı ve sosyal güvenlikle ilgili görevleri nelerdir, yönetim yapısı nasıl oluşmuştur?     81

Soru 20- 506 sayılı Yasanın geçici 20. maddesine tabi Vakıf Sandıklarının sosyal güvenlik kuruluşu sayılmasının gerekçesi nedir, bu sandıklar kimlerin sosyal güvenliklerini sağlamakla yükümlüdürler?............................................ 82

D- PRİMLİ SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ........................................................................... 83

Soru 21- 5510 sayılı Yasaya göre sosyal sigortalar yönünden kimler hangi statüde sigortalı sayılır?              83

Soru 22- İşçi statüsünde kimler sigortalı sayılır?............................................................. 84

Soru 23- Bağımsız çalışan statüsünde kimler sigortalı sayılır?...................................... 85

Soru 24- Kamu görevlisi statüsünde kimler sigortalı sayılır?......................................... 85

Soru 25- Kimler kısmen sigortalı sayılır, bunlar hakkında hangi sigorta kolları uygulanır, hangi statüde sigortalı sayılırlar?    86

Soru 26- Sosyal sigortalar uygulanmasında kimler sigortalı sayılmazlar?.................. 86

Soru 27- Primli sosyal güvenlik sisteminde sigorta kolları nasıl sınıflandırılır, sigortalılık statüleri itibariyle bu sigorta kollarından hangi yardımlar sağlanır?................................................................................................................ 89

E. PRİMSİZ VE TAMAMLAYICI SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMLERİ............................... 90

Soru 28- Primsiz sosyal güvenlik sisteminden kimler, hangi yardımlardan yararlanır? 90

Soru 29- Muhtaç vatandaşların korunmasına yönelik sosyal yardımlar kapsamında kimlere hangi yardımlar yapılır? 92

Soru 30- Ülkeye hizmeti geçmiş vatandaşlara yönelik sosyal yardımlar kapsamında kimlere hangi yardımlar yapılır? 92

Soru 31- Sosyal hizmetler kapsamında faaliyet gösteren kurumlar ve bunların sağladığı hizmetler nelerdir?              93

Soru 32- Tamamlayıcı sosyal güvenlik sistemi kapsamında ek sosyal güvenlik hakları sağlayan kurumlar hangileridir?            94

III. GURBETÇİLERİN SOSYAL GÜVENLİĞİ....................................................................... 94

A. GENEL OLARAK................................................................................................................ 94

Soru 33- Yurt dışında çalışan gurbetçilerin sosyal güvenlikleri, hangi yollarla sağlanmaktadır?      94

Soru 34- Yurt dışında yaşayan gurbetçi sayısı ne kadardır, ülkelere göre dağılımı nasıldır?             95

B. İÇ MEVZUATA GÖRE....................................................................................................... 97

Soru 35- İç mevzuatta yurt dışında çalışan gurbetçilerin sosyal güvenlikleri, hangi yasal düzenlemelerle sağlanmıştır?            97

C. ULUSLARARASI SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMELERİNE GÖRE........................... 98

Soru 36- Yurt dışında çalışan gurbetçilerin sosyal güvenliklerini düzenleyen uluslararası sözleşmeler nelerdir?        98

Soru 37- Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleriyle, genel olarak gurbetçilere tanınan haklar nelerdir?       99

Soru 38- Türkiye’nin onayladığı çok taraflı uluslararası sosyal güvenlik metinleri hangileridir?       99

Soru 39- Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi (ASGS), Türkiye’de hangi kapsamda uygulanmaktadır?         100

D. GURBETÇİLERİN SOSYAL GÜVENLİKLERİNİN SAĞLANMASINA İLİŞKİN KAMU BİRİMLERİ VE GÖREVLERİ         101

Soru 40- Türkiye’de gurbetçilerin sosyal güvenliklerini sağlamakla görevli kamu kurumlar ve birimleri hangileridir?                101

Soru 41- ÇSGB Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün gurbetçilerin sosyal güvenliğine ilişkin görevleri nelerdir?      102

Soru 42- SGK bünyesinde gurbetçilerin sosyal güvenliklerinin sağlanması ile ilgili görevli birimler hangileridir?       103

Soru 43- SGK bünyesinde yer alan Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün gurbetçilerin sosyal güvenliklerinin sağlanmasına ilişkin görevleri nelerdir? .............................................................................................................. 104

Soru 44- SGK Yurtdışı Sözleşmeler ve Emeklilik Daire Başkanlığının, gurbetçilerin sosyal güvenliğine ilişkin görevleri nelerdir?          104

Soru 45- Kamu görevlilerine yurt dışı sözleşme ve borçlanma aylıkları bağlanmasıyla ilgili işlemler, hangi daire başkanlıklarının görev alanı içindedir, bu görevler nelerdir? ........................................................................................ 105

Soru 46- SGK Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı gurbetçilerin sosyal güvenliğine ilişkin görevleri nelerdir?          106

Soru 47- Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerinde / Merkezlerinde gurbetçilerin sosyal güvenliklerinin sağlanması ile ilgili görevli servisler ve bunların görevleri nelerdir? .............................................................................................. 106

İKİNCİ BÖLÜM

TÜRKİYE’NİN TARAF OLDUĞU İKİ YANLI SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMELERİNİN GENEL ESASLARI

 

I. GENEL OLARAK............................................................................................................... 109

A. TANIMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ................................................................................... 109

Soru 48- “İki taraflı uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi” deyimi ne demektir?. 109

Soru 49- Dünyada ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri ilk defa ne zaman, hangi gerekçelerle ortaya çıkmıştır?                110

Soru 50- Türkiye’de ikili sosyal güvenlik sözleşmelerinin doğuşu ve gelişimi nasıl olmuştur?          111

Soru 51- Günümüz itibariyle imzalanan ikili sosyal güvenlik sözleşmelerinden, yürürlükte bulunan ve yürürlüğe girmeyi bekleyen sözleşmeler hangileridir? .................................................................................................. 112

B. İÇ HUKUKUMUZDAKİ YERİ............................................................................................ 112

Soru 52- Türkiye’nin imzaladığı sosyal güvenlik sözleşmeleri, hukuki dayanağını nereden alır?      112

Soru 53- Sosyal güvenlik sözleşmelerinin hazırlığı, değişikliği çalışmaları ve uygulanmasıyla görevli Bakanlıklar ve Kurumlar hangileridir? ................................................................................................................................................ 113

Soru 54- Sosyal güvenlik sözleşmelerinin ve bunların uygulama esaslarını belirleyen idari anlaşmaların hazırlanışına ilişkin esaslar nelerdir? ................................................................................................................................................ 114

Soru 55- Sosyal güvenlik sözleşmeleri, yürürlüğe girinceye kadar hangi aşamalardan geçer?         115

Soru 56- İkili sosyal güvenlik sözleşmelerin iç hukukumuza ne gibi etkileri vardır? 118

Soru 57- Genel olarak ikili sosyal güvenlik sözleşmelerin sağladığı haklar nelerdir? 120

Soru 58- İkili sosyal güvenlik sözleşmeleri hangi bölüm ve alt bölümlerden oluşur? 120

C. İKİ YANLI SÖZLEŞMELERDE YER ALAN KAVRAMLAR........................................... 121

Soru 59- Sosyal güvenlik sözleşmelerinde tanımlanan kavramlar nelerdir, tanımlanmayan herhangi bir kavram hangi anlamda kullanılır?................................................................................................................................................ 121

Soru 60- Sözleşmelerde ülke, yetkili makam, yetkili kurum, kurum ve irtibat kurumu / bürosu kavramları hangi anlamlarda kullanılmıştır? ................................................................................................................................................ 122

Soru 61- Sözleşmelerdeki vatandaş, sigortalı, aile bireyi ve hak sahibi kavramları hangi anlamları ifade eder?            123

Soru 62- Sözleşmelerde geçen mevzuat, sigortalılık süresi, oturma, bulanma, aylık, gelir ve yardım kavramları hangi anlamlarda kullanılmıştır?....................................................................................................................... 125

D. SÖZLEŞMELERİN UYGULAMA ALANI......................................................................... 126

Soru 63- Türkiye’nin taraf olduğu ikili sözleşmeler, sözleşmeli ülkeler yönüyle hangi sigorta kollarını kapsamaktadır?             126

Soru 64- İkili sosyal güvenlik sözleşmeleri, Türkiye yönünden hangi mevzuatlara uygulanır?          127

Soru 65- İkili sosyal güvenlik sözleşmeleri, Türkiye yönünden hangi sigorta kollarını kapsamına almıştır?   129

Soru 66- Vatandaşlık bağı itibariyle sosyal güvenlik sözleşmeleri, kişisel uygulama alanı yönünden nasıl gruplandırılır?          130

Soru 67- Türkiye yönünden sözleşmelerde, sigorta kolları itibariyle kapsama alınan sigortalılar kimlerdir? 130

Soru 68- Sözleşmeler, taraf ülke mevzuatının değiştirilmesinden veya yeni bir sosyal güvenlik rejimi /sigorta kolunun oluşturulmasından nasıl etkilenir?...................................................................................................................... 132

Soru 69- Sözleşmeler, taraf ülke mevzuatlarında “mevcut hakların yeni nüfus gruplarına yaygınlaştırılması” yönünde yapılan yasal değişikliklere nasıl uygulanır?........................................................................................... 133

Soru 70- Sözleşmeler, taraf ülke mevzuatlarında “kapsamdaki nüfus gruplarına yeni hakların verilmesi “ yönünde yapılan yasal değişikliklere nasıl uygulanır? ................................................................................................................... 136

Soru 71- Sözleşmeler, taraf ülke mevzuatlarında “yeni bir sosyal güvenlik rejiminin / sigorta kolunun oluşturulması” yönünde yapılan yasal düzenlemelere uygulanır mı? ............................................................................................ 137

Soru 72- Türkiye’de sosyal güvenlik mevzuatında gerçekleştirilen yasal değişikliklerden / düzenlemelerden, yürürlükteki sözleşmeler nasıl etkilenmiştir? ....................................................................................................................... 137

E. SÖZLEŞMELERİN EŞGÜDÜM İLKELERİ..................................................................... 138

Soru 73- Sosyal güvenlik sözleşmelerinin dayandığı ilkeler nelerdir?........................ 138

Soru 74- Sözleşmelerdeki “Eşit İşlem Görme İlkesi” hangi anlamı belirtir? ............. 139

Soru 75- Sözleşmelerdeki “Mevzuatın Tekliği İlkesi”ne demektir? ............................ 140

Soru 76- Sözleşmelerde yer alan “Sigortalılık Sürelerinin Birleştirilmesi İlkesi” neyi anlatır?           141

Soru 77- Sözleşmelerdeki “İkamet Şartlarından Vazgeçme İlkesi” hangi anlamı belirtir?   142

Soru 78- Sözleşmelerdeki “Benzeşme İlkesi” neyi ifade eder? ................................... 142

Soru 79- Sözleşmelerdeki “İyi Yönetim ve İşbirliği İlkesi” ne demektir? ................... 146

II. UYGULANACAK MEVZUATIN BELİRLENMESİ ......................................................... 147

A. GENEL KURAL................................................................................................................. 147

Soru 80- Sözleşmelere göre uygulanacak mevzuatın belirlenmesinde geçerli olan genel kural nedir, bu kuralla ne amaçlanmıştır?       147

Soru 81- Mevzuatın belirlenmesine ilişkin genel kural, “ücretli çalışanlar” için nasıl uygulanır?      147

Soru 82- Mevzuatın belirlenmesine ilişkin genel kural, “bağımsız çalışanlar” için nasıl uygulanır? 148

Soru 83- Mevzuatın belirlenmesine ilişkin genel kural, “memurlar” için nasıl uygulanır?   148

B. İSTİSNAİ KURALLAR ...................................................................................................... 149

Soru 84- Sözleşmelere göre, uygulanacak mevzuatın belirlenmesinde geçerli olan genel kuralın istisnasını kimler oluşturur?               149

Soru 85- Sözleşmelere göre “geçici görevlendirme” nedir, geçici görevlendirenler hakkında hangi ülke mevzuatı uygulanır?                150

Soru 86- Sözleşmeli ülkelere geçici görevle gönderilen gurbetçilerin, görev sürelerinin uzatılmasına ilişkin işlemler nelerdir?               151

Soru 87- Uluslararası taşımacılık personeline hangi ülkenin mevzuatı uygulanır?... 153

Soru 88- Gemi adamlarına hangi ülkenin mevzuatı uygulanır?.................................... 156

Soru 89- Viyana sözleşmelerine göre diplomatik misyonlar ve konsolosluk mensupları hakkında hangi ülkenin sosyal güvenlik mevzuatı uygulanır? ............................................................................................................................ 157

Soru 90- Türkiye’nin imzaladığı iki yanlı sözleşmelere göre, mevzuatın belirlenmesinde Viyana sözleşmelerinin sosyal güvenlikle ilgili hükümleri, kimlere uygulanır? .................................................................................. 159

Soru 91- Sözleşmelere göre, taraf ülkelerin elçilik ve konsolosluklarında görev yapan diplomatlar ile buralarda çalışan diğer personel hakkında hangi ülke mevzuatı uygulanır? ....................................................................... 159

Soru 92- Yurt dışı temsilciliklerinde istihdam edilen personel hakkında çalıştığı ülke mevzuatının uygulanmasını öngören sözleşmeler hangileridir, bunlar için bir tercih hakkı var mıdır?........................................................ 161

Soru 93- Yurt dışı temsilciliklerinde istihdam edilen personel hakkında vatandaşı olunan, sürekli oturulan veya temsil edilen ülke mevzuatının uygulanmasını öngören sözleşmeler hangileridir, bunlar için bir tercih hakkı var mıdır?   166

Soru 94- Yurt dışı temsilciliklerinde istihdam edilen personelin temin şekline göre, uygulanacak mevzuat hangi sözleşmelerde nasıl belirlenmiştir?...................................................................................................................... 167

Soru 95- Sözleşmelerdeki mevzuatın belirlenmesine ilişkin kurallar değiştirilerek uygulanabilir mi?              168

Soru 96- Sözleşmeli ülkelerde çalışan gurbetçilerden istisnai olarak kimler 5510 sayılı Yasa kapsamında sigortalı sayılır, buna ilişkin olarak SGK tarafından yürütülen işlemler nelerdir?.................................................................. 169

III. İDARİ ÖNLEMLER VE İŞBİRLİĞİ ALANLARI.............................................................. 172

A. GENEL OLARAK ............................................................................................................. 172

Soru 97- Sözleşmelerde yer alan idari önlemler ve işbirliği alanları nelerdir? ......... 172

B. İDARİ ÖNLEMLER............................................................................................................ 172

Soru 98- İrtibat kurumlarının ve bürolarının görevleri nelerdir, Türkiye’de bu görevler hangi kurumlarca yerine getirilir?       172

Soru 99- Taraf ülke sosyal güvenlik kurumları arasında kullanılan standart belgelerin (formülerlerin) sözleşme uygulamalarındaki önemi nedir? .................................................................................................................................... 173

Soru 100- Sözleşme uygulamaları ile ilgili talep ve itiraz baş vuruları, yetkili kurumlarca nasıl değerlendirilir?            177

Soru 101- Sözleşme uygulamalarında, teferruatlı tıbbi raporların önemi nedir, bu raporların düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar nelerdir? ................................................................................................................................................ 177

B. ALACAKLARIN DİĞER TARAF ÜLKEDE TAKİP VE TAHSİLİ.................................... 178

Soru 102- Sözleşmeli ülke sosyal güvenlik kurumlarının Türkiye’deki alacakları, idari işbirliği kapsamında nasıl takip ve tahsil edilir?   178

Soru 103- Sözleşmeli ülke sigorta kurumlarının, Türkiye’deki haksız filler sonucu doğan alacakları, SGK tarafından nasıl tahsil edilir?................................................................................................................................................ 179

Soru 104- Türkiye’deki trafik kazaları sonucu sözleşmeli ülke sosyal sigorta kurumlarına verilen zararlardan doğan alacakların, SGK tarafından takip ve tahsiline ilişkin esaslar nelerdir? .................................................... 182

Soru 105- Gurbetçilerin sözleşmeli ülkede bulundukları sürede doğan prim alacakları, Türkiye’de ikametleri sırasında hangi esaslarla tahsil edilir? .................................................................................................................................... 182

Soru 106- Sözleşmeli ülke kurumlarınca haksız veya yersiz ödenen yardımlara ilişkin alacakların, Türkiye’de tahsiline ilişkin esaslar nelerdi? ................................................................................................................................................ 183

Soru 107- Sözleşmeli ülke kurumlarınca avans niteliğinde yapılan ödemeler, Türkiye’de nasıl tahsili edilir?                 184

Soru 108- SGK alacaklarının sözleşmeli ülkelerde ikamet eden borçlulardan takip ve tahsiline ilişkin esaslar nelerdir?             184

Soru 109- SGK’nın yurt dışında meydana gelen olaylardan doğan rücu alacaklarının, bu ülke sigorta kurumlarınca tahsiline ilişkin esaslar nelerdir? ............................................................................................................................... 185

C. ANLAŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM YOLLARI...................................................................... 186

Soru 110- Sözleşme hükümlerinin yorumundaki güçlükler nelerdir? ....................... 186

Soru 111- Sözleşmelerin yorumlanmasında geçerli olan kurallar nelerdir?  ............ 189

Soru 112- Sözleşmelerin uygulanmasında ortaya çıkan sorunlar ve anlaşmazlıklar, taraflar arasında hangi yöntemlerle çözümlenir?   189

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

GURBETÇİLERE KISA VADELİ SİGORTA KOLLARINDAN SAĞLANAN HAKLAR

 

I. GENEL OLARAK .............................................................................................................. 192

Soru 113- Kısa vadeli sigorta kolları ne demektir, kapsamında hangi tehlikeler ve sigorta kolları bulunur?   192

Soru 114- İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık tehlikelerini kapsayan sigorta kolu hangi gerekçelerle “kısa vadeli” olarak anılır, bu tehlikelerin yol açtığı zararlar nelerdir? .......................................................................... 192

Soru 115- 5510 sayılı Yasaya göre kısa vadeli sigorta kolları kapsamında bulunan sigortalılar kimlerdir?      193

Soru 116- Kamu görevlilerin kısa vadeli sigorta kolları kapsamına alınmamasının gerekçesi nedir?                193

Soru 117- 5510 sayılı Yasaya göre kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlar nelerdir?       194

Soru 118- 5510 sayılı Yasanın kısa vadeli sigorta kollarına ilişkin mevzuat, hangi gurbetçilere uygulanır?     194

II. 5510 SAYILI YASAYA GÖRE SAĞLANAN YARDIMLAR ........................................... 195

A. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI SİGORTASI....................................................... 195

Soru 119- İş kazası nedir, sigortalılık statülerine göre hangi olaylar iş kazası sayılır? 195

Soru 120- “Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada” meydana gelen iş kazaları nelerdir?               196

Soru 121- “İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla” meydana gelen iş kazaları nelerdir?             197

Soru 122- “Sigortalının görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda” meydana gelen iş kazaları nelerdir? ................................................................................. 198

Soru 123- “Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda” meydana gelen iş kazaları nelerdir?................................................................................................................................ 198

Soru 124- “Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında” meydana gelen iş kazaları nelerdir?   199

Soru 125- Bir olayın iş kazası sayılması için hangi unsurların varlığı gerekir?.......... 199

Soru 126- İş kazasında “sigortalılık unsuru “ hangi anlamı ifade eder? .................... 200

Soru 127- İş kazasında “olay unsuru” hangi anlamda kullanılmaktadır, iş kazası olaylarının bildirimine ilişkin esaslar nelerdir?             200

Soru 128- İş kazasında “engellilik unsuru” ne demektir? ............................................ 201

Soru 129- İş kazasının “nedensellik unsuru” hangi anlamı belirtir? .......................... 202

Soru 130- Meslek hastalığı nedir, unsurları nelerdir? ................................................... 202

Soru 131- Meslek hastalığında “sigortalılık unsuru” hangi anlamı ifade eder?......... 202

Soru 132- Meslek hastalığında “olay unsuru” hangi anlamda kullanılmaktadır, meslek hastalıklarının bildirilmesine ilişkin esaslar nelerdir? ................................................................................................................................................ 203

Soru 133- Meslek hastalığında “engellilik unsuru” ne demektir, nasıl belirlenir?..... 203

Soru 134- Meslek hastalığında “nedensellik unsuru” nasıl açıklanır? ....................... 205

Soru 135- İş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar nelerdir? .... 205

Soru 136- İş kazası ve meslek hastalığı halinde geçici iş göremezlik ödeneği hangi şartlarla verilir, nasıl hesaplanır?                205

Soru 137- Sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanma koşulları nelerdir?................. 206

Soru 138- İş kazası ve meslek hastalığı halinde meslekte kazanma gücündeki kayıp oranı (SİD) nasıl belirlenir?          207

Soru 139- Sürekli iş göremezlik geliri nasıl hesaplanır, hangi tarihte başlar?........... 208

Soru 140- Ölüm geliri bağlanmasında sigortalıya ilişkin koşullar nelerdir? .............. 210

Soru 141- Hak sahiplerine hangi koşullarla ölüm geliri bağlanır?............................... 210

Soru 142- Hak sahiplerin ölüm gelirleri nasıl hesaplanır? ............................................ 212

Soru 143- Ölüm geliri, hak sahipleri arasında hangi oranlarla paylaştırılır?.............. 212

Soru 144- Ölüm geliri hangi tarihte başlar ve ne zaman kesilir? ................................. 214

Soru 145- Evlenme ödeneği kimlere, hangi koşullarla ödenir? ................................... 214

Soru 146- Cenaze ödeneği hangi koşullarla, kimlere ödenir? ..................................... 215

Soru 147- Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışan sigortalıların iş kazası ve meslek hastalığı halinde yardımlardan yararlanma koşulları nelerdir? .......................................................................................... 215

B. HASTALIK SİGORTASI................................................................................................... 216

Soru 148- Hastalık sigortası ve hastalık hali kavramları nelerdir, kimleri kapsamına alır ve hangi yardım sağlanır?     216

Soru 149- Hastalık halinde geçici iş göremezlik ödeneği hangi koşullarla verilir, nasıl hesaplanır? 216

C. ANALIK SİGORTASI........................................................................................................ 217

Soru 150- Analık sigortası ve analık hali nedir, kimleri kapsamına alır, hangi yardımlar sağlanır?    217

Soru 151- Analık halinde geçici iş göremezlik ödeneği kimlere, hangi koşullarla ödenir?   217

Soru 152- Analık halinde geçici iş göremezlik ödeneği hangi süreler için ödenir, nasıl hesaplanır?                218

Soru 153- Emzirme ödeneğinden kimler hangi koşullarla yararlanır, miktarı nasıl belirlenir?           218

D. ORTAK KONULAR........................................................................................................... 219

Soru 154- Geçici iş göremezlik ve geçici iş görmezlik ödeneği nedir?....................... 219

Soru 155- Geçici iş göremezlik ödeneğine esas istirahat raporlarının düzenlenmesi ve teminine ilişkin usul ve esaslar nelerdir?           220

Soru 156- Geçici iş göremezlik ödeneğine ve gelirlere esas günlük kazanç nasıl hesaplanır?           220

Soru 157- Geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesine ilişkin esaslar nelerdir? ... 222

Soru 158- Sigortalıdan kaynaklanan nedenlerle geçici iş göremezlik ödeneği ve sürekli iş göremezlik gelirinin sınırlandırılmasını gerektiren durumlar nelerdir?  ............................................................................................................ 222

Soru 159- İş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık olaylarında, işverenlerin ve üçüncü kişilerin sorumlulukları nelerdir?          223

Soru 160- Kısa vadeli tehlikeler bakımından, iş verenlerin kusursuz sorumluluğu ne zaman söz konusudur?             225

III. İKİ YANLI SÖZLEŞMELERE GÖRE SAĞLANAN HAKLAR...................................... 225

A. KAPSAMI.......................................................................................................................... 225

Soru 161- Sözleşmelerde ülkeler itibariyle hangi kısa vadeli sigorta kolları kapsama alınmıştır?      225

B. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI SİGORTASI....................................................... 226

Soru 162- Sözleşmelerde iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili öngörülen ortak haklar ve krallar nelerdir?            226

Soru 163- Türkiye - Almanya SGS’ye göre gurbetçilerin her iki ülkede aynı mahiyette meslek hastalığına neden olan çalışmalarda, meslek hastalığı tespitleri nasıl yapılır? ........................................................................................ 226

Soru 164- Sözleşmelere göre iş kazası veya meslek hastalığı halinde parasal yardımlar, hangi ülke mevzuatına göre belirlenir?             228

Soru 165- Sözleşmeli ülkenin birinde iş kazası veya meslek hasatlığı halinde hak kazanılan parasal yardımlar, diğer sözleşmeli ülkede ikamet sırasında kesintiye uğrar mı?............................................................................................. 228

Soru 166- Sözleşmeli ülkenin birinde iş kazası veya meslek hasatlığı halinde hak kazanılan parasal yardımları, diğer taraf ülkede ikamet sırasında ödenmesini izne bağlayan sözleşmeler hangileridir? .................................. 229

Soru 167- Her iki sözleşmeli ülkede aynı sigortalının uğradığı iş kazası ve meslek hastalığında SİD ve gelirin miktarı nasıl belirlenir?    231

Soru 168- Taraf iki ülkede aynı sigortalının uğradığı iş kazası ve meslek hastalığında SİD’in ve yardım miktarlarının farklı şekilde belirlenmesini öngören sözleşmeler hangileridir?......................................................... 232

Soru 169- Sözleşmelerde, meslek hastalıkları bakımından yer alan haklar ve kurallar nelerdir?       233

Soru 170- Her iki ülkede, meslek hastalığına neden olan işlerde çalışanlara ve bunların hak sahiplerine yapılacak olan parasal yardımlar, hangi ülkenin mevzuatına göre verilir?............................................................................ 234

Soru 171- Meslek hastalığı dolayısıyla sürekli iş göremezlik geliri alan bir sigortalının, diğer sözleşmeli ülkede ikamet ettiği sırada bu hastalığının ilerlemesi halinde, geliri yeniden nasıl belirlenir? .................................... 236

Soru 172- Meslek hastalığı ile ilgili olarak sözleşmelerde yer alan diğer haklar nelerdir, bu haklar ve kurallar hangi ülke sözleşmelerinde nasıl yer almaktadır? .................................................................................................................... 237

Soru 173- Sözleşmelerin, iş kazası ve meslek hastalığı sigortasına uygulanmasına ilişkin özellik gösteren düzenlemeleri nelerdir?       239

Soru 174- İş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulamasında diğer sözleşmeli ülkede geçen sigortalılık süreleri, hangi gerekçeyle birleştirilmemektedir? ........................................................................................................ 240

C. HASTALIK VE ANALIK SİGORTALARI ........................................................................ 240

Soru 175- Sözleşmelerde hastalık ve analık sigortaları yönünden yer alan haklar ve kurallar nelerdir?          240

Soru 176- Sözleşmelere göre hastalık ve analık sigortaları uygulamasında taraf ülkelerde geçen sigortalılık süreleri, hangi koşullarla birleştirilir? .......................................................................................................................... 241

Soru 177- Türkiye’deki hastalık ve analık sigortaları uygulamasında, sözleşmeli ülkelerdeki sigortalılık süreleri ne zaman, nasıl birleştirilir? ................................................................................................................................................ 242

Soru 178- Sözleşmelere göre hastalık ve analık halinde parasal yardımların verilmesinde, hangi ülke mevzuatı uygulanır?      243

Soru 179- İkamet değişikliklerinde hastalık ve analık halinde verilen parasal yardımların ödenmesine devam edilmesinin koşulları nelerdir?  ................................................................................................................................................ 244

Soru 180- Hastalık ve analık hallerinde uygulanacak mevzuatın belirlenmesinde geçerli olan diğer haklar ve kurallar nelerdir, bunlar hangi ülke sözleşmeleri için geçerlidir? ..................................................................................... 246

Soru 181- Geçici olarak Türkiye’de bulunan gurbetçilerin çalıştıkları ülke mevzuatına göre hak kazandıkları ödeneklere esas istirahat raporları nasıl düzenlenir? ................................................................................................ 246

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

GURBETÇİLERE GENEL SAĞLIK, İŞSİZLİK VE AİLE SİGORTALARINDAN SAĞLANAN HAKLAR

 

I. GENEL SAĞLIK SİGORTASI .......................................................................................... 248

A. GENEL OLARAK.............................................................................................................. 248

Soru 182- Sosyal güvenlikte, hastalık tehlikesi hangi yöntemlerle güvence altına alınır?    248

Soru 183- Anayasada sağlık hakkı ve yaşama hakkı nasıl düzenlenmiştir? ............... 249

Soru 184- Genel sağlık sigortası nedir, ülkemizdeki genel sağlık sigortası sisteminin temel özellikleri nelerdir?          249

Soru 185- Genel sağlık sigortasından sağlanan hizmetler ve yardımlardan kimler, hangi esaslarla yararlanırlar?        250

Soru 186- Kimler genel sağlık sigortalısı sayılır? ........................................................... 250

Soru 187- Genel sağlık sigortalıları, prim ödeme yükümlülüğüne bağlı olarak nasıl gruplandırılır?                 250

Soru 188- Genel sağlık sigortalısı sayılmayanlar kimlerdir? ........................................ 253

Soru 189- Genel sağlık sigortası uygulamasında, kimler bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılır?      253

Soru 190- Kimler bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılmazlar? ................................... 255

Soru 191- Genel sağlık sigortalısı ve/veya bakmakla yükümlü olduğu kişi hallerinin aynı kimsede birleşmesi durumlarında, hangisi geçerli sayılır? .................................................................................................................................. 255

Soru 192- Genel sağlık sigortasına ilişkin 5510 sayılı Yasada yer alan diğer tanımlar nelerdir?         257

B. GELİR TESPİTİ VE GURBETÇİLER.............................................................................. 257

Soru 193- Genel sağlık sigortası kapsamında gelir tespiti yapılmasının amacı nedir, nasıl yapılır?   257

Soru 194- Gelir tespiti kimler için yapılır, hangi durumlarda yenilenir? .................... 258

Soru 195- Gelir tespitine bağlı olarak genel sağlık sigortalılık statüsü, ödenecek primlerin miktarı ve ödeme şekli nasıldır?     259

Soru 196- Gurbetçilerin, adresin Türkiye’de kayıtlı olmasına bağlı olarak çıkan genel sağlık sigortası prim borçlarından kurtulmaları için yapmaları gereken nedir? ........................................................................................... 260

Soru 197- Yurt dışında ikamet eden gurbetçiler, genel sağlık sigortası prim borcu ile karşılaşmamaları için Türkiye’deki adreslerini yurtdışına nasıl aldırabilirler? .............................................................................................................. 261

C. 5510 SAYILI YASAYA GÖRE SAĞLANAN YARDIMLAR ........................................... 262

Soru 198- Genel sağlık sigortasından sağlık hizmetler hangi amaçla sağlanır, bu hizmet ve yardımlar nelerdir?         262

Soru 199- Genel sağlık sigortası kapsamında sunulan sağlık hizmetleri nelerdir, bu hizmetler için bir süre sınırı var mıdır?    262

Soru 200- Koruyucu sağlık hizmetlerinin amacı nedir, hangi hizmetleri ve koşulları kapsar?            263

Soru 201- Tedavi edici sağlık hizmetleri, hangi hizmetleri kapsar? ............................ 263

Soru 202- Acil hal ne dedir, acil sağlık hizmetleri hangi koşullarla verilir? ............... 264

Soru 203- Analık hali nedir, analık sebebiyle sağlanan sağlık hizmetleri nelerdir? .. 264

Soru 204- Ağız ve diş sağlığı hizmetleri nelerdir? ......................................................... 265

Soru 205- Hangi sigortalıların diş tedavi bedelleri, SGK tarafından karşılanmaz?  . 265

Soru 206- Yardımcı üreme (tüp bebek) sağlık hizmetlerinin amacı ve koşulları nelerdir?   265

Soru 207- Tıbbi ürün, ilaç, araç ve gereçlerin sağlanmasına ilişkin sağlık hizmetleri nelerdir?          266

Soru 208- SGK tarafından karşılanmayan sağlık hizmetleri nelerdir? ....................... 266

Soru 209- Trafik kazalarına ilişkin sağlık hizmetleri nasıl karşılanır? ......................... 267

Soru 210- Yol gideri, gündelik ve refakatçi giderleri, hangi hallerde karşılanır? ...... 268

Soru 211- Yurt dışı tedavilerine ilişkin giderler, kimler için SGK tarafından karşılanır? 268

Soru 212- Yurt dışında sağlanan sağlık hizmetlerine ilişkin tedavi bedelleri nasıl karşılanır, bu konuda bir sınır var mıdır?      270

Soru 213- Yurt dışı yol, gündelik ve refakatçi giderleri, SGK’ca nasıl karşılanır? .... 270

D. YARDIMLARDAN YARARLANMA KOŞULLARI VE ESASLARI................................. 271

Soru 214- Sağlık hizmetlerinden yararlanmak için aranan koşullar, kaç grupta toplanır? 271

Soru 215- Sağlık hizmetlerinden yararlanmak için aranan genel sağlık sigortası primine ilişkin koşullar nelerdir, bunlar hangi sigortalılar için geçerlidir? ..................................................................................... 271

Soru 216- Sağlık hizmeti için aranan 30 gün genel sağlık sigortası primi ödeme gün sayısı hesabında dikkate alınmayan süreler nelerdir? ................................................................................................................................................ 272

Soru 217- Sağlık hizmetleri için öngörülen prim ödemeye ilişkin koşullar, kimler ve hangi durumlar için aranmaz?   273

Soru 218- Sağlık hak sahipliği nedir, nasıl oluşturulur? .............................................. 273

Soru 219- Sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları nasıl basamaklandırılmıştır? ......... 275

Soru 220- Sağlık hizmeti almak için hangi sağlık hizmeti sunucusuna başvurmak gereklidir, sevk zinciri var mıdır? 275

Soru 221- SGK ile sözleşmesi olmayan sağlık hizmeti sunucularından, hangi hallerde sağlık hizmetlerinden yararlanılır?        276

Soru 222- Sağlık hizmetlerinden yararlanmada kimlik tespiti niçin önemlidir, nasıl yapılır?              277

Soru 223- Sağlık hizmeti sunucularınca sağlık hizmeti nasıl sağlanır? ..................... 277

Soru 224- Genel sağlık sigortalılığının ve bakmakla yükümlü olduğu kişi olma halinin sona ermesi durumunda, sağlık hizmetleri kimler için hangi koşullarla devam eder? ........................................................................................... 278

E. KATILIM PAYI UYGULAMASI ....................................................................................... 279

Soru 225- Sağlık hizmetlerinden katılım payı alınmasının amacı nedir, hangi sağlık hizmetlerinden katılım payı alınır?              279

Soru 226- Ayakta hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payı ne kadardır, nasıl tahsil edilir?           280

Soru 227- Vücut dışı protez ve ortezler için katılım payı ne kadardır, nasıl tahsil edilir?     281

Soru 228- Ayakta tedavide sağlanan ilaçlar için katılım payı ne kadardır, nasıl tahsil edilir?              282

Soru 229- Tüp bebek tedavisi için katılım payı ne kadardır, nasıl tahsil edilir? ......... 282

Soru 230- Kimlerden katılım payı alınmaz? ..................................................................... 283

Soru 231- Hangi sağlık hizmetlerinden katılım payı alınmaz? ...................................... 284

F. İLAVE ÜCRET UYGULAMASI ........................................................................................ 284

Soru 232- Genel sağlık sigortasında ilave ücret uygulaması ne demektir? ............... 284

Soru 233- İlave ücret oranları nasıl belirlenir? ............................................................... 285

Soru 234- Kimlerden ilave ücret alınmaz? ...................................................................... 285

Soru 235- İlave ücret alınmayacak sağlık hizmetleri nelerdir? ..................................... 285

Soru 236- İlave ücret bilgilendirilmesi ne şekilde yapılır? ............................................ 286

Soru 237- Öğretim üyeleri tarafından mesai saatleri dışında verilen sağlık hizmetlerinde ilave ücret uygulaması nasıldır?        286

Soru 238- Otelcilik hizmetlerinde ilave ücret uygulaması nasıldır? ............................ 287

Soru 239- İstisnai sağlık hizmetleri ve bu hizmetlerde ilave ücret uygulamasına ilişkin kurallar nelerdir?      287

G. İKİ YANLI SÖZLEŞMELERDE SAĞLIK YARDIMLARININ GENEL ESASLARI........ 287

Soru 240- Sağlık yardımlarını kapsamına alan Türkiye’nin taraf olduğu iki yanlı sosyal güvenlik sözleşmeleri hangileridir?     287

Soru 241- Sözleşmeye taraf bir ülkenin sosyal güvenlik kapsamında olan bir kimse, diğer taraf ülkenin sağlık yardımlarından hangi koşullarla yararlanır? ............................................................................................................................ 288

Soru 242- Sözleşmeli ülkelerde geçen prim ödeme gün sayıları, genel sağlık sigortası uygulamasında Türkiye’deki hizmet süreleriyle hangi usul ve esaslarla birleştirilir? ............................................................................................ 289

H. GURBETÇİLERİN TÜRKİYE’DE SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANMA HAKLARI   291

Soru 243- Sözleşmeli ülke kapsamında bulunanlardan kimler, Türkiye’deki sağlık yardımlarından yararlanırlar?        291

Soru 244- Sözleşmeli ülkelerdeki gurbetçilerin ve bunların aile bireylerinin, Türkiye’de sağlık yardımlarından yararlanmaları için hangi aşamaların tamamlanması gerekir? ................................................................................. 292

Soru 245- Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Göre Sağlık Yardım Belgesi’nin geçerlilik süresi nedir, düzenlenmesine ilişkin diğer esaslar nelerdir? ............................................................................................................................... 293

Soru 246- Geçici olarak Türkiye’de bulunma hallerinde, SGK mevzuatında öngörülen sağlık yardımlarından yararlanacak olan gurbetçiler kimlerdir? ............................................................................................................................. 294

Soru 247- Sözleşmeli ülkedeki işverenleri tarafından geçici görevle Türkiye’ye gönderilen gurbetçiler, hangi esaslar dahilinde sağlık yardımlarından yararlanırlar?............................................................................................ 294

Soru 248- Sözleşmeli ülkede sigortalı olanlar, aylık alanlar ile bunların yanlarında ikamet eden aile bireyi konumundaki gurbetçiler, Türkiye’de geçici bulundukları sırada hangi esaslarla sağlık yardımlarından yararlanırlar?              296

Soru 249- Türkiye’de sürekli ikamet hallerinde, SGK mevzuatında öngörülen sağlık yardımlarından yararlanacak olan sözleşmeli ülke kapsamındaki kişiler kimlerdir? ........................................................................................ 299

Soru 250- Sözleşmeli ülke kapsamında olup Türkiye’de sürekli olarak ikamet eden sigortalının aile bireylerine, hangi esaslarla sağlık yardımı sağlanır?................................................................................................................................ 299

Soru 251- Türkiye’de sürekli ikamet eden sözleşmeli ülke kapsamındaki sigortalının aile bireylerinin sağlık yardımları, hangi durumlarda hangi ülke mevzuatına göre belirlenir? ........................................................................... 301

Soru 252- Sözleşmeli ülkelerden aylık alan gurbetçiler ile bunların aile bireylerinin sağlık yardımları, hangi durumlarda hangi ülke mevzuatına göre belirlenir? .............................................................................................. 302

Soru 253- Sözleşmelere göre ikamete dayalı sağlık yardımlarına hak kazanmada, yurt dışı borçlanma ve sözleşme aylığı bağlananlar ile mavi kart sahiplerinin yapması gerekenler nelerdir? ............................................................. 303

Soru 254- Hastalık nedeniyle sözleşmeli ülkenin izniyle tedavi amaçlı olarak Türkiye’ye gönderilme halinde, SGK mevzuatında öngörülen sağlık yardımlarından yararlanacak olan gurbetçiler kimlerdir? ................................. 307

Soru 255- Hastalık halinde tedavisine davam edilmek üzere izinle Türkiye’ye gelen gurbetçiler, SGK sağlık yardımlarından nasıl yararlanırlar? ................................................................................................................................................ 307

Soru 256- Analık halinde, sözleşmeli ülke sigorta kurumları adına SGK sağlık yardımlarından kimler yararlanırlar?   309

Soru 257- Sözleşmeli ülke mevzuatı kapsamında bulunanlar, analık halinde hangi esaslarla SGK sağlık yardımlarından yararlanırlar? 309

Soru 258- Sözleşmeli ülkede geçirdiği iş kazası veya tutulduğu meslek hastalığı nedeniyle Türkiye’de tedavi hakkına sahip olan gurbetçiler kimlerdir? ............................................................................................................................. 310

Soru 259- Sözleşmeli ülke kapsamında iken iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına tutulan sigortalı gurbetçilerden Türkiye’ye gelenler, sağlık yardımlarından hangi esaslarla yararlanırlar?..................................................... 310

Soru 260- Sözleşmeli ülke adına ülkemizdeki sağlık yardımlarından yararlanan gurbetçilere, gündelikleri ile yol ve refakatçi giderleri hangi hallerde ve esaslarla ödenir?............................................................................................. 312

Soru 261- Sözleşmeli ülke mevzuatı kapsamındaki gurbetçilerin Türkiye’de protez ve iyileştirme araçları ile önemli derecedeki sağlık yardımlarının sağlanmasına ilişkin usul ve esaslar nelerdir?....................................... 312

Soru 262- Türkiye - Fransa SGS’ye göre, diğer taraf ülkesinde geçici bulunma ve sürekli ikamet hallerinde, kimler için ikamet veya uyruk koşulu aranır?...................................................................................................................... 313

Soru 263- Çek Cumhuriyeti mevzuatı kapsamındaki gurbetçilerin Türkiye’de sağlık yardımlarından yararlanmalarına ilişkin kurallar nelerdir?................................................................................................................................................ 317

Soru 264- Türkiye - Azerbaycan SGS’ye göre, iki ülke arasında sağlık yardımları uygulaması neden yapılmıyor?        317

Soru 265- Türkiye - İsveç SGS’ye göre, kısmen uygulama alanı bulan sağlık yardımlarından kimler, hangi esaslarla yararlanırlar?         318

Soru 266- Sağlık yardımlarını içermeyen sözleşmeli ülkelerde çalışan gurbetçiler, Türkiye’de bulundukları sırada ücretsiz sağlık yardımı alabilirler mi?........................................................................................................................ 319

I. SAĞLIK YARDIMI GİDERLERİNDE ÜLKELER ARASI HESAPLAŞMA YÖNTEMLERİ 320

Soru 267- Sözleşmelere göre, diğer taraf ülke mevzuatı kapsamındaki kişiler için yapılan sağlık yardımı giderlerinin tahsiline ilişkin hesaplaşma yöntemleri nelerdir? ..................................................................................... 320

Soru 268- Gerçek Giderler Üzerinde Hesaplaşma Yöntemi’nde sağlık yardımı giderleri nasıl belirlenir, hangi sözleşmeler için hangi hallerde uygulanır? ............................................................................................................................ 321

Soru 269- Ortalama Giderler Üzerinde Hesaplaşma Yöntemi’nde sağlık yardımı giderleri nasıl belirlenir, hangi sözleşmeler için hangi hallerde uygulanır? ............................................................................................................................ 322

Soru 270- Götürü Giderler Üzerinde Hesaplaşma Yönteminde sağlık yardımı giderleri nasıl belirlenir, bu yöntem hangi sözleşmeler için hangi hallerde uygulanır? .................................................................................................. 323

İ. SGK KAPSAMINDA BULUNANLARIN SÖZLEŞMELİ ÜLKE SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANMA HAKLARI     324

Soru 271- Sözleşmelere göre, SGK nam ve hesabına sözleşmeli ülkelerdeki sağlık yardımlarından kimler yararlanır?               324

Soru 272- SGK adına sözleşmeli ülkelerce verilen ücretsiz sağlık hizmetlerinden yararlanmanın esasları ve hesaplaşma yöntemleri nelerdir? ................................................................................................................................................ 325

Soru 273- SGK adına sözleşmeli ülkelerden ücretsiz sağlık yardımlarından yararlanmak için SGK’ya yapılan başvurularda hangi belgelerin verilmesi gerekir? ............................................................................................................... 328

Soru 274- Sözleşmeli ülkelere giden SGK kapsamındaki sigortalı ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, bu ülkelerde sağlık yardımlarından yararlanmaları için aranan prim ödeme gün sayısı nedir? ............... 328

Soru 275- Bağımsız çalışan kapsamındaki kişilerin, Almanya’da iken SGK adına sağlık yardımlarından yararlanmalarına ilişkin esaslar nelerdir?................................................................................................................................ 329

Soru 276- Kamu görevlileri kapsamındaki kişilerin, Almanya’da iken SGK adına sağlık yardımlarından yararlanmalarına ilişkin esaslar nelerdir?   ............................................................................................................................. 332

Soru 277- Bağımsız çalışan ve kamu görevlisi kapsamındaki kişilerin, Almanya’da iken SGK adına sağlık yardımlarından yararlanmaları için diğer ortak esaslar nelerdir? ............................................................................................. 334

J. SÖZLEŞMELERE GÖRE İSTİRAHAT VE TIBBİ RAPORLARIN DÜZENLENMESİ . 335

Soru 278- Gurbetçilerin Türkiye’de bulundukları sırada istirahat raporlarının düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar nelerdir?              335

Soru 279- Sözleşmelere göre teferruatlı tıbbı rapor düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar nelerdir?            336

Soru 280- İki yanlı sözleşmelere göre teferruatlı tıbbi raporların düzenlenmesine ilişkin sevk işlemleri, hangi hallerde ücrete tabidir? 337

Soru 281- Gurbetçilerin çocuklarına ilişkin raporlar hangi hallerde nasıl düzenlenir? 339

II. İŞSİZLİK SİGORTASI....................................................................................................... 340

A. GENEL OLARAK.............................................................................................................. 340

Soru 282- İşsizlik ve işsizlik sigortası nedir, işsizlik sigortası hangi amaçla kurulmuştur?                340

Soru 283- Türkiye’de işsizlik sigortası ne zaman kuruldu, amacı nedir, uygulayıcı kurumlar hangileridir?    341

Soru 284- İşsizlik sigortaları ile ilgili tanımlar nelerdir? ............................................... 341

Soru 285- İşsizlik sigortası uygulamasında kimler sigortalı sayılır? ........................... 342

Soru 286- İşsizlik sigortası kapsamında olmayan sigortalılar kimlerdir? .................. 343

Soru 287- İşsizlik sigortası kapsamındaki sigortaların tescilleri nasıl yapılır, sigortalılık ne zaman başlar ve sona erer?            344

Soru 288- İşsizlik sigortası yardımları nereden karşılanır, işsizlik sigortası primlerine ilişkin esaslar nelerdir?            344

B. 4447 SAYILI YASAYA GÖRE SAĞLANAN YARDIMLAR............................................ 345

Soru 289- İşsizlik sigortasından hangi yardımlar sağlanır? ......................................... 345

Soru 290- İşsizlik ödeneğinden yararlanma şartları nelerdir? ..................................... 345

Soru 291- İşsizlik ödeneğine hak kazanmak için, iş sözleşmesinin hangi sebeplere bağlı olarak sona ermesi gerekir?               345

Soru 292- İşsizlik ödeneğine hak kazanmada aranan prim ödeme süresi ve gün sayısına ilişkin koşullar nelerdir?     346

Soru 293- İşsizlik ödeneğinden yararlanmak için başvuruda bulunmanın usul ve esasları nelerdir?               347

Soru 294- İşsizlik ödeneğinden kimler yararlanamazlar? ............................................. 347

Soru 295- İşsizlik ödeneğinin miktarı nasıl hesaplanır? ............................................... 348

Soru 296- İşsizlik ödeneği hangi sürelerle ödenir? ....................................................... 349

Soru 297- İşsizlik ödenekleri nasıl ödenir? ..................................................................... 349

Soru 298- İşsizlik ödeneğinin diğer ödenek, tazminat ve ücretle birleşmesi durumlarında, yapılacak işlem nedir?      349

Soru 299- İşsizlik ödeneği, hangi hallerde kesilir ve geri alınır? ................................. 351

Soru 300- Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma koşulları nelerdir? ........................ 351

Soru 301- Kısa çalışma ödeneğinin miktarı nasıl hesaplanır ve ödenir, süresi ne kadardır?              352

Soru 302- Doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği, kimlere hangi koşullarla ve miktarda ödenir?        353

Soru 303- Sigortalı işsizin ücret alacaklarının Ücret Garanti Fonundan karşılanmasına ilişkin koşullar ve esaslar nelerdir?     354

Soru 304- İşsizlik sigortası uygulamasında kimler, hangi esaslarla genel sağlık sigortası ve iş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortası kapsamına alınmıştır? ........................................................................................................ 355

Soru 305- İşsizlik sigortası kapsamında yeni bir iş bulunmasına ilişkin esaslar nelerdir?   355

Soru 306- İşsizlik sigortası kapsamında meslek eğitiminin verilmesine ilişkin esaslar nelerdir?       356

C. İKİ YANLI SÖZLEŞMELERE GÖRE SAĞLANAN HAKLAR........................................ 356

Soru 307- Türkiye’nin taraf olduğu ikili sosyal güvenlik sözleşmelerinden hangileri, işsizlik sigortasını kapsamına almıştır?   356

Soru 308- İşsizlik sigortasını Türkiye yönünden kapsamına alan sözleşmeler hangileridir?              357

Soru 309- Türkiye yönünden işsizlik yardımlarını kapsamına alan sözleşmeler, 4447 sayılı Yasada öngörülen işsizlik sigortasına hangi esaslarla uygulanır? ........................................................................................................... 357

Soru 310- Sözleşmeli ülkelerde geçen prim ödeme gün sayıları, işsizlik sigortası uygulamasında hangi usul ve esaslarla birleştirilir?  358

Soru 311- Türkiye - Lüksemburg SGS’de işsizlik yardımları ile ilgili olarak yer alan özel düzenlemeler nelerdir?        359

Soru 312- Sözleşmeli ülkelerde çalışan gurbetçilerin, bu ülkelerdeki işsizlik yardımlarına ilişkin hakları nelerdir?      360

III. AİLE SİGORTASI............................................................................................................. 361

A. GENEL OLARAK.............................................................................................................. 361

Soru 313- Aile sigortasının amacı nedir, kimleri kapsamına alır ve sağlanan yardımlar nelerdir?     361

Soru 314- Türkiye’de personel yasalarıyla memurlara ve toplu iş sözleşmeleriyle işçilere ödenen çocuk yardımları, neden aile sigortası kapsamında değildir? ......................................................................................................... 362

B. İKİ YANLI SÖZLEŞMELERE GÖRE SAĞLANAN HAKLAR........................................ 362

Soru 315- Türkiye’nin taraf olduğu ikili sosyal güvenlik sözleşmelerinden hangileri, aile sigortasını kapsamına almıştır?         362

Soru 316- Aile sigortasını kapsamına alan sözleşmelere göre, sözleşmeli ülkelerde çalışan gurbetçilerin çocuklarına sağlanan haklar nelerdir?................................................................................................................................ 363

Soru 317- Hangi sözleşmeli ülkelerde çalışan gurbetçilere Türkiye’de ikamet eden çocukları için aile (çocuk) yardımı ödenir?                364

Soru 318- Türkiye’de ikamet eden çocuklar için ödenen yardımlarla ilgili olarak sözleşmeler itibariyle değişen hak kazanma koşulları ve diğer esaslar nelerdir? ................................................................................................................. 364

Soru 319- Sözleşmelerin aile yardımlarına ilişkin hükümlerinin uygulanmasında “Aile Durum Belgesi” ve “Öğrenim Belgesi” hangi amaçla kullanılır, bu belgelere ilişkin esaslar nelerdir?............................................................... 366

BEŞİNCİ BÖLÜM

GURBETÇİLERE UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARINDAN SAĞLANAN HAKLAR

 

I. GENEL OLARAK............................................................................................................... 368

A. KAPSAM........................................................................................................................... 368

Soru 320- Uzun vadeli sigorta kolları ne demektir, kapsamında hangi tehlikeler ve sigorta kolları bulunur?                 368

Soru 321- Malûllük, yaşlılık ve ölüm tehlikelerini kapsamına alan sigorta koluna “uzun vadeli” denmesinin gerekçesi nedir, bunların yol açtığı gelir kayıplarına ilişkin zararlar nasıl karşılanır?............................................................ 368

Soru 322- 5510 sayılı Yasaya göre uzun vadeli sigorta kolları, hangi sigortalılara uygulanır?           369

Soru 323- 5510 sayılı Yasaya göre uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlar nelerdir?     370

Soru 324- 2008 / Ekim (hariç) ayından önce kamu görevine başlayan iştirakçilerin sosyal güvenlikleri, hangi Yasaya göre sağlanır, bunlara yapılan yardımlar nelerdir? ............................................................................................... 370

Soru 325- Türkiye’de uygulanan uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlardan, hangi gurbetçiler yararlanırlar?       371

B. TEMEL KAVRAMLAR...................................................................................................... 372

Soru 326- 5510 sayılı Yasaya göre uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin temel kavramlar nelerdir?    372

Soru 327- Sigortalılık süresi nedir, nasıl hesaplanır ve hangi sigortalılar için geçerlidir?   372

Soru 328- Sigortalılık süresinin başlangıç tarihi nedir, hangi durumlarda değişir? 374

Soru 329- Sigortalılık süresi, hangi tarihte sona erer?.................................................. 379

Soru 330- Sigortalılık süresini artıran hizmet süreleri nelerdir? ................................ 380

Soru 331- Prim ödeme gün sayısı nedir, sigortalının toplam prim ödeme gün sayısı hangi hizmet sürelerinden oluşur?          382

Soru 332- Uzun vadeli sigorta kolları uygulamasında “yaş” neden önemlidir, nasıl hesaplanır?      384

Soru 333- Doğum tarihinde çeşitli nedenlerden kaynaklanan farklılıkların bulunması durumunda, hangi doğum tarihi geçerli sayılır? 385

Soru 334- Emekliliğe ilişken yaş hadlerinden indirim yapılmasını gerektiren durumlar nelerdir?     387

II. İÇ MEVZUATA GÖRE SAĞLANAN HAKLAR............................................................... 389

A. MALÛLLÜK SİGORTASI.................................................................................................. 389

Soru 335- Malûllük sigortasının amacı nedir, kimleri kapsamına alır ve hangi yardımlar sağlanır?   389

Soru 336- Malûllük aylığına hak kazanmak için aranan koşullar nelerdir? ................ 390

Soru 337- 5510 sayılı Yasaya göre malûllüğün tespitine ilişkin ölçütler nelerdir? ... 392

Soru 338- Sigortalının “çalışma gücünün kaybı” nasıl belirlenir? .............................. 393

Soru 339- İşçi ve bağımsız çalışan sigortalıların “meslekte kazanma gücünün kayıp oranı” nasıl belirlenir?                 394

Soru 340- Kamu görevlilerinin “vazifesini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünün kaybı” nasıl belirlenir?                 394

Soru 341- “Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl” sigortalılar kimlerdir?               395

Soru 342- Malûllüğün belirlenmesine ilişkin işlemler, hangi aşamalardan oluşur? . 395

Soru 343- Malûllük aylığı başvurusuna ilişkin esaslar nelerdir? ................................. 398

Soru 344- Malûllük aylığı hangi tarihte başlar? .............................................................. 399

Soru 345- Malûllük aylıkları hangi durumlarda, hangi tarihlerden geçerli olmak üzere kesilir?         399

Soru 346- Malûllük aylığı hangi hallerde yeniden bağlanır ve nasıl hesaplanır?....... 402

Soru 347- Kimler hangi durumlarda “vazife malûlü” sayılır? ...................................... 403

Soru 348- Kimler hangi durumlarda “harp malûlü” sayılır? ........................................ 404

B. YAŞLILIK SİGORTASI..................................................................................................... 405

Soru 349- Yaşlılık sigortasının amacı nedir, kimleri kapsamına alır ve hangi yardımlar sağlanır?     405

Soru 350- Yaşlılık (emekli) aylığından yararlanmak için, genel olarak hangi koşullarının yerine getirilmesi zorunludur?            405

Soru 351- Yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları, genel olarak nasıl sınıflandırılır? 406

Soru 352- Sigortalılık statülerine göre yaşlılık aylığına hak kazanmanın “genel koşulları” nelerdir?               406

Soru 353- Emeklilikte 01.01.2036 tarihinden sonra geçerli olan genel koşullar nelerdir?    412

Soru 354- Sigortalılık statülerine göre yaşlılık aylığına hak kazanmanın “özel koşulları” nelerdir? 413

Soru 355- İleri yaştaki sigortalılara hangi koşullarla yaşlılık aylığı bağlanır? ............ 413

Soru 356- Sigortalı işe başlamadan önce malûl olan sigortalıların yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları nelerdir?    418

Soru 357- Çalışma gücünü % 40 ilâ % 59 arasında kaybeden sigortalılar, hangi koşullarla yaşlılık aylığından yararlanırlar?      420

Soru 358- Erken yaşlanan sigortalıların yaşlılık aylığından yararlanma koşulları nelerdir?                422

Soru 359- Engellilik nedeniyle vergi indiriminden yararlanan işçilerin yaşlılık aylığından yararlanma koşulları nelerdir?           423

Soru 360- Maden işyerlerinin yeraltı işlerinde çalışan işçiler, hangi koşullarla yaşlılık aylığından yararlanırlar?           423

Soru 361- İstekleri dışında re’sen emekliye sevk edilen kamu görevlileri, hangi koşullarla emekli aylığından yararlanırlar?       425

Soru 362- Yaşlılık aylığı bağlanması için aranan “işten ayrılma” koşulu, sigortalılık hallerine göre nasıl uygulanır?    427

Soru 363- Yaşlılık aylığı başvurusuna ilişkin esaslar nelerdir? ................................... 428

Soru 364- Yaşlılık aylıkları hangi tarihte başlar? ............................................................ 428

Soru 365- Yaşlılık aylıkları, hangi durumlarda ne zaman kesilir? ................................ 429

Soru 366- Kesilen yaşlılık aylıkları, hangi hallerde yeniden bağlanır ve nasıl hesaplanır?   431

Soru 367- Yaşlılık toptan ödemesi için hangi koşullar aranır, nasıl hesaplanır? ...... 433

C. ÖLÜM SİGORTASI........................................................................................................... 435

Soru 368- Ölüm sigortasının amacı nedir, kimleri kapsamına alır ve hangi yardımlar sağlanır?        435

Soru 369- Ölüm aylığına hak kazanmanın sigortalıya ilişkin koşulları nelerdir? ...... 436

Soru 370- 5510 sayılı Yasaya göre, ölüm aylığı bağlanmasında hak sahiplerine ilişkin koşulları nelerdir?      440

Soru 371- 2008/Ekim ayından önce iştirakçi olup, bu tarihten sonra ölen kamu görevlilerinin dul ve yetimlerine hangi koşullarla aylık bağlanır? .............................................................................................................................. 442

Soru 372- Ölüm aylığı başvurularına ilişkin esaslar nelerdir? ..................................... 442

Soru 373- Hak sahiplerine dağıtılacak ölüm aylıklarının hesabına esas sigortalı aylığının tutarı nasıl belirlenir?           444

Soru 374- Sigortalı aylığı, hak sahipleri (dul ve yetimler) arasında hangi oranlarda, nasıl paylaştırılır?          444

Soru 375- Hak sahiplerin aylıklarına alt sınır uygulanır mı, varsa hangi durumlarda nasıl belirlenir?              448

Soru 376- Hak sahiplerin ölüm aylıkları hangi tarihte başlar ve kesilir, hangi hallerde yeniden bağlanır?       449

Soru 377- Ölüm toptan ödemesi kimlere hangi koşullarla verilir, nasıl hesaplanır? 450

Soru 378- Evlenme ödeneği / ikramiyesi kimlere hangi koşullarla verilir, nasıl hesaplanır?               453

Soru 379- Cenaze ödeneği ve ölüm yardımı kimlere hangi koşullarla verilir, nasıl belirlenir?            455

Soru 380- Cenaze ödeneği nasıl ödenir? ........................................................................ 456

D. AYLIKLARIN HESABI...................................................................................................... 457

Soru 381- Aylıkların hesabına esas “Ortalama Aylık Kazanç (OAK)” nasıl belirlenir, bu kazançla aynı işlevi gören diğer kavramlar nelerdir?................................................................................................................................................ 457

Soru 382- 2008 / Ekim ayından önce göreve başlayan kamu görevlilerinin “Emekli Keseneğine Esas Aylıkları” ve “Emekli Aylığı Bağlanmasına Esas Aylıkları” hangi unsurlardan oluşur ve nasıl hesaplanır? .................................. 459

Soru 383- Aylıkların hesabına esas “Aylık Bağlama Oranı (ABO)”, sigortalılık statülerine ve tahsis türlerine göre nasıl belirlenir?         462

Soru 384- İtibari hizmet süresi nedir, hangi görevler itibari hizmet kapsamında sayılır ve bu süreler emekli aylıklarında nasıl değerlendirilir? ................................................................................................................................................ 462

Soru 385- Sigortalılık statülerine göre aylıklar nasıl hesaplanır?................................ 467

Soru 386- Vazife malûllüğü aylıkları nasıl hesaplanır? ................................................. 475

Soru 387- Harp malûllüğü aylıkları nasıl hesaplanır? .................................................... 476

E. KAMU GÖREVLİLERİNE İLİŞKİN ÇEŞİTLİ KONULAR ............................................... 478

Soru 388- Kamu görevlilerinin emekliye sevk edilmesine ilişkin işlemler nelerdir? . 478

Soru 389- 5434 sayılı Yasaya göre, toptan ödeme hangi koşullarla kimlere ödenir, nasıl hesaplanır?              478

Soru 390- 5434 sayılı Yasaya göre, kesenek iadesi hangi koşullarla kimlere ödenir, nasıl hesaplanır?             481

Soru 391- Kamu görevlilerinin emekli ikramiyesine hak kazanma koşulları nelerdir, nasıl hesaplanır?           482

F. ÇEŞİTLİ ORTAK KONULAR............................................................................................ 487

Soru 392- 5510 sayılı Yasaya göre SGK’ya yapılan tahsis başvurularına ilişkin ortak kurallar nelerdir?          487

Soru 393- İşçilerin kıdem tazminatına hak kazanma koşullar nelerdir, nasıl hesaplanır?    488

II. İKİ YANLI SÖZLEŞMELERE GÖRE SAĞLANAN HAKLAR....................................... 490

A. SÖZLEŞME AYLIKLARINA HAK KAZANMA KOŞULLARI......................................... 490

Soru 394- Sözleşmeler kapsamında “tam aylık”, “kısmı aylık” ve “tek taraflı aylık” hangi durumlarda bağlanır, hangi sözleşmelerde tam aylık ve kısmi aylık arasında bir tercih hakkı tanınmıştır? ..................................................... 490

Soru 395- Sözleşmelerde sigortalılık sürelerinin başlangıç tarihi ile ilgili bir kuralın yer almasının ya da almamasının sonuçları nelerdir? ................................................................................................................................................ 494

Soru 396- Sözleşme uygulamamalarında, aylık veya gelir alınan süreler nasıl değerlendirilir?         496

Soru 397- Sözleşme aylıklarının bağlanmasında aranan koşullar nelerdir? ............. 496

Soru 398- Kimi sözleşmelerde yer alan “bir aylık hakkının doğumunda riskin meydana geldiği tarihte bu mevzuata bağlı bulunma koşulu” ne demektir? ............................................................................................................................. 497

Soru 399- Sözleşmelere göre, aylık bağlanmasına ilişkin başvurularda geçerli olan usul ve esaslar nelerdir?              498

Soru 400- Sözleşme uygulamalarında maluliyet tespitine ilişkin esaslar nelerdir?.. 500

Soru 401- Sözleşmelere göre malûllük aylığı talebinde bulunan gurbetçilerin, aynı zamanda yaşlılık aylığına hak kazanmaları durumunda dikkat etmeleri gereken hususlar nedir?.......................................................................... 502

B. SÖZLEŞME AYLIKLARININ HESAPLANMASINA İLİŞKİN KURALLAR.................... 503

Soru 402- Sözleşmeli ülkelerde geçen sigortalılık süreleri, SGK tarafından bağlanacak olan aylıkların hesabında nasıl değerlendirilir? 503

Soru 403- Sosyal güvenlik sözleşmelerine göre hak kazanılan kısmi (pro-rota) aylıklar nasıl hesaplanır? 506

Soru 404- Kamu görevlilerinin sözleşmeli ülkelerde geçen hizmetleri, emeklilikte nasıl değerlendirilir?         511

Soru 405- Sözleşme aylıkları hangi tarihte başlar, bu aylıkların ödenmesi ve yükseltilmesi ile durum değişiklerinde hangi ülke mevzuatı uygulanır? ............................................................................................................................ 513

Soru 406- İsviçre, Danimarka ve Norveç’te çalışan gurbetçilerin Türkiye’deki sigortalılık süreleri, bu ülke mevzuatlarına göre nasıl değerlendirilir? .................................................................................................................... 514

C. MADEN YER ALTINDA GEÇEN ÇALIŞMALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ............... 518

Soru 407- Sözleşmelere göre, maden yer altında geçen çalışmalar, nasıl değerlendirilir? 518

Soru 408- Gurbetçilerin Türkiye ve Almanya’da maden yer altında geçen çalışmaları nasıl değerlendirilir?   519

Soru 409- Gurbetçilerin Türkiye ve Belçika’da maden yer altında geçen çalışmaları nasıl değerlendirilir?     520

D. ÖLÜM YARDIMI (CENAZE ÖDENEĞİ) ......................................................................... 521

Soru 410- Ölüm yardımı ile ilgili olarak sağlanan haklar yönünden sözleşmeler, genel olarak nasıl gruplandırılır?      521

Soru 411- Ölüm yardımı ile ilgili olarak hangi sözleşmelerde, hangi ortak haklar yer almaktadır?    522

Soru 412- Ölüm yardımına ilişkin farklı düzenlemelerin bulunduğu sözleşmelerdeki haklar nelerdir?            524

Soru 413- Sözleşmelerde ölüm yardımı ile ilgili bir düzenlemenin yer almaması, hangi anlamı taşır?             525

 

ALTINCI BÖLÜM

GURBETÇİLERİN HİZMET BORÇLANMA, İHYA VE BİRLEŞTİRME HAKLARI

 

I. GENEL OLARAK .............................................................................................................. 526

A. TANIMLAR........................................................................................................................ 526

Soru 414- Uzun vadeli sigorta kolları uygulamasında “hizmet” kavramı ne demektir, bunun sigortalılık süresi kavramıyla ne gibi bir ilişkisi vardır? .................................................................................................................................. 526

Soru 415- Hizmet borçlanması, hizmet ihyası ve hizmet birleştirme kavramları, hangi anlamları ifade eder?                527

B. YASAL ÇERÇEVE........................................................................................................... 528

Soru 416- Yurt içi hizmet borçlanmalarına ilişkin yapılan yasal düzenlemeler nelerdir?     528

Soru 417- Yurt dışı hizmet borçlanmasına ilişkin yasal düzenlenmeler nelerdir? ... 529

Soru 418- Ülkemizde hizmetleri birleştirmenin yasal çerçevesi nedir? ...................... 530

II. YURT İÇİ HİZMET BORÇLANMALARI .......................................................................... 532

A. 5510 SAYILI YASAYA GÖRE......................................................................................... 532

Soru 419- 5510 sayılı Yasaya göre hizmet borçlanması kapsamındaki süreler nelerdir?     532

Soru 420- Hizmet borçlanması hakkından kimler yararlanır? ...................................... 533

Soru 421- Yurt içi hizmet borçlanmasından yararlanmanın koşulları nelerdir? ....... 534

Soru 422- Hizmet borçlanma başvuruları, hangi belgelerle nereye yapılır? .............. 534

Soru 423- Hizmet borçlanma miktarı nasıl belirlenir? ................................................... 538

Soru 424- Borçlanma miktarı hangi süre içinde ödenir, süresinde ödenmeyen borçlanmalar geçerli sayılır mı?          538

Soru 425- Borçlanılan hizmet süreleri, emeklilikte nasıl değerlendirilir? .................. 539

B- 5434 SAYILI YASAYA GÖRE ........................................................................................ 542

Soru 426- 5434 sayılı Yasaya göre hizmet borçlanma kapsamındaki süreler nelerdir? 542

Soru 427- Borçlanma hakkından kimler, hangi koşullarla yararlanırlar? ................... 542

Soru 428- Borçlanma için aranan başvuru sürelerine ilişkin koşullar nelerdir? ...... 543

Soru 429- Borçlanma miktarının tahakkuku, tahsil edilmesi ve borçlanma süresinin değerlendirilmesine ilişkin kurallar nelerdir?         544

Soru 430- Subay, astsubay, komiser yardımcısı ve polis memurlarının hangi öğrenim süreleri, hangi esaslarla borçlandırılır?               546

Soru 431- Yurt dışında yaşayan veya çalışan gurbetçiler, yurt içi hizmet borçlanmalarından hangi koşullarla yararlanırlar?    547

III. YURT DIŞI HİZMET BORÇLANMASI ........................................................................... 549

A. KOŞULLARI...................................................................................................................... 549

Soru 432- Yurt dışı borçlanmasına ilişkin 3201 sayılı Yasanın temel nitelikleri nelerdir?     549

Soru 433- 3201 sayılı Yasadan kimler yararlanır? .......................................................... 550

Soru 434- Yurt dışında geçen süreler hangi koşullarla borçlandırılır? Yurda kesin dönüş şartı aranmakta mıdır?      550

Soru 435- Yurt dışı sürelerinin borçlandırılmasında aranan “Türk vatandaşı olmak” koşulu ne anlama gelir?             551

Soru 436- Mavi kart sahipleri borçlanma hakkından yararlanabilirler mi? ................ 551

Soru 437- Hangi nitelikteki yurt dışı süreleri, borçlanma kapsamındadır? ................ 553

Soru 438- Yurt dışı borçlanma kapsamındaki “sigortalılık süresi” deyimi, hangi anlamda kullanılmaktadır?                 553

Soru 439- Yurt dışı borçlanma kapsamındaki “işsizlik süresi” deyimi hangi anlamda kullanılmaktadır?         554

Soru 440- Yurt dışı borçlanma kapsamındaki “ev kadını olarak geçen süre” deyimi hangi anlamda kullanılmaktadır?                555

Soru 441- Borçlanma kapsamında olmayan yurt dışı süreleri hangileridir? ............. 555

Soru 442- Yurt dışında geçen sürelerin tamamının borçlanılması zorunlu mudur? 556

Soru 443- Borçlanma kapsamındaki yurt dışı sürelerin, yurt içi hizmet süreleriyle çakışması halinde hangi süreler geçerli sayılır?        556

Soru 444- Yurt dışı sürelerinin borçlanılmasında “yazılı istekte bulunmak” şartı nasıl yerine getirilir?          557

Soru 445- Yurt dışında geçen süreleri borçlanmak için hangi sosyal güvenlik kurumuna başvurmak gerekir?            558

Soru 446- SGK yetkisindeki borçlanma başvuruları, bu kurumun hangi birimlerine yapılmalıdır?   558

Soru 447- Sosyal güvenlik sözleşmelerine göre kısmi aylık alanların borçlanma başvuruları nereye yapılır?                559

Soru 448- Yurt dışı borçlanma başvurularında belgelendirme yükümlülüğü nasıl yerine getirilir?  559

Soru 449- Sözleşmeli ülkelerde geçen sürelerin borçlanma başvurularında hangi belgeler ibraz edilir?        561

Soru 450- Sözleşmesiz ülkelerde geçen süreler, hangi belgelerle borçlandırılır? ... 561

Soru 451- Borçlanma sürelerinin belgelendirilmesi için sözleşmesiz ülkelerden hangileri için yalnızca oturma vizelerinin ibrazı yeterlidir? ................................................................................................................................................ 562

Soru 452- Sözleşmesiz ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışında çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerin borçlanma başvurularında, belgelendirme zorunluluğu nasıl yerine getirilir? ......................................................... 563

Soru 453- Yurt dışında ev kadını olarak geçen süreler, hangi belgelerle borçlandırılır?     564

Soru 454- Yurt dışı borçlanma başvurularında, onaylanması gereken belgeler hangileridir, bu belgeler hangi kurumlarca nasıl onaylanır? ................................................................................................................................................ 565

Soru 455- Sahte belgelerle yapılan yurt dışı borçlanma başvurularının, gurbetçiler aleyhine yarattığı sonuçlar nelerdir?         566

B- BORÇLANMA MİKTARININ BELİRLENMESİ, TEBLİĞİ, ÖDENMESİ VE BORÇLANMADAN VAZGEÇME     568

Soru 456- Yurt dışında geçen sürelerin tamamının borçlanılması zorunlu mudur? Borçlanmaya esas süre nasıl belirlenir?    568

Soru 457- Borçlanma miktarının tespitinde başvuru tarihi niçin önemlidir? Bu tarih nasıl belirlenir?             568

Soru 458- Yurt dışı borçlanma miktarı nasıl hesaplanır?.............................................. 569

Soru 459- 2000 / Ekim ayından önce göreve başlayan kamu görevlilerin yurt dışı borçlanma miktarları nasıl belirlenir?            571

Soru 460- Borçlanma miktarı nasıl tebliğ edilir ve hangi sürede ödenir? .................. 572

Soru 461- Üç aylık sürede ödenmeyen yurt dışı borçlanma miktarına ait süreler nasıl değerlendirilir?           573

Soru 462- Borçlanma miktarının yurt dışından ödenmesine ilişkin esaslar nelerdir? 574

Soru 463- ABD Doları cinsinden tahakkuk eden borçlanma miktarlarının ödenmesine ilişkin esaslar nelerdir?            574

Soru 464- Hangi hallerde borçlanmadan vazgeçilebilir, borç miktarı nasıl iade edilir? 575

C- YURT DIŞI BORÇLANMA SÜRELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ............................ 576

Soru 465- Yurt dışı borçlanma süreleri, hangi sigortalılık statüsüne göre nasıl değerlendirilir?      576

Soru 466- Sözleşmelere göre, kısmi aylıkların bağlanmasında dikkate alınmayan asgari süreler, 3201 sayılı Yasa kapsamında değerlendirilir mi? ......................................................................................................................................... 577

Soru 467- Yurt dışı borçlanma başvuru tarihinden önce işçi statüsünde geçen kısa süreli çalışmalara ait bildirimler geçerli sayılır mı? ................................................................................................................................................ 578

Soru 468- Yurt dışı borçlanması, sigortalılık süresinin başlangıcını hangi durumlarda nasıl etkilemektedir?                579

Soru 469- Yurt dışında ilk defa çalışmaya başlanılan tarihin Türkiye’de sigortalık süresinin başlangıcı alınmasına ilişkin uygulama, hangi ülkeleri kapsamakta ve bu uygulamanın diğer esasları nelerdir? ............................... 582

Soru 470- Türkiye’deki sigortalılık süresinin başlangıcının geriye götürülerek tespitini ilişkin uygulama, hangi ülkelerdeki sürelerin borçlanılmasında geçerlidir? ............................................................................................ 584

Soru 471- Yurt dışı borçlanmasına bağlı malullük aylığı başvurularında, hangi tarihten sonra oluşan malullük durumlarına göre aylık bağlanır? .............................................................................................................................. 585

Soru 472- Yurt dışı borçlanma aylığının hesabında, borçlanma sürelerine ait yıllık kazançlar nasıl belirlenir?              585

Soru 473- Bağımsız çalışan kapsamındaki sigortalıların yurt dışı borçlanma süreleri, basamak intibakında hangi durumlarda, nasıl değerlendirilir? .................................................................................................................... 589

Soru 474- 2008 / Ekim ayından önce 5434 sayılı Yasaya tabi iştirakçi olan kamu görevlilerinin yurt dışı borçlanma süreleri, hangi hallerde nasıl değerlendirilir? .................................................................................................................... 593

D- YURT DIŞI BORÇLANMA AYLIKLARINA HAK KAZANMA KOŞULLARI ................. 594

Soru 475- Yurt dışı borçlanmalarda hangi koşullarla aylık bağlanır? ........................ 594

Soru 476- Yurt dışı borçlanma aylığına hak kazanma koşullarından biri olan “kesin dönüş yapmak” hangi anlamda kullanılmaktadır? 594

Soru 477- Yurt dışında fiilen çalışmadıkları halde iş göremezlik nedeniyle adlarına belli bir yaşa kadar prim ödenen gurbetçiler, borçlanma hakkından yararlanabilirler mi? ........................................................................................ 596

Soru 478- Yurt dışı borçlanma aylığına hak kazanmanın koşullarından biri olan “borcun tamamının ödenmesi” ne demektir?                597

Soru 479- Yurt dışı borçlanma aylığına hak kazanmanın koşullarından biri olan “sosyal güvenlik kanunlarına göre aylığa hak kazanmak” ne demektir? ............................................................................................................................. 597

Soru 480- Birden çok sigortalılık statüsünde hizmetleri bulunan gurbetçilerin aylığa hak kazanma koşulları, hangi statünün öngördüğü mevzuata göre belirlenir? .................................................................................................. 598

Soru 481- Yurt dışı borçlanma aylıklarının bağlanmasında aranan “yazılı talepte bulunmak” koşulu nasıl yerine getirilir?        599

Soru 482- Yurt dışı borçlanma aylığı başvurularında, yurt dışı hizmet belgesinin güncel tarihli olması kimler için zorunludur?              600

Soru 483- Yurt dışı borçlanma aylığına hak kazanmada, Türk vatandaşı olma koşulu ne zaman kaldırıldı?    601

E- AYLIKLARIN HESABI, YOKLANMASI, KESİLMESİ VE YENİDEN BAĞLANMASI. 601

Soru 484- Yurt dışı borçlanma aylıkları nasıl hesaplanır? ............................................ 601

Soru 485- Yurt dışı borçlanma sürelerine göre bağlanan aylıklar hangi tarihten başlar?   607

Soru 486- Yurt dışı borçlanma ayılıklarına ilişkin yoklama yöntemleri ve gurbetçilerin bu konudaki yükümlülükleri nelerdir? 607

Soru 487- Yurt dışı borçlanma nedeniyle bağlanan malullük ve yaşlılık aylıkları hangi durumlarda kesilir?   609

Soru 488- Yurt dışı borçlanma nedeniyle bağlanan malûllük aylıklarının, yurt içinde çalışmaya başlama ve kontrol muayenesine bağlı olarak kesilmesine ve yeniden bağlanmasına ilişkin esaslar nelerdir? ................................... 610

Soru 489- Yurt dışı borçlanmaya dayalı yaşlılık aylıklarının, çalışmaya bağlı olarak kesilmesine ve yeniden bağlanmasına ilişkin esaslar nelerdir? ............................................................................................................................... 611

Soru 490- Yurt dışı borçlanma aylıkları, yurt içinde çalışmaya başlama halinde SGDP ödenmek suretiyle kesilmeksizin alınabilir mi?   612

Soru 491- Yurt dışı borçlanma aylıklarının 3201 sayılı Yasaya göre kesilmesine ve yeniden bağlanmasına ilişkin esaslar nelerdir?         613

F- HAK SAHİPLERİNİN BORÇLANMA VE AYLIK BAĞLAMA İŞLEMLERİ.................... 615

Soru 492- Ölen gurbetçinin yurt dışında geçen sürelerinin hak sahiplerince borçlanılmasına ilişkin esaslar nelerdir?               615

Soru 493- Hak sahiplerine, yurt dışı borçlanma süreleriyle aylık bağlanmasına ilişkin esaslar nelerdir?         615

G- ZORUNLU GÖÇE BAĞLI YURT DIŞI (BULGARİSTAN) BORÇLANMASI................. 617

Soru 494- Zorunlu göç kapsamında kimler, geldikleri ülkedeki hizmet sürelerini borçlanma hakkına sahiptirler?        617

Soru 495- Zorunlu göçe tabi tutulan Bulgaristan soydaşları, hangi şartlarla borçlanma hakkından yararlanırlar?       617

Soru 496- Zorunlu göçe bağlı borçlanma talepleri nereye yapılır ve borçlanılan süreler hangi aylıklarda değerlendirilir?          618

Soru 497- Ülkemizde iskâna tabi tutulan Afgan ve Ahıska Türklerinin, yurt dışı borçlanma hakları neden yoktur?      619

H- ORTAK VE ÇEŞİTLİ KONULAR..................................................................................... 619

Soru 498- Sosyal güvenlik sözleşmelerine göre bağlanan kısmi aylıkların borçlanma yoluyla tam aylığa dönüştürülmesine ilişkin esaslar nelerdir?................................................................................................................................ 619

Soru 499- Yanlışlıkla farklı sigortalılık statüsünde borçlandırılan yurt dışı süreleri, nasıl değerlendirilir?      624

Soru 500- Yurt dışı borçlanmalarda 08.05.2008 tarihinden önce kazanılmış hakların korunmasına ilişkin uygulamanın esasları nelerdir? ................................................................................................................................................ 625

Soru 501- Aynı yurt dışı süresi için aynı borç miktarı ödenmesine rağmen, bağlanan aylıklar arasındaki farklılığın nedenleri nelerdir, yurt dışı borçlanma aylıkları arasındaki eşitsizlik ne zaman giderilecektir? ............................. 626

Soru 502- Yüksek miktarda bir borçlanma aylığı bağlanması için borçlanılacak sürelerin ve borçlanma miktarının tespitine esas günlük kazancın seçiminde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?............................................. 628

IV- YURT İÇİ HİZMETLERİN İHYASI ................................................................................. 633

A. KOŞULLARI ..................................................................................................................... 633

Soru 503- 5510 sayılı Yasaya göre hizmet ihyasının koşulları nelerdir? .................... 633

Soru 504- 5434 sayılı Yasaya göre hizmet ihyasının koşulları nelerdir? .................... 634

Soru 505- Toptan ödeme veya kesenek iadesi yapıldıktan sonra diğer sosyal güvenlik kurumlarına / sigortalılık statüsüne tabi olanların hizmet ihyasından yararlanmanın koşulları nelerdir? ................................................... 635

B. HESAPLANMASI............................................................................................................. 636

Soru 506- 5510 sayılı Yasaya göre hizmet ihya tutarı nasıl hesaplanır? ..................... 636

Soru 507- 5434 sayılı Yasaya göre hizmet ihya tutarı nasıl hesaplanır? ..................... 637

V. YURT İÇİ HİZMETLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ............................................................... 638

A. KOŞULLARI VE KAPSAMI ............................................................................................ 638

Soru 508- Hizmetleri birleştirmenin koşulları nelerdir? ............................................... 638

Soru 509- Birleştirme kapsamındaki hizmetler nelerdir? ............................................. 638

Soru 510- Birleştirme kapsamında olmayan hizmetler nelerdir? ................................ 638

Soru 511- Hizmet birleştirme kapsamında olmayan kişiler ve durumlar nelerdir? .. 640

B- HİZMETLERİ BİRLEŞTİRMENİN SONUÇLARI ............................................................ 641

Soru 512- Yaşlılık (emekli) aylıklarında, hizmetler hangi sigortalılık statüsünde birleştirilir?             641

Soru 513- Hizmetler, hangi durumlarda son sigortalılık statüsünde birleştirilerek değerlendirilir?                 644

Soru 514- Hizmetleri birleştirmenin doğurduğu sonuçlar nelerdir? .......................... 645

Soru 515- 2008 / Ekim ayından önce göreve başlayan kamu görevlilerinin diğer sigortalılık statülerinde ve yurt dışında geçen hizmetleri nasıl değerlendirilir? .................................................................................................................... 646

C- HİZMET ÇAKIŞMALARI ................................................................................................. 648

Soru 516- 5510 sayılı Yasaya göre aynı tarihlere rastlayan değişik statüdeki hizmetler nasıl değerlendirilir?                648

Soru 517- 2008 / Ekim ayından önce farklı yasalara göre geçen hizmetlerin çakışması halinde hangi hizmetler geçerli sayılır? 649

VI. SÖZLEŞMELİ ÜLKE HİZMETLERİNİN YURT İÇİ HİZMETLERİYLE BİRLEŞTİRİLMESİ  650

A. KAPSAM .......................................................................................................................... 650

Soru 518- Yurt dışında geçen hizmetler, hangi durumlarda, hangi mevzuata göre Türkiye’deki hizmetlerle birleştirilir?           650

Soru 519- Uzun vadeli sigorta kolları bakımından sözleşmeli ülkelerde geçen sigortalılık süreleri, hangi yardımların sağlanmasında Türkiye’de geçen hizmet süreleriyle birleştirilir?........................................................... 651

Soru 520- Sözleşmelere göre, kısmı aylıklara hak kazanmada birleştirme kapsamında olan süreler hangileridir?        651

Soru 521- Sözleşmeye taraf ülkeler dışında, diğer sözleşmeli bir üçüncü ülkede geçen sigortalılık süreleri birleştirilebilir mi?               652

Soru 522- Sözleşmelere göre, kısmı aylığa hak kazanılması ve bu aylığın hesabında birleştirme kapsamında olmayan süreler nelerdir? ................................................................................................................................................ 653

Soru 523- Sözleşmelere göre, “aynı zamana rastlayan sigortalılık süreleri” hakkında nasıl bir işlem yapılır?               653

Soru 524- Sözleşmelere göre, kısmı aylığa hak kazanılmasında dikkate alınmayan “asgari süreler” nelerdir, bu süreler nasıl değerlendirilir? ................................................................................................................................................ 654

B. KOŞULLARI...................................................................................................................... 656

Soru 525- Sözleşmelere göre, kısmı aylıkların bağlanmasında sözleşmeli ülkelerde geçen sigortalılık süreleri, hangi koşullarla birleştirilir? .......................................................................................................................... 656

Soru 526- Sözleşmeli ülkelerde geçen hizmetler ne zaman ve hangi esaslarla, SGK hizmetleriyle birleştirilir?             659

Soru 527- Sözleşmeli ülkelerde geçen sigortalılık süreleri, Türkiye’deki sigortalılık süresine nasıl çevrilir? 660

YEDİNCİ BÖLÜM

GURBETÇİLERİN GELİR VE AYLIKLAR, İSTEĞE BAĞLI VE TARIM SİGORTALARI İLE ORTAK VE ÇEŞİTLİ KONULARA İLİŞKİN HAKLARI

 

I. GELİR VE AYLIKLARA İLİŞKİN ORTAK VE ÇEŞİTLİ HAKLAR................................. 662

A. GENEL OLARAK GELİR VE AYLIKLAR ....................................................................... 662

Soru 528- Sosyal sigorta uygulamasında, gelir ve aylık kavramları nasıl tanımlanır? 662

Soru 529- Türk sosyal güvenlik mevzuatına göre, gelir ve aylıklar nasıl gruplandırılır?      663

Soru 530- Hak sahiplerine gelir ve aylık bağlanmayacak durumlar nelerdir? ........... 663

B. GELİR VE/VEYA AYLIKLARIN BİRLEŞMESİ .............................................................. 665

Soru 531- Gelir ve/veya aylıkların birleşmesi ne demektedir? ..................................... 665

Soru 532- İş kazaları ile meslek hasatlıkları sigortasından hak kazanılan gelirlerin birleşmesine ilişkin esaslar nelerdir?           666

Soru 533- Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından hak kazanılan aylıkların birleşmesine ilişkin esaslar nelerdir?     666

Soru 534- Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından hak kazanılan aylıkların birleşmesine ilişkin esaslar nelerdir?     667

Soru 535- 2008 / Ekim ayından önce bağlanan gelir ve aylıkların bu tarihten sonra bağlanacak gelir ve aylıklarla birleşmesinde, kapsamdan çıkarılacak olan gelir veya aylık nasıl belirlenir? ............................................................ 668

Soru 536- Sözleşme gelir ve aylıkları ile yurt dışı borçlanma aylıklarının Türk mevzuatına veya sözleşmeli ülkelerce bağlanan gelir ve aylıklarla birleşmesinde hangi esaslar uygulanır? ......................................................... 669

C. GELİR VE AYLIK MİKTARLARININ DEĞİŞTİRİLMESİ VE YÜKSELTİLMESİ.......... 671

Soru 537- Gelir ve aylık miktarları hangi nedenlerle yeniden belirlenir, gelir ve aylıkların artırılması ve azaltılmasına ilişkin durum değişiklikleri nelerdir? ............................................................................................................................... 671

Soru 538- Gelir ve aylık miktarları günün ekonomik koşullarına göre nasıl yükseltilir? ..... 672

D. GELİR VE AYLIKLARDA ALT SINIR UYGULAMASI.................................................... 673

Soru 539- Gelir ve aylıkların alt sınırına ilişkin uygulamanın gerekçesi ve buna ilişkin yasal düzenlemelerin kapsamı nedir?    673

Soru 540- İşçiler ve bunların hak sahiplerine bağlanan gelir ve aylıkların alt sınırları nasıl belirlenir?             674

Soru 541- Bağımsız çalışanların ve bunların hak sahiplerinin gelir ve aylıklarının alt sınırları nasıl belirlenir?              679

Soru 542- Kamu görevliliklerinin aylıklarının alt sınırları nasıl belirlenir? ................. 681

Soru 543- Yurt dışı borçlanma ve sözleşme aylıklarında alt sınır aylığı nasıl uygulanır?     683

E. GELİR VE AYLIKLARIN ÖDENMESİ............................................................................. 684

Soru 544- Gelir ve aylıklarla birlikte ödenen diğer ödemeler nelerdir? ...................... 684

Soru 545- 5510 sayılı Yasa kapsamında ödenen gelir ve aylıklardan yapılan kesintiler nelerdir?       688

Soru 546- 5534 sayılı Yasa kapsamında ödenen aylıklardan yapılan kesintiler nelerdir?     691

Soru 547- Gelir ve aylıklar, sigortalılık statülerine göre hangi ödeme dönemleri ve tarihleri itibariyle, hangi yollarla ödenir?   692

Soru 548- SGK tarafından bağlanan gelir ve aylıklara ilişkin ilk ödemeler, hangi Banka / PTT şubeleri aracılığı ile ödenir?        695

Soru 549- Gelir ve aylık alınan Banka / PTT şubelerinin değiştirilmesine ilişkin başvurular, nereye ve nasıl yapılır?    695

Soru 550- Gelir ve aylıklar, hangi esaslarla Banka ve PTT şubeleri aracılığı ile ödenir? ..... 696

Soru 551- Gelir ve aylıkların yasal temsilcilere ve vekillere ödenmesine ilişkin kurallar nelerdir?     697

Soru 552- Gelir ve aylıkların konutta ödenmesine ilişkin esaslar nelerdir? ............... 698

Soru 553- Banka / PTT şubeleri hesaplarından çekilmeyen gelir ve aylıklar hakkında nasıl bir işlem yapılır?                 699

Soru 554- Ölen gelir ve aylık sahibinin sağlığında hak edipte almadığı gelir ve aylıklar, yasal mirasçılarına hangi esaslarla ödenir?        699

F. GELİR VE AYLIKLARDA YOKLAMA İŞLEMLERİ......................................................... 701

Soru 555- Gelir ve aylıklarda yoklama işlemlerinin amacı ve kapsamı nedir? ........... 701

Soru 556- Gelir ve aylık alma koşullarının devam edip etmediğine ilişkin yoklama işlemleri, hangi yöntemlerle gerçekleştirilir?               702

Soru 557- Yurt dışı borçlanma veya sözleşme aylığı alanların yoklama işlemlerine ilişkin esaslar nelerdir?   704

Soru 558- SGK aylıklarından hangileri, yurt dışında çalışma ve Türk vatandaşlığını kaybetme hallerinde kesilir?        705

G. FAZLA VE YERSİZ ÖDEMELERİN GERİ ALINMASI.................................................. 709

Soru 559- 5510 sayılı Yasa uygulamasında “fazla ve yersiz ödeme” deyimi hangi anlamda kullanılmaktadır, hangi ödemeleri kapsamına alır? ................................................................................................................................................ 709

Soru 560- Fazla veya yersiz ödemeler, nedenlerine bağlı olarak nasıl bir ayrıma tabi tutulur ve buna göre nasıl tahsil edilir?   709

Soru 561- Fazla ve yersiz ödemeler nasıl tespit edilir ve değerlendirilir? ................. 710

Soru 562- Fazla veya yersiz ödeme borçlarının tahakkuk ve tebliğine ilişkin esaslar nelerdir?          711

Soru 563- Fazla veya yersiz ödemelerin tahsilinde uygulanan esaslar nelerdir? ..... 712

Soru 564- Ölen gelir ve aylık sahiplerinin Banka / PTT hesaplarından yersiz çekilen gelir ve aylıklar, SGK’ya nasıl ödenir?       713

Soru 565- Fazla ve yersiz ödemelerin taksitler halinde geri ödenmesinin esasları nelerdir?              713

H. ZAMAN AŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER ......................................................... 713

Soru 566- 5510 sayılı Yasaya göre zamanaşımı ve hak düşürücü süreler nelerdir, bunlar hangi olaylara ve yardımlara nasıl uygulanır? ................................................................................................................................................ 713

Soru 567- 5510 sayılı Yasa ile yürürlükten kaldırılan yasalarda yer alan zaman aşımı ve hak düşürücü süreye ilişkin hükümlerin günümüzde uygulama olanağı var mıdır? ............................................................................................. 715

Soru 568- 5434 sayılı Yasaya göre zaman aşımı ve hak düşürücü süreler nelerdir, bunlar hangi yardımlara nasıl uygulanır?   716

I- GELİR VE AYLIKLARIN YURT DIŞINA TRANSFERİ.................................................... 716

Soru 569- Gelir ve aylıklar, hangi esaslarla yurt dışına transfer edilir? ..................... 716

Soru 570- SGK tarafından bağlanan sözleşme gelir ve aylıkların Almanya’ya transferine ilişkin esaslar nelerdir?       718

II. İSTEĞE BAĞLI SİGORTA UYGULAMASI.................................................................... 719

A- GENEL OLARAK ............................................................................................................. 719

Soru 571- İsteğe bağlı sigortalılık nedir? ........................................................................ 719

Soru 572- Türkiye’de isteğe bağlı sigorta uygulaması hangi mevzuatlar kapsamında sürdürülmektedir?      719

B. 5510 SAYILI YASAYA GÖRE......................................................................................... 720

Soru 573- 5510 sayılı Yasaya göre isteğe bağlı sigortalılığın koşulları nelerdir? ...... 720

Soru 574- İsteğe bağlı sigortalılık ne zaman başlar? ..................................................... 723

Soru 575- İsteğe bağlı sigortada prim tutarı nasıl belirlenir? ...................................... 724

Soru 576- İsteğe bağlı sigorta primleri nasıl ödenir, zamanında ödenmeyen primlere ait süreler hizmetten sayılır mı?              726

Soru 577- İsteğe bağlı sigortalılık hangi hallerde, ne zaman sona erer? ................... 726

Soru 578- İsteğe bağlı sigorta süreleri, hangi sigortalılık statüsünde nasıl değerlendirilir?               728

Soru 579- Zorunlu sigortalılık süreleri ile aynı zamana rastlayan isteğe bağlı sigorta süreleri geçerli sayılır mı?         728

Soru 580- İsteğe bağlı sigortanın sağladığı haklar nelerdir? ....................................... 729

Soru 581- Sözleşmesiz ülkelerde üstlendikleri işlerde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinin isteğe bağlı sigortalılıkları, hangi esaslarla sağlanır?................................................................................................................................ 729

C. 5434 SAYILI YASAYA GÖRE......................................................................................... 730

Soru 582- 5434 sayılı Yasaya göre isteğe bağlı iştirakçiliğin koşulları nelerdir? ...... 730

Soru 583- İsteğe bağlı iştirakçilik ne zaman başlar, hangi hallerde sona erer? ........ 731

Soru 584- İsteğe bağlı iştirakçilikte primler nasıl hesaplanır, ödenir ve değerlendirilir?     732

Soru 585- İsteğe bağlı iştirakçiliğin sağladığı haklar nelerdir? .................................... 732

D- İKİ YANLI SÖZLEŞMELERE GÖRE İSTEĞE BAĞLI SİGORTA ............................... 732

Soru 586- Sosyal güvenlik sözleşmelerinde gurbetçileri ilgilendiren isteğe bağlı sigortaya ilişkin kurallar ve haklar nelerdir?                 732

III. TARIM SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLARIN SOSYAL GÜVENLİĞİ................................ 734

A. GENEL OLARAK.............................................................................................................. 734

Soru 587- “Tarımsal faaliyet” ve “süreksiz iş” kavramları ne demektir? ................... 734

Soru 588- Türkiye’de tarım sektöründe çalışanların, gecikmeli olarak sosyal güvenlik kapsamına alınmalarının gerekçeleri nelerdir?    735

Soru 589- 01.10.2008 tarihinden önce tarım sektöründe çalışanların sosyal güvenlikleri sağlayan yasal düzenlemeler nelerdir?              736

Soru 590- Günümüzde tarım sektöründe çalışanların sosyal güvenliğini sağlayan yasal düzenlemeler nelerdir?        737

Soru 591- Gurbetçiler, tarım sektöründe çalışanlarla ilişkin Türkiye’deki yasal düzenlemelerin öngördüğü sosyal güvenlik haklarından hangi durumlarda yararlanırlar? ................................................................................................. 737

B. 2925 SAYILI YASA KAPSAMINDAKİ SÜREKSİZ TARIM İŞÇİLERİNİN SOSYAL GÜVENLİK HAKLARI          739

Soru 592- 2925 sayılı Yasa kapsamındaki süreksiz tarım işçilerinin sigortalılıklarına ve primlerin ödenmesine ilişkin kurallar nelerdir? ................................................................................................................................................ 739

Soru 593- 2925 sayılı Yasa kapsamındaki süreksiz tarım sigortalılarına sağlanan yardımlar nelerdir?            740

Soru 594- 2925 sayılı Yasaya göre iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan yardımlara hangi koşullarla hak kazanılır ve bu yardımlar nasıl belirlenir? .................................................................................................. 741

Soru 595- 2925 sayılı Yasaya göre, malullük aylığı bağlanmasının ve kesilmesinin koşulları nelerdir?             741

Soru 596- 2925 sayılı Yasaya göre, yaşlılık aylığı bağlanmasının ve kesilmesinin koşulları nelerdir?                742

Soru 597- 2925 sayılı Yasaya göre ölüm aylığına hak kazanmanın koşulları nelerdir? 744

Soru 598- 2925 sayılı Yasaya göre evlenme ve cenaze ödenekleri ile toptan ödeme verilmesine ve tasfiye edilen hizmetlerin ihyasına ilişkin kurallar nelerdir? ................................................................................................................ 745

C. 5510 SAYILI YASANIN EK 5. MADDESİ KAPSAMINDAKİ SÜREKSİZ TARIM VE ORMAN İŞÇİLERİNİN SOSYAL GÜVENLİK HAKLARI................................................................................................................................................ 745

Soru 599- 5510 sayılı Yasanın ek 5. maddesi kapsamındaki süreksiz tarım ve orman işçilerinin sigortalılıklarına ve primlerin ödenmesine ilişkin kurallar nelerdir? ..................................................................................................... 745

Soru 600- 5510 sayılı Yasanın ek 5. maddesi kapsamındaki süreksiz tarım ve orman işçilerinde çalışanlara sağlanan yardımlar nelerdir? ................................................................................................................................................ 747

D. TARIMDA KENDİ ADINA VE HESABINA BAĞIMSIZ ÇALIŞANLARIN SOSYAL GÜVENLİK HAKLARI           749

Soru 601- 5510 sayılı Yasa kapsamındaki tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların sigortalılıklarına ve primlerin ödenmesine ilişkin kurallar nelerdir? ..................................................................................................... 749

Soru 602- 5510 sayılı Yasaya göre kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan tarım sigortalılarına sağlanan yardımlar nelerdir?                750

IV. 506 SAYILI YASANIN GEÇİCİ 20. MADDESİ KAPSAMINDAKİ VAKIF SANDIKLARINCA SAĞLANAN SOSYAL GÜVENLİK HAKLARI ................................................................................................................................................ 752

Soru 603- Vakıf sandıkları kapsamındaki kişilere sağlanan sosyal güvenlik hakları nelerdir?            752

Soru 604- Vakıf sandıklarının iştirakçileri ve emeklileri, ne zaman, hangi esaslarla SGK’ya devredilecektir? 753

Soru 605- Gurbetçiler, hangi durumlarda vakıf sandıklarınca sağlanan sosyal güvenlik haklarından yararlanırlar?    754

Soru 606- Sözleşmelerin uygulanmasında, vakıf sandıkları ile sözleşmeli ülke sosyal güvenlik kurumları arasında ihtiyaç duyulan bilgi ve belge alışverişi nasıl sağlanır? .......................................................................................... 756

V. SÖZLEŞMELERE GÖRE ÖZELLİK GÖSTEREN UYGULAMALAR......................... 757

A. TÜRKİYE - ALMANYA İSTİSNA AKDİ SÖZLEŞMESİ ................................................ 757

Soru 607- Türkiye ile Almanya arasında imzalanan istisna akdinin gerekçesi nedir, bu kapsamda Almanya’da istihdam edilen gurbetçiler hakkında hangi ülkenin sosyal güvenlik mevzuatı uygulanır? ..................................... 757

Soru 608- İstisna akdi kapsamında çalıştırılmak üzere Almanya’ya götürülecek gurbetçiler için hangi işlemlerin tamamlanması gerekir? ................................................................................................................................................ 758

Soru 609- İstisna akdi kapsamında çalıştırılmak üzere Almanya’ya götürülecek gurbetçiler için İŞKUR tarafından yerine getirilecek olan işlemler nelerdir?................................................................................................................. 758

Soru 610- İstisna akdi kapsamında çalıştırılmak üzere Almanya’ya götürülecek gurbetçilerin için SGK tarafından yerine getirilecek olan işlemler nelerdir? ................................................................................................................ 761

Soru 611- İstisna akdi kapsamında götürülecek gurbetçilerin Almanya’dan vize ile oturma ve çalışma izinleri hangi belgelerle, nasıl alınır? ................................................................................................................................................ 762

Soru 612- Almanya’da istisna akdi kapsamında çalıştırılan gurbetçilerin çalışma ilişkilerine ilişkin hakları nelerdir?   764

Soru 613- Almanya’da istisna akdi kapsamında çalıştırılan gurbetçilerin sosyal güvenlik hakları nelerdir?    767

Soru 614- İstisna akdi kapsamında Almanya’da istihdam edilen gurbetçiler için alınan teminat mektubunun paraya çevrilmesine ilişkin esaslar nelerdir? ............................................................................................................................... 770

B. ALMANYA PRİM İADESİ VE İSVİÇRE PRİM TRANSFERİ ........................................ 770

Soru 615- Sözleşme uygulamalarında “prim iadesi” ve “prim transferi” ne demektir, bunlar hangi sözleşmeli ülkeler için söz konusudur? ................................................................................................................................................ 770

Soru 616- Gurbetçilerin, Almanya’daki primlerin iadesinde hangi koşullar gereklidir? 771

Soru 617- Almanya prim iade miktarı nasıl hesaplanır, prim iadesinin sonuçları nelerdir?                772

Soru 618- Gurbetçilerin, İsviçre’deki primleri hangi koşullarla Türkiye’ye transfer edilir?                 773

Soru 619- İsviçre’deki primlerin Türkiye’ye transfer edilmesinin sonuçları nelerdir, bu primler gurbetçilere hangi durumlarda iade edilir? ................................................................................................................................................ 774

Soru 620- İsviçre’den transfer edilen primler, 3201 sayılı Yasaya göre ilgililere hangi koşullarda nasıl iade edilir?      775

Soru 621- İsviçre’den transfer edilen prim sürelerine göre kısmı aylıklar, hangi tarihten geçerli olmak üzere tama yükseltilir?                776

Soru 622- Sözleşmelere göre Türkiye’de aylığa hak kazandırmayan sigortalılık süreleri, prim iadesi ve transfer yoluyla tasfiye edilebilir mi? ................................................................................................................................................ 777

C. ALMANYA VE BULGARİSTAN GELİR VE AYLIKLARININ TÜRKİYE’DE ÖDENMESİ 778

Soru 623- Yabancı ülkelerde bağlanan gelir ve aylıklar Türkiye’den, Türkiye’de bağlanan gelir ve aylıklar bu ülkelerden alınabilir mi?   778

Soru 624- Almanya’da gurbetçilere bağlanan gelir ve aylıkların Türkiye’de ödenmesine ilişkin esaslar nelerdir?         779

Soru 625- Bulgaristan tarafından bağlanan gelir ve aylıkların SGK aracılığı ile Türkiye’de ödenmesinin esasları nelerdir?        780

Soru 626- Bulgaristan tarafından bağlanan gelir ve aylıkların aksamadan ödenmesi için nelere dikkat edilmelidir?     781

D. TÜRKİYE - LİBYA SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ.............................................. 782

Soru 627- Türkiye - Libya SGS’yi, diğer ikili sözleşmelerden ayıran başlıca özellikler nelerdir?       782

Soru 628- Türkiye - Libya SGS’ye göre, Libya’da istihdam edilen Türk işçileri nasıl bir tasnife tabi tutulmaktadır?     783

Soru 629- Libya’da Türk işvereni emrinde çalışan “daimi işçilerin” sosyal güvenlik hakları nelerdir?             784

Soru 630- Libya’da bu ülke işvereni emrinde çalışan “geçici işçilerin” sosyal güvenlik hakları nelerdir?        785

Soru 631- Türkiye - Libya SGS’ye göre, sigortalılık süreleri, hangi tarihten sonra birleştirme kapsamında değildir? 785

Soru 632- Libya tarafından bağlanan gelir ve aylıkların SGK aracılığıyla Türkiye’de ödenmesinin esasları nelerdir?   786

Soru 633- Gurbetçilerin, Libya’daki primlerinin Türkiye’ye iadesinde hangi koşullar gereklidir?      787

E. AVRUPA SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ ............................................................ 787

Soru 634- Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin (ASGS) amacı nedir? ................. 787

Soru 635- ASGS’nin, hangi ülkelerde çalışan gurbetçilere uygulanması gerekir? .. 788

Soru 636- ASGS’ye göre, İtalya ile nasıl bir uygulama yapılmaktadır? ...................... 788

Soru 637- ASGS kapsamında kullanılan belgeler ve bu belgelerin düzenlenmesine ilişkin esaslar nelerdir?                 789

V. SÖZLEŞMESİZ ÜLKELERDE 5510 SAYILI YASA KAPSAMINDA ÇALIŞAN GURBETÇİLER         790

A. GENEL OLARAK.............................................................................................................. 790

Soru 638- Sözleşmesiz ülkelerde çalışan gurbetçilere, hangi ülkenin sosyal güvenlik mevzuatı uygulanır? 790

B. SÖZLEŞMESİZ ÜLKELERDE ÜSTLENİLEN İŞLERDE ÇALIŞTIRILAN GURBETÇİLER     791

Soru 639- Mülga 506 sayılı Yasaya göre sözleşmesiz ülkelerde iş üstlenen işverenlerce çalıştırılan Türk işçilerin sosyal güvenliği nasıl sağlanmaktaydı? ................................................................................................................. 791

Soru 640- Yürürlükteki uygulamaya göre, sözleşmesiz ülkelerde iş üstlenen işverenlerce çalıştırılan Türk işçileri hakkında hangi sigorta kolları uygulanır? ................................................................................................................ 792

Soru 641- Sözleşmesiz ülkelerde üstlendikleri işlerde çalıştırılmak üzere götürülecek Türk işçileri için İŞKUR tarafından yerine getirilecek olan işlemler nelerdir? ....................................................................................................... 792

Soru 642- Sözleşmesiz ülkelerde üstlendikleri işlerde çalıştırılmak üzere Türk işçisi götüren işverenlerin sosyal güvenlik yükümlülükleri nelerdir? ............................................................................................................................... 794

Soru 643- Sözleşmesiz ülkelerde üstlendikleri işlerde çalıştırmak üzere götürülen Türk işçilerin çalışma ilişkilerine ilişkin hakları nelerdir? ................................................................................................................................................ 795

Soru 644- Sözleşmesiz ülkelerde üstlendikleri işlerde çalıştırmak üzere götürülen Türk işçilerin sosyal güvenlik hakları nelerdir?        798

Soru 645- Suudi Arabistan’da çalışan gurbetçilerin 10.03.1987 tarihinden önceki primlerinin iadesine ilişkin esaslar nelerdir?               800

C. SÖZLEŞMESİZ ÜLKELERE GEÇİCİ GÖREVLE GÖNDERİLEN GURBETÇİLER.... 802

Soru 646- 5510 sayılı Yasaya göre işleri nedeniyle geçici olarak yurt dışında bulunan sigortalıların sosyal güvenlikleri nasıl sağlanır? 802

D. ORTAK HUSUSLAR ........................................................................................................ 803

Soru 647- Sözleşmesiz ülkelere sigortalı gönderen veya götüren işverenlerin kısa vadeli sigorta olayları karşısındaki yükümlülükleri nelerdir? ............................................................................................................................... 803

Soru 648- Sözleşmesiz ülkelerde çalışan SGK sigortalıların istirahat raporlarının düzenlenmesi ve ödeneklerin ödenmesine ilişkin esaslar nelerdir? ............................................................................................................................... 804

Soru 649- Aramızda sözleşme bulunmayan ülke mevzuatına tabi olanlar, Türkiye’de bulundukları sırada hangi durumlarda sağlık yardımlarından yararlanabilirler........................................................................................ 805

 

SEKİZİNCİ BÖLÜM

GURBETÇİLERİN SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ BİLGİ EDİNME YOLLARI, SORUNLARI VE UYMASI GEREKEN HUSUSLAR

 

I. SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ BİLGİ EDİNME YOLLARI .......................................... 807

A. HUKUKSAL ÇERÇEVE................................................................................................... 807

Soru 650- Türkiye’de dilekçe verme ve bilgi edinme hakları ile ilgili mevcut yasal düzenlemeler nelerdir?     807

Soru 651- Türkiye’de bilgi edinme hakkının kullanılmasının genel esasları nelerdir? 808

Soru 652- Türkiye’de dilekçe hakkının kullanılmasının genel esasları nelerdir? ....... 809

Soru 653- Gurbetçilerin sosyal güvenlik hakları yönünden danışma hizmetlerinden yararlanmaları niçin önemlidir?                 810

B. DEVLET TARAFINDAN SUNULAN BİLGİ EDİNME YOLLARI..................................... 812

Soru 654- Gurbetçiler, sosyal güvenlik hakları ve buna ilişkin yaptıkları başvurularla ilgili olarak hangi bilgi edinme yollarından yararlanabilirler? ................................................................................................................. 812

Soru 655- Gurbetçilere e-Devlet Kapısı üzerinden sunulan danışmanlık hizmetleri nelerdir, bunlardan nasıl yararlanılır?         813

Soru 656- Gurbetçilere, Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) üzerinden sunulan danışmanlık hizmetleri nelerdir, bunlardan nasıl yararlanılır? .......................................................................................................................... 816

Soru 657- Gurbetçilere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca sunulan danışmanlık hizmetleri nelerdir, bunlardan nasıl yararlanılır? ................................................................................................................................................ 817

Soru 658- Gurbetçilere SGK tarafından sunulan danışmanlık hizmetleri nelerdir, bunlardan nasıl yararlanılır?           819

Soru 659- Uluslararası Sosyal Güvenlik Danışma Günlerinin amacı ve yararlanma esasları nelerdir, hangi ülkelerle danışma günleri etkinlikleri yapılmaktadır? .................................................................................................. 824

C. ÖZEL İŞ TAKİP VE DANIŞMANLIK BÜROLARINCA VERİLEN HİZMETLER........... 825

Soru 660- Sosyal güvenlikle ilgili konularda özel iş takip ve danışma bürolarının faaliyet göstermesi, hangi nedenlerle açıklanabilir?   825

Soru 661- Özel iş takip ve danışma bürolarınca gurbetçilerin sosyal güvenlikle ilgili iş ve işlemlerinin takip edilmesi, hangi konularla sınırlıdır? .............................................................................................................................. 826

II. GURBETÇİLERİN SOSYAL GÜVENLİK SORUNLARI................................................ 827

Soru 662- Gurbetçilerin sosyal güvenlik konusunda karşılaştıkları sorunlar nelerdir? 827

Soru 663- Gurbetçilerin, özel iş takip ve danışma büroları tarafından verilen danışmanlık hizmetleri sırasında karşılaştıkları sorunlar nelerdir? ............................................................................................................................... 829

Soru 664- Bilgi edinme ve danışmanlık hizmetlerinin yeniden yapılandırılması gerekli midir, gerekli ise bunun gerekçeleri nelerdir?     830

Soru 665- Sosyal güvenlik hakları ve ödevleri konusunda etkin ve sağlıklı bir danışmanlık hizmeti sunulması için neler yapılmalıdır?   832

III. GURBETÇİLERİN UYMASI GEREKEN HUSUSLAR.................................................. 834

Soru 666- Bilinçli bir gurbetçi, sosyal güvenlik hakları ve ödevleri konusunda hangi davranışları göstermelidir?       834

Soru 667- Sosyal güvenlik hakları konusunda bilinçli olan bir gurbetçinin uyması gereken “Sekiz Altın Kural” nelerden oluşmaktadır? ................................................................................................................................................ 835

Soru 668- Sosyal güvenlikle ilgili kişisel bilgi ve belgelerin saklanması ve bunların gerektiğinde ilgili kişi ve kurumlara ibraz edilmesi neden önemlidir? ............................................................................................................................ 836

Soru 669- Sosyal güvenlikle ilgili kayıtlardaki kişisel bilgilerin izlenmesi, bunlardan eksik olanların tamamlatılması, hatalı ve yanlış olanların düzelttirilmesi neden önemlidir?....................................................................................... 838

Soru 670- Sosyal güvenlikle ilgili başvurularda dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?             840

Soru 671- Sözleşmeli ülke kapsamında sağlık yardımı hakkına sahip gurbetçilerin, Türkiye’de iken SGK sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanmaları için ne yapılmalıdır? ................................................................................. 842

Soru 672- SGK sağlık yardımı hakkına sahip kimselerin sözleşmeli ülkelerde iken sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanmaları için ne yapılmalıdır? ........................................................................................................................ 843

Soru 673- Emekli olmadan en az altı ay önce emeklilik tarihinin tespitiyle ilgili olarak yapılacak başvurularda dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? ............................................................................................................................... 845

Soru 674- Sosyal güvenlik kurumlarına yapılacak olan yazılı başvurulara esas belgelerin doldurulmasında ve sonrasında nelere dikkat edilmelidir? .......................................................................................................................... 846

Soru 675- Gurbetçilerin, özel iş takip ve danışma büroları tarafından verilen hizmetlerden yararlanmada uyması gereken hususlar nelerdir?................................................................................................................................................ 848

 

 

EKLER: METİNLER, ÇİZELGELER VE FORMLAR......................................................... 850

YARARLANILAN KAYNAKLAR.......................................................................................... 941